Sausenheim

Sausenheim is 'n stadsdeel van Grünstadt in die distrik Bad Dürkheim in Rheinland-Pfalz met ongeveer 1675 inwoners. Tot 1969 was dit 'n selfstandige gemeente.

Geografie

Sausenheim lê aan die noordoostelike einde van die Paltiese Woud (Duits: Pfälzerwald) aan die noordelike uitlopers van die Haardt, in die rigting van die Bo-Rynse Laagvlakte. Die afstand tot die Oos-geleë Rhein-Neckar-metrogebied met Ludwigshafen am Rhein en Mannheim is ongeveer 30 kilometer, terwyl die afstand na die naaste groter stad in westerse rigting, Kaiserslautern, ongeveer 35 kilometer is. Die landskap is gekenmerk deur wynlande en die heuwels van die Haardtrand met 'n uitsig op die kasteel dorp Neuleiningen.

Die Katolieke kerk in Sausenheim

Bo Sausenheim, oorkant die A6 hoofweg, vloei die relatief produktiewe Queckbrunnen-fontein, waarheen 'n watertoevoer na die porseleinfabriek Steingutfabrik Grünstadt in die 19de eeu gelei het. Naby is daar 'n klipformasie met die, vir plaaslike verhoudings, relatief groot grot Fuchshöhle, wat "vosgat" beteken.

Fuchshöhle Sausenheim

Geskiedenis

Sausenheim is vir die eerste keer genoem (van Heim des Suso) in 772 in die Lorscher Codex. Die beskermingsreg oor die dorp het aan die, in Worms gevestigde, klooster Maria Münster behoort.

Tot teen die einde van die 18de eeu het die dorp tot die Leiningen Adelsgeslag behoort. Van 1798 tot 1814, toe die Linkse Rynoewer deel van die Franse Republiek (tot 1804) en daarna deel van die Napoleoniese Ryk was, was Saussenheim – so was die destydse spelling – ingelyf in die Kanton Grünstadt in die Departement Donnersberg en was die setel van 'n eie Mairie. In 1815 het die dorp 500 inwoners gehad. In dieselfde jaar is dit aan Oostenryk toegeken. 'n Jaar later het die dorp, soos die hele Palts, na die Koninkryk Beiere oorgeskakel. Van 1818 tot 1862 het dit tot die Landkommissariat Frankenthal behoort; daaruit het die Bezirksamt Frankenthal ontstaan.

Vanaf 1939 was Sausenheim deel van die distrik Frankenthal (Palts). Na die Tweede Wêreldoorlog het die dorp binne die Franse besettingsgebied deel van die destyds nuutgestigte staat Rynland-Palts geword. Tydens die eerste administratiewe hervorming van Rynland-Palts is die dorp op 7 Junie 1969 by Grünstadt ingelyf. Tydens dieselfde tyd het dit oorgeskakel na die nuutgestigte distrik Bad Dürkheim. Benewens die historiese dorpskern is daar drie bougebiede wat in die 20ste eeu ontwikkel is. In die 1950's is nuwe woonhuise wes van die dorpskern in die rigting van die naburige dorp Neuleiningen gebou. Aan die einde van die 1970's is die bougebied Kalkerde oos van die ou dorp ontstaan, en uiteindelik in die 1990's die bougebied Kaiserhecke noord van die dorp. Altesaam het die beboude dorpsgebied meer as verdubbel. Die inwonertal het tot ongeveer 2.300 gestyg.

Ekonomie en infrastruktuur

Ekonomie

Baie inwoners is pendelaars, wat daagliks hul werksplekke in Ludwigshafen am Rhein, Mannheim, Frankenthal of Worms per motor besoek. Die grootste werkgewer in die dorp is die Sausenheimer Wellpappe kartonfabriek. Sedert meer as 1200 jaar word daar in Sausenheim wyn verbou. Daar is tans ongeveer vyftien mediumgrootte wynplase en verskeie stokperdjie-wynmakers. Sedert 2013 is daar ook 'n bierbrouery met die naam BrauArt Sausenheim in die dorp.

Vervoer

Sausenheim het 'n treinstasie gehad wat in 1903 geopen is, maar waarop die passasiersvervoer in 1967 gestop het. Die dorp lê aan die A6 hoofweg en in die onmiddellike omgewing van die Duitse wynroete. Deur die dorp self loop die Landesstraße 453.

Persone

• Georg Seiblin (1529–1591), jurist en diplomat in diens van die bisdom Worms, het graan- en wynregte in die dorp ontvang
• Martin Augsthaler (voor 1711–~1749), geestelike, het 'n altaar in die katolieke kerk laat oprig
• Johann Schlesinger (1768–1840), portret- en stillewekunstenaar in Mannheim en Heidelberg, het in sy ouerjare hier gewoon en ook in Sausenheim gesterf.
• George Forster (1817–1896), kunstenaar, het in 1865 na die VSA geëmigreer, waar hy baie bekend geword het.
• Karl Munzinger (1864–1937), was hier predikant van 1896 tot 1901, boekskrywer, voorheen Japan-missionaris
• Emil Müller (1864–1918), predikant, plaaslike kenner, historikus en boekskrywer, het in 1901 die plaaslike gemeente oorgeneem
• Ludwig Kern (1902–1942), beeldhouer, het die plaaslike oorlogsmonument geskep
• Lisa Ryzih (Gebore naam russ. Елизавета Владимировна Рыжих, Jelisaweta Wladimirowna Ryschich; * 27 September 1988 in Omsk, Sowjetunie) is 'n Duitse polsstokspringer van Russiese oorsprong wat plaaslik woon.

Notas

• Hierdie artikel is deels uit die Duitse weergawe vertaal