Simfonie no. 6 in F-majeur, op. 68 (Beethoven)
Die Simfonie no. 6 in F-majeur, op. 68, ook bekend as die "Pastorale Simfonie" (Duits: Pastorale[1]), is 'n simfonie wat deur Ludwig van Beethoven gekomponeer en in 1808 voltooi is. Dit is een van Beethoven se min werke wat uitgesproke programmaties van aard is,[2] en is vir die eerste keer op 22 Desember 1808 saam met sy Vyfde Simfonie in die Theatre an der Wien tydens 'n vier uur lange konsert uitgevoer.[3][4]
| Simfonie no. 6 | |
|---|---|
| deur Ludwig van Beethoven | |
 Detail van 'n skets deur Beethoven vir die simfonie | |
| Ander titels | Pastorale Simfonie |
| Toonaard | F-majeur |
| Gekomponeer | 1802–1808 |
| Toewyding | Prins Lobkowitz Graaf Razumovsky |
| Duur | Ongeveer 40 minute |
| Bewegings | Vyf |
| Partituur | Orkes |
| Première | |
| Datum | Desember 22, 1808 |
| Dirigent | Ludwig van Beethoven |
Agtergrond
wysigBeethoven was 'n natuurliefhebber wat 'n groot deel van sy tyd aan staptogte in die platteland bestee het. Hy het Wene gereeld verlaat om in die platteland te werk. Die komponis het gesê dat die Sesde Simfonie "meer die uitdrukking van gevoel as 'n skildery" is,[5] 'n punt wat deur die titel van die eerste beweging benadruk word.
Die eerste sketse van die Sesde Simfonie het in 1802 verskyn. Dit is gelyktydig met Beethoven se meer bekende Vyfde Simfonie gekomponeer. Albei simfonieë is vir die eerste keer op 22 Desember 1808 in 'n lang en swak voorbereide konsert in die Theater an der Wien in Wene uitgevoer.
Frank A. D'Accone het voorgestel dat Beethoven die programmatiese idees ('n herdersdans, voëls wat sing, strome wat vloei en 'n donderstorm) vir sy vyfbewegingvertelling ontleen het aan Le Portrait musical de la Nature ou Grande Symphonie, wat in 1784 deur Justin Heinrich Knecht (1752–1817) gekomponeer is.[6]
Instrumentasie
wysigDie simfonie is vir die volgende instrumente georkestreer:
Houtblasers
- 1 piccolo (slegs vir die vierde beweging)
- 2 fluite
- 2 hobo's
- 2 klarinette (in B-mol)
- 2 fagotte
Koperblasers
- 2 Franse horings (in F en B-mol)
- 2 trompette (in C en E-mol – slegs vir die derde, vierde en vyfde bewegings)
- 2 trombone (alt en tenoor – slegs vir die vierde en vyfde bewegings)
Slagwerk
- Keteltromme (in F en C, die tonika en dominant – slegs in die vierde beweging)
Strykers
- Viool I en II
- Altviole
- Tjello's
- Basviole
Vorm
wysigDie simfonie het vyf eerder as die konvensionele vier bewegings (wat tipies is van simfonieë voor Beethoven), hoewel daar geen pouses tussen die laaste drie bewegings is nie. Beethoven het 'n programmatiese titel aan die begin van elke beweging geskryf:
- Erwachen heiterer Empfindungen bei der Ankuft auf dem Lande (Afrikaans: Ontwaking van vrolike gevoelens met aankoms in die platteland) – Allego ma non troppo – F-majeur
- Szene am Bach (Afrikaans: Toneel by die stroompie) – Andante molto mosso – B-mol-majeur
- Lustiges Zusammensein der Landleute (Afrikaans: Vrolike samekoms van die plattelandse mense) – Allegro – F-majeur
- Gewitter, Sturm (Afrikaans: Donderweer, storm) – Allegro – F-mineur
- Hirtengesang. Frohe und dankbare Gefühle nach dem Sturm (Afrikaans: Herderslied. Vrolike en dankbare gevoelens ná die storm) – Allegretto – F-majeur
’n Uitvoering van die werk duur sowat 40 minute.
I. Allegro ma non troppo
wysigDie simfonie begin met 'n rustige, dog vrolike beweging wat die komponis se gevoelens uitbeeld wanneer hy in die platteland aankom. Die beweging, in 2/4-tyd en sonatevorm, is omvattend ontwikkel. Op verskeie punte bou Beethoven orkestekstuur op deur veelvuldige herhalings van baie kort motiewe. Yvonne Frindle het opgemerk dat "die oneindige herhaling van patroon in die natuur oorgedra word deur ritmiese selle, die omvang daarvan deur volgehoue suiwer harmonieë."[7]
II. Andante molto moto
wysigDie tweede beweging is weer in sonatevorm, maar hierdie keer in 8/12-tyd en in B-mol-majeur, die subdominant van die hooftoonaard van die werk. Dit begin met die strykers wat 'n motief speel wat kabbelende water naboots. Die tjello's is verdeel – slegs twee speel die motief wat die kabbelende water voorstel (gemerk "soli con sordini"), terwyl die res van die tjello's meestal pizzicato-note saam met die basviole speel.
Aan die einde van die beweging is 'n kadens vir houtblaasinstrumente wat voëlroepe naboots. Beethoven het die voëlspesies in die partituur hulpvaardig geïdentifiseer: 'n nagtegaal (deur die fluit gespeel), 'n kwartel (deur die hobo) en 'n koekoek (deur die klarinet).
III. Allegro
wysigDie derde beweging is 'n scherzo in 3/4-tyd, wat 'n plattelandse volksdans en feesviering uitbeeld. Dit is weer in F-majeur, die hooftoonaard van die simfonie. Die beweging is 'n veranderde weergawe van die gewone vorm vir scherzi, deurdat die trio twee keer eerder as net een keer verskyn, terwyl die derde verskyning van die scherzo-tema afgekap is. Dit was moontlik om hierdie redelik ruim verwerking te akkommodeer dat Beethoven nie die gewone interne herhalings van die scherzo en die trio gemerk nie. Theodor Adornoidentifiseer hierdie scherzo as die model vir die latere scherzo's van Anton Bruckner.[8]
Die finale terugkeer na die tema dra 'n oproerige atmosfeer met 'n vinniger tempo oor. Die beweging eindig skielik en lei sonder 'n pouse na die vierde beweging.
IV. Allegro
wysigDit is in die vierde beweging (in F mineur en in 4/4-tyd) dat Beethoven die grootste instrumentasie in die hele simfonie vereis. Dit beeld 'n hewige donderstorm met noukeurige realisme uit, wat begin met veraf donderweer (sagte tremolo's deur die tjello's en basse) en 'n paar druppels reën (agtstenote deur die viole) en groei tot 'n enorme klimaks met harde donderweer (keteltromme), weerlig (piccolo), sterk, tierende winde (warrelende arpeggio's deur die strykers), en swaar reënbuie (sestiendenoot-tremolo's deur die strykers). Deur trombone later in die beweging by te voeg, skep Beethoven 'n verdere indrukwekkende effek. Die storm woed homself uiteindelik uit, met 'n donderslag wat nog af en toe in die verte gehoor word. 'n Stygende toonleergedeelte op die solofluit simboliseer 'n reënboog. Daar is 'n naatlose oorgang na die finale beweging. Hierdie beweging boots Mozart se tegniek in sy Strykkwintet in G-mineur (KV 516) van 1787 na, waarin 'n eweneens rustige slotbeweging voorafgaan word deur 'n lang, emosioneel stormagtige inleiding.[9]
V. Allegretto
wysigDie finale, weer in F-majeur en in 6/8-tyd, is, is in sonate/rondo-vorm, in 'n inleiding-[ABA]-C-[ABA]-koda-struktuur. Soos baie finales beklemtoon hierdie beweging 'n simmetriese agtmaattema, in hierdie geval verteenwoordigend van die herders se danklied.
Die laaste A-afdeling begin rustig en bou geleidelik op tot 'n ekstatiese hoogtepunt vir die volle orkes (buiten die piccolo en keteltromme), met die eerste viole wat baie vinnige triool- tremolo's op 'n hoë F speel. Daar volg 'n vurige koda wat 'n gebed suggereer, wat Beethoven pianissimo, sotto voce merk. Die meeste dirigente vertraag die tempo vir hierdie gedeelte. Ná 'n kort tydperk van 'n na-gloei eindig die werk met twee nadruklike F-majeur-akkoorde.
In populêre kultuur
wysig- Dié simfonie is in die 1940 Disney-animasiefilm Fantasia gebruik, al is dit met veranderinge en mitologie in die lengte van die stuk deur die dirigent Leopold Stokowski.[10]
Verwysings
wysig- ↑ Schott. Symphony No. 6 in F Major, Op. 68 Pastorale (Schott), red. Max Unger, bl. viii
- ↑ Jones, D.W. 1996. Beethoven: Symphony No. 9 (Cambridge Music Handbooks). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45684-5.
- ↑ Jones, D.W. 1996. Beethoven: Symphony No. 9 (Cambridge Music Handbooks). Cambridge: Cambridge University Press, bl. 1. ISBN 978-0-521-45684-5.
- ↑ Schott. Symphony No. 6 in F Major, Op. 68 Pastorale (Schott), red. Max Unger, bl. xi
- ↑ Sadie, S. (red.). 2001. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Volume 20. New York: Oxford University Press, bl. 396.
- ↑ D'Accone, F. 1996. Musica Franca: Essays in honor of Frank A. D'Accone. Festschrift Series. Pendragon Press: 596. ISSN 1062-4074.
- ↑ Programnotas vir die Cleveland Barokorkes
- ↑ Adorno, T.W. 1998. Beethoven: The Philosophy of Music, redaksie deur by Rolf Tiedemann, vertaal deur Edmund Jephcott. Stanford: Stanford University Press, bl. 111. "The Scherzo is, no doubt, the model for Bruckner's scherzi. ... The caricatured dance with the famous syncopation is practically as independent of the Scherzo itself as a trio, and is also in the same key. The movement is self-contained like a suite of three dances."
- ↑ Dié ooreenkoms is uitgewys deur Rosen (1997:402), wat voorstel dat die Sesde Simfonie eintlik as 'n vierbewegingwerk geag moet word, omdat die stormgedeelte bloot as 'n uitgebreide inleiding tot die finale dien.
- ↑ Culhane, J. 1999. Walt Disney's Fantasia. Harry N. Abrams. ISBN 978-0-8109-8078-5.
Bronne
wysig- Hopkins, A. 1996. The Nine Symphonies of Beethoven. Brookfield, VT: Scolar Press. ISBN 1-85928-246-6.
- Jones, D.W. 1995. Beethoven: Pastorale Simfonie. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-45684-3.
- Rosen, C. 1997. The Classical Style. Tweede uitgawe. New York: WW Norton & Company. ISBN 0-393-31712-9.
- Sixth and Seventh Symphonies. 1976. Dover Publications Inc. ISBN 0-486-23379-0.
Verdere leeswerk
wysig- Frogley, A. 1995. Beethoven's struggle for simplicity in the sketches for the third movement of the Pastoral. In Beethoven Forum 4(1):99–134.
- Gosset, P. 1974. Beethoven's Sixth Symphony: Sketches for the first movement. In Journal of the American Musicological Society 27(2):248–284. DOI: https://doi.org/10.2307%2F830560.
- Jander, O. 1993. The prophetic conversation in Beethoven's 'Scene by the brook'. In The Musical Quarterly 77(3):508–559. DOI: https://doi.org/10.1093%2Fmq%2F77.3.508.
- Kirby, F.E. 1970. Beethoven's Pastoral Symphony as a Sinfonia caracteristica. In The Musical Quarterly 55(4): 605–623. DOI: https://doi.org/10.1093%2Fmq%2FLVI.4.605.
- Knapp, R. 2000. A tale of two symphonies: Converging narratives of divine reconcillation in Beethoven's Fifth and Sixth. In Journal of the American Musicological Society 53(2):291–343. DOI: https://doi.org/10.2307%2F832010.
- Lorenz, C.L. 1985. "Beethovens Skizzen zur 'Pastoralen'." In Die Musikforschung 38(2): 95–108.
- Russell, T. 2003. Unification in the Sixth Symphony: The pastoral mode. In Beethoven Forum 10(1):1–17.
- Will, R. 2002. The Nature of the Pastoral Symphony. In Beethoven Forum 9(2):205–215.
- Will, R. 1977. Time, morality, and humanity in Beethoven's "Pastoral Symphony". In Journal of American Musicological Society 50(2–3):271–329. DOI: https://doi.org/10.2307%2F831836.