Skroefdraad is 'n heliese struktuur wat gebruik word om rotasiebeweging om te sit na lineêre beweging of krag.

Regterhandreël vir skroefdraad: Wanneer rotasie in die rigting van die vingers toegepas word, dui die duim die rigting van lineêre beweging aan.
Regterhandse- en linkerhandse skroefdraad.

Toepassings

wysig

Skroefdraad het die volgende toepassings:

  • Vashegting:
    • Vashegting soos houtskroewe, masjienskroewe, boute en moere.
    • Konneksies tussen indraaipype en konneksies.
  • Ratvermindering, soos wurmratte.
  • Beweeg voorwerpe lineêr deur 'n roterende krag toe te pas, byvoorbeeld 'n domkrag.
  • Meting met behulp van die korrelasie tussen lineêre en roterende beweging, byvoorbeeld 'n mikrometer.

In al bogenoemde toepassings het skroefdraad die volgende twee hoof funksies:

  • Dit skakel roterende beweging om na lineêre beweging
  • Dit verhoed lineêre beweging sonder die ooreenstemmende rotasie

Rigting van skroefdraad

wysig

Die normale rigting van skroefdraad volg die regterhandreël. Met ander woorde, wanneer die rotasie in die rigting van die vingers van die regterhand toegepas word, dui die duim die rigting van die lineêre beweging aan. Anders gestel, as jy iets kloksgewys draai, draai jy dit vas en as jy dit antikloksgewys draai, draai jy dit los.

Die rede vir die gebruik van linkerhandse/omgekeerde skroefdraad is gewoonlik om te voorkom dat rotasie van 'n voorwerp die bout/moer self laat losdraai. Voorbeelde van linkerhandse/omgekeerde skroefdraad is:

  • Fiets se linker pedaal (Om te onthou: "Regs is reg." of "Regs is regshandig en links is linkshandig.")
  • Die linker maalwiel op 'n bankmasjien.
  • Boute aan die linkerkant van sommige motors.
  • Die sluitmoer van sommige sirkelsaaglemme - die groot wringkrag wat genereer word wanneer dit aangesit word moet neig om die moer vas te trek.

In al hierdie gevalle moet die beweging van die masjien neig om die bout vas te draai. Dit is egter nie altyd so voor die handliggend nie.

 
Regterkantste fietstrap. Rooi pyle wys skynbare draairigting van trap-as ten opsigte van traparm. Dus, wanneer die fiets normaalweg getrap word, lyk dit of die trap sal neig om los te draai. LW, dit is nie die geval nie.
 
Meganiese presessie: Wanneer daar 'n antikloksgewyse krag op die binneste as (groen) uitgeoefen word, sal dit veroorsaak dat die as in 'n kloksgewyse rigting binne die groter gat beweeg.

Fietspedaal as voorbeeld

Die prentjie aan die regterkant wys 'n regterkantste fietspedaal. Die rooi pyle wys die skynbare draairigting van die trap-as ten opsigte van die traparm agv die draaiweerstand van die trap-as. Dus, wanneer die fiets normaalweg getrap word, lyk dit of die trap sal neig om los te draai. Hoekom het die regterkantste trap dan 'n regshandige skroefdraad?

Die antwoord lê in meganiese presessie[1] Om dit te verduidelik is die trap-as baie kleiner geteken as die gat in die traparm (kyk prentjie). Wanneer die fiets getrap word, word daar 'n antikloksgewyse krag op die binneste as uitgeoefen as gevolg van die weerstand op die trap-as. Dit sal veroorsaak dat die as in 'n kloksgewyse rigting binne die groter gat beweeg.

Kyk ook

wysig

Verwysings

wysig
  1. Kyk Precession (mechanical) (Engelse Wikipedia).