Somerset Budget & Pearston Advocate

Die Somerset Budget & Pearston Advocate is 'n tweetalige (Afrikaans en Engels) gemeenskapskoerant wat weekliks op Somerset-Oos in die Oos-Kaap, Suid-Afrika, uitgegee en gedruk word. Die koerant was in 2016 reeds 130 jaar oud. Die drukoplaag is 2 000.

Die koerant se voorblad van 12 Junie 2012.

Die koerant se kantoor op Somerset-Oos, einde Oktober 2013.

Stigting en geskiedenis

Somerset-Oos se enigste oorblywende weekblad, die Somerset Budget, in 1886 opgerig deur W.S. Duxbury, wat ook die eerste redakteur was. Talle koerante het met die Budget meegeding, maar hulle het almal sedertdien gevou. In 1897 is die koerant deur dr. F.M. McIntyre aan Edward Charles Sellick verkoop, maar tydens die Eerste Wêreldoorlog het ’n sindikaat onder voorsitterskap van J.S.B. Holden dit in besit geneem.

Destyds was die redakteur adv. Borchenhagen van Bloemfontein, maar hy is kort daarna, in 1920, opgevolg deur Fred Knoetze. Onder dié getroue ondersteuner van eers die Suid-Afrikaanse (SAP) en daarna Verenigde Party (VP) se redakteurskap het daar ’n groot oplewing gekom. Na bewering het hy dikwels aan genl. Jan Smuts geskryf wanneer die rigting wat die SAP ingeslaan het, hom nie aangestaan het nie. Indertyd was die koerant sterk polities ingestel.

Knoetze het die redakteurskap meer as 20 jaar lank beklee en teen die einde van sy dienstyd het hy Philippus Jacobus van der Walt van Humansdorp genader. Knoetze en Van der Walt het die bates van Somerset Budget Limited in 1945 teen £1 260 uitgekoop en ’n vennootskap gevorm. Ondanks die verandering van eienaarskap was die koerant steeds ’n getroue VP-ondersteuner.

Toe Knoetze se gesondheid begin agteruitgaan, het Van der Walt sy aandeel in die vennootskap in 1951 uitgekoop. Ná Knoetze se uittrede het die koerant minder polities geraak, hoewel dit lojaal gebly het aan die VP. Van der Walt se seun, Albert, die huidige (2016) eienaar, het in 1960 gematrikuleer en hom by sy vader aangesluit, wat in 1981 oorlede is.

Uitbreding

Albert van der Walt het dit op hom geneem om die Budget uit te bou tot ’n streekskoerant. Eerste aan die beurt was die Winterberg Nuus van Adelaide wat Van der Walt oorgeneem het en as afsonderlike publikasie uitgegee het. Dié koerant het gesirkuleer op Adelaide, Bedford en Fort Beaufort en met Van der Walt se oorname het ’n afsonderlike koerant vir laasgenoemde dorp herleef. Hoewel die inhoud grotendeels dieselfde was, het daar toe drie afsonderlike drukname bestaan: Somerset Budget, Winterberg Nuus en Fort Beaufort Advocate. Die maatskappy het ’n takkantoor op Adelaide geopen en een op Fort Beaufort beoog.

Later het die inlywing van die Cradock Courant aan die beurt gekom toe die eienaars, Quartus Janse van Rensburg en sy seun Quentin, nie met dié Cradockse koerant wou voortgaan nie. Einde 2004 het gemeenskapsleiers en die sakekamer van Middelburg, Oos-Kaap, die Van der Walts genader om ook ’n koerant daar uit te gee. Dit was die begin van die Middelburg Courant.

Bron

• (af) Die geskiedenis van die Somerset Budget & Pearston Advocate Geargiveer 15 Desember 2013 op Wayback Machine. URL besoek op 14 Maart 2016.