Oos-Kaap

provinsie van Suid-Afrika

Koördinate: 32°S 27°O / 32°S 27°O / -32; 27

Die Oos-Kaap (Engels: Eastern Cape, Xhosa: IPhondo yaMpuma-Koloni) is een van die nege provinsies van Suid-Afrika. Die hoofstad is Bhisho. Die provinsie is in 1994 gevorm met die samevoeging van die oostelike deel van die voormalige Kaapprovinsie en die "tuislande" Ciskei en Transkei.

Provinsie Oos-Kaap
Eastern Cape Province
Mpuma-Koloni

Wapen
Ligging van die Oos-Kaap
Hoofstad Bhisho (voorheen Bisho)
Grootste stad Port Elizabeth
Premier Oscar Mabuyane (ANC)
Oppervlakte
– Totaal
Geranglys 2de
168 966 vk km
Bevolking[1]
 - Totaal (2011)
 - Bev.digtheid
Geranglys 3de
6 562 053
39 / vk km
Tale[1] Xhosa (78,8%), Afrikaans (10,6%), Engels (5,6%), Suid-Sotho (2,5%)
Etniese verdeling[1] Swart mense (86,3%), Kleurlinge (8,3%), Blankes (4,7%), Asiërs (0,4%)

Die stede en belangrikste dorpe is Port Elizabeth, Oos-Londen, Grahamstad, King William's Town, Queenstown, Uitenhage, Jeffreysbaai, Mthatha (voorheen Umtata), Aliwal-Noord, Graaff-Reinet en Cradock.

Demografie wysig

 
Meerderheidstale in die Oos-Kaap:

   Afrikaans

   Engels

   Xhosa

   Zoeloe

   Suid-Sotho

   Geen meerderheidstaal

  • Bevolking (2011-sensus): 6 562 053.
  • Tale: Xhosa (78,85%), gevolg deur Afrikaans (10,58%).
  • Godsdiens: Christendom 87,1% (2001)
  • Die dominante bevolkingsgroep (79%) in die provinsie, die Xhosas, word onderverdeel in die volgende stamme:
    • Gcaleka, Hlube, Rharhabe, Thembu, Bomvana, Mapondo en Mapondomise.

Geografie wysig

  • Oppervlakte: Sowat 168 966 km².

Ligging en topografie wysig

Die provinsie lê in die suidooste van Suid-Afrika aan die Indiese Oseaan. Dit word in die noorde begrens deur die Vrystaat, Lesotho en KwaZulu-Natal en in die weste deur die Wes-Kaap en Noord-Kaap. Daar is groot verskille in die landskap, wat wissel van manjifieke strande in die suide en ooste tot grasvlaktes in die oostelike binneland en 'n deel van die barre Groot Karoo in die noordweste. Daar is uitgebreide woude in die suide. 'n Reeks bergreekse loop deur die middel van die Oos-Kaap, en die Witteberge en Drakensberge lê aan die provinsie se noordoosgrens. Die kusstreek vanaf die Groot-Keirivier in die suide tot by Port Edward in die noorde staan bekend as die Wildekus.

Ekonomie wysig

 
Gill-kollege op Somerset-Oos, een van die provinsie se bekende skole.
 
NG gemeente Molteno se kerkgebou is een van talle geskiedkundige klipkerkgeboue op die Oos-Kaapse platteland.

Die groot stede Port Elizabeth en Oos-Londen huisves 'n aantal motorvervaardigerss en verskeie groot maatskappye. Fabrieke van Volkswagen, Ford, General Motors, Mercedes-Benz Suid-Afrika, Good Year, Nestlé, Johnson & Johnson, Aspen (farmaseuties) en andere word hier aangetref. Maar die res van die Oos-Kaap is veral landbougebied, wat sitrus- en ander vrugte, mielies en sorghum produseer. Die omgewing rondom Stutterheim bestaan uit bosbouplantasies. Die provinsie het ook bees- en skaapplase, laasgenoemde veral in die Groot Karoo.

Die oorde wat al langs die Oos-Kaapse kus lê, het groot toerismepotensiaal. Die provinsie se hawens is Port Elizabeth, Oos-Londen en 'n groot nuwe Suid-Afrikaanse hawe, dié van Ngqura (of Coega). Laasgenoemde is 20 km noordoos van Port Elizabeth se hawe aangelê – aan die mond van die Coegarivier in Algoabaai. Die hawe van Ngqura het in 2011 sy eerste handelskip verwelkom, en is in Maart 2012 amptelik geopen deur President Zuma.

Bronne wysig


Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 1,2 statssa.gov.za Geargiveer 25 Desember 2018 op Wayback Machine – 2011-sensus

Eksterne skakels wysig

Provinsies van Suid-Afrika  
Gauteng | KwaZulu-Natal | Limpopo | Mpumalanga | Noord-Kaap | Noordwes | Oos-Kaap | Vrystaat | Wes-Kaap