Kaapstad: Verskil tussen weergawes

|plaaslike naam = Kaapstad

'''Kaapstad''' ([[Engels]]: ''Cape Town'' [ˈkeɪptaʊn], [[Xhosa]]: ''iKapa'') is saam met [[Pretoria]] (die uitvoerende hoofstad) en [[Bloemfontein]] (die geregtelike hoofstad) een van die drie hoofstede (as wetgewende hoofstad) van die [[Suid-Afrika|Republiek van Suid-Afrika]] en setel van die [[Parlement van Suid-Afrika|parlement]]. Dit is ook die administratiewe en parlementêre hoofstad van die [[Wes-Kaap]] en die tweede grootste stad in Suid-Afrika na [[Johannesburg]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.statssa.gov.za/?page_id=1021&id=city-of-cape-town-municipality|title=Metropolitan Municipality {{!}} Statistics South Africa|last=Africa|first=Statistics South|website=www.statssa.gov.za|accessdate=24 September 2016}}</ref> Die [[Kaapstad Internasionale Lughawe]] is die tweede grootste in die land na Johannesburg se [[O.R. Tambo Internasionale Lughawe]].

Kaapstad is danksy sy natuurskoon en sy ligging aan die voet van die wêreldbekende [[Tafelberg]] vandag een van die mees gesogte internasionale toeristebestemmings en 'n gunstelingstad van die internasionale rolprent- en reklamebedryf.<ref>{{en}} [http://www.kapstadt.com/unser-service/film-models/mountain-media-production/ ''www.kapstadt.com: Mountain Media Production'']</ref>

[[Lêer:Cape Town (Viewand Robben Island seen from Table Mountain).jpg|duimnael|Kaapstad se sentrale sakekern, soos gesien vanaf Tafelberg]]

Kaapstad is in die suid-weste van die Republiek van Suid-Afrika en die provinsie Wes-Kaap aan die Tafelbaai van die [[Atlantiese Oseaan]] geleë. Die stad staan internasionaal bekend vir sy ligging aan die voet van Tafelberg, 'n groot, platoagtige bergmassief met 'n hoogte van 1&nbsp;086 meter bo [[seevlak]] wat saam met kleiner bergspitse en heuwels soos [[Seinheuwel|Vlaeberg]], [[Leeukop]] en [[Duiwelspiek]] die stadshorison oorheers en 'n onmiskenbare baken geword het. Tafelbaai is deur die inheemse bewoners ''Hoeri'' (letterlik "Baai van die See") genoem en het sy huidige naam aan 'n Portugese [[admiraal]] te danke wat in 1503 hier langs geseil het.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt-guide.de/stadtzentrum/tafelberg.html ''www.kapstadt-guide: Tafelberg'']</ref> Die [[Kaapse Skiereiland]], wat oor 'n lengte van sowat 35 kilometer van Kaapstad in die noorde tot by die [[Kaap die Goeie Hoop]] en Kaappunt strek, is in een van die wêreld se plantkoninkryke en 'n magdom soorte kom slegs hier voor.

Vanweë die dikwels onrustige see rondom die Kaapse Skiereiland is die Kaap die Goeie Hoop, wat sowat 50 kilometer suid van die stadsentrum geleë is, deur seevaarders al vroeg die "Kaap van Storms" genoem. Die ysige [[Benguela-stroom]] vloei vanuit die suide langs die kus en skep 'n Mediterreense winterreënklimaat waarin [[vrugte]] en wingerde goed aard. Bemarkers beskryf Kaapstad dikwels as "die enigste stad ter wêreld wat aan twee oseane geleë is", alhoewel die Atlantiese en die Indiese Oseaan streng gesproke eers by Kaap Agulhas, sowat 200 kilometer oos van Kaapstad, ontmoet. Hierdie kaap is ook die mees suidelike punt van Afrika.<ref>{{en}} [http://www.southafrica.info/about/geography/oceansmeet.htm ''South Africa.info: Where the two oceans really meet'']</ref>

[[Lêer:ISS-47 South Africa, Cape Town.jpg|duimnael|Suid-Afrika soos vanafgesien van die [[Internasionale Ruimtestasie]] in April 2016 gesien. Kaapstad en die Kaapse Skiereiland is duidelik sigbaar.]]

Kaapstad het 'n Mediterreense klimaat met warm en droë somers en matige winters. Die meeste reën val in die winter wat van Junie tot Augustus duur. Winter is ook die seisoen wanneer enkele kouefronte van die Atlantiese Oseaan af noordwaarts na die Kaap beweeg wat neerslae en sterk noordwestelike winde meebring. In die laat lente- en vroeë somermaande waai die [[Kaapse Dokter]], 'n kragtige passaatagtige suidooster wat lugbesoedeling teëwerk (vandaar sy naam), meestal in die middag van Valsbaai oor die Kaapse Vlakte. Ook dié wind, wat sy ontstaan aan 'n Suid-Atlantiese hoëdrukstelsel wes van Kaapstad te danke het, is relatief koel en bring vogtige lug met hom saam.<ref>{{af}} [http://www.wynsa.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=308:durbanvile-hills-vier-15de-jaar-in-sa-wynbedryf&catid=11&Itemid=101 ''www.wynsa.co.za: Durbanville Hills vier 15de jaar in SA-wynbedryf. Besoek op 12 Mei 2014'']</ref> Februarie en vroeë Maart is die maande wanneer die warm Bergwind enkele weke lank van die Karoo-binneland oor die Kaap waai.

Suid-Afrika het 'n beduidende rol by die ontwikkeling van die vroeë mens gespeel, en die land is reeds meer as 100&nbsp;000 jaar gelede deur klein groepe ''[[Hominidae]]'' of Mensagtiges bewoon. In die Suid-Kaap is in Smitswinkelbaai naby Rooikrans en by die Bonteberg gebeentes en steenwerktuie ontdek wat deur mensagtige bewoners (die ''Homo erectus'') agtergelaat is en deur antropoloë by die sogenaamde Stellenboschbeskawing (200&nbsp;000 v.C.) gereken word. Daarnaas is in die [[Langebaan-strandmeer]] noord van Kaapstad 'n menslike spoor uit die periode omstreeks 115&nbsp;000 v.C. ontdek.<ref name="kapstadt.de">{{de}} [http://www.kapstadt.de/suedafrika/geschichte/buschleute/index.htm ''www.kapstadt.de: Geschichte – Frühe Besiedlung: San und Khoikhoi'']</ref>

Die handel met die Khoikhoi, wat die Portugese van vars vleis voorsien het, het nie op 'n gereelde basis plaasgevind nie – soms was daar geskille wat met geweld bygelê is. Die onderkoning van Portugees-Oos-Indië, Francisco d'Almeida, het saam met 55 van sy manskappe in 1510 tydens 'n geveg met Khoikhoi-krygers gesneuwel.<ref>{{af}} [http://www.sentrum.co.za/Taal_in_Tyd_naam.html ''www.sentrum.co.za: Cabo de Goede Hoop – Van plekke en mense (deur Helena Liebenberg)'']</ref> Hierdie voorval was rede genoeg om nie eers met die kolonisasie van Suid-Afrika te begin nie.

[[Lêer:TheAernout CastleSmit ofTable Good HopeBay, 1683 William Fehr Collection Cape Town.JPGjpg|duimnael|Die NederlandseTafelbaai ''Kasteelmet deskepe Goede Hoop'' isvan die oudsteNederlandse kolonialeOos-Indiese gebouKompanjie, in dieca. land1683]]

Toe die Nederlandse skip ''[[Haarlem (skip)|Nieuwe Haarlem]]'' op sy terugreis van Indië op 25 Maart 1647 met 'n bemanning van sestig lede aan die Kaap gestrand het, het die plaaslike Khoikhoi vir die eerste keer oor 'n langer tydperk met Hollanders in aanraking gekom. Die bemanning onder bevel van onderkoopman Leendert Janszen het byna 'n jaar aan die Kaap deurgebring voordat die oorlewendes deur 'n vloot van vyf Nederlandse skepe in Maart 1648 huis toe geneem is. Hul berigte oor die gunstige klimaattoestande en hul goeie ervarings met die Khoikhoi en die ruilhandel wat met die inheemse bevolking gedryf is, was beslissend by die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie (VOC) se besluit om 'n verversingspos vir skepe op pad na die Verre-Ooste aan die Kaap te stig.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt.de/suedafrika/geschichte/kompanie/index.htm ''www.kapstadt.de: Südafrika – Kolonie der Kompanie'']</ref>

Die oorspronklike bevolking, die Khoi en San, het egter geweier om met die Europeërs handel te dryf en ook geblyk om ongeskik te wees vir die Europese konsepte van werk en besit. Om in hulle behoefte aan mannekrag te voorsien, was die Nederlanders gedwing om slawe uit hulle kolonies in [[Madagaskar]], Indië, [[Maleisië]] en [[Indonesië]] in te voer. Met die eerste invoer van slawe in die jaar 1658 het die Kaapse bevolking verdubbel. Naas die slawe was daar ook enkele politieke bannelinge uit Oos-Indië, wat deur die Nederlands-Bataafse Hooggeregshof na die Kaap gedeporteer is nadat hulle om die onafhanklikheid van die koloniale bewind gestry het. Onder hulle was enkele Islamitiese leermeesters of ''Aulia'' ("Vriende van Allah"). Saam met die slawebevolking het hulle die [[Islam]]itiese godsdiens aan die Kaap gevestig.<ref>{{af}} ''Padlangs deur Suid-Afrika. Hoofstuk 1: Kaap die Goeie Hoop''. Kindle e-Boek-uitgawe. Struik Travel & Heritage</ref>

Toe [[Simon van der Stel]] in 1679 as nuwe kommandant van die Kaap aangestel is (vanaf 1691 het hy die amp van goewerneur beklee), was die Kasteel die Goeie Hoop volledig uitgebou, terwyl Kaapstad reeds oor vier strate en 'n blanke bevolking van 290 beskik het (waarvan 87 vryburgers en 117 kinders).<ref>{{de}} [http://www.kapstadt.de/suedafrika/geschichte/vanderstel/index.htm ''www.kapstadt.de: Simon van der Stel'']</ref> Die stad is deur 'n politieke raad met wetgewende, uitvoerende en regsprekende bevoegdhede bestuur wat regstreeks aan die goewerneur-generaal van Nederlands-Oos-Indië in [[Batavia]] (tans Java) verantwoordelik was.

Vanaf 1681 is politieke bannelinge uit [[Indonesië]] na Suid-Afrika gedeporteer wat later die etniese groep van Kaapse Maleiers sou vorm. Baie mans in die [[Kaapse Maleiers|Kaaps-Maleise]] gemeenskap het ambagsmanne geword. Die 17de en 18de eeuse Blanke immigrante aan die Kaap het naas afgetrede amptenare en ander medewerkers van die Kompanjie ook talle Duitsers ingesluit wat in hierdie periode 'n groep so groot soos die Hollanders verteenwoordig het. Alhoewel die immigrasie van onder meer Duitse setlaars in die 18de eeu bevorder is (van die 15&nbsp;000 Duitsers, wat na raming in die diens van die VOIK was, het sowat 4&nbsp;000 hulle aan die Kaap gevestig), het die Kompanjie nie in 'n aktiewe immigrasiebeleid belanggestel nie, sodat die relatief klein Kaapse bevolking in teenstelling met byvoorbeeld die Noord-Amerikaanse kolonies (met drie miljoen bewoners in die 1790's) net stadig en veral danksy die natuurlike bevolkingsaanwas gegroei het. Die bevolking het van 130 in 1660 tot 1&nbsp;265 in die jaar 1701 en 13&nbsp;830 in 1793 toegeneem, die medewerkers van die Kompanjie (2&nbsp;093 in 1794) is nie hierby ingesluit nie. In 1795 het Kaapstad reeds 15&nbsp;000 inwoners gehad, waarvan meer as 6&nbsp;000 blankes was.

In die loop van die 18de eeu het naas die Blanke burgery in Kaapstad ook 'n steeds groter plattelandse bevolking van boere begin ontwikkel wat op soek na nuwe en groter weivelde vir hulle skape en beeste na die binneland getrek het. Hierdie trekboere het geleidelik onafhanklik van die Kaapstadse owerhede geword en op hulle trek eers met Khoisan en vanaf die laat 18de eeu ook met Swart Xhosa-stamme, wat destyds suidwaarts gemigreer het, in aanraking gekom. Die trekboere het 'n nomadiese leefwyse ontwikkel, en hulle kultuur was grotendeels beperk tot 'n streng Calvinisties-Protestantse geloof en Bybelse lektuur. Baie van hulle was selfs ongeletterd en is heeltemal nie geraak deur die groot maatskaplike, politieke en wysgerige veranderinge wat hulle in die 18de eeuse Europa voorgedoen het. Die Nederlands-Oos-Indiese Kompanjie het boonop tot omstreeks 1799 geen drukkers in die Kaap toegelaat nie – drukwerk is as "duiwelswerk" beskou.<ref>{{af}} Boshoff, Dawie: ''Die staat se eie drukkery''. In: Suid-Afrikaanse Panorama, volume 33, nommer 11 (November 1988), bl. 20</ref>

Omstreeks 1850 was Kaapstad 'n multi-etniese nedersetting met 'n bevolking van sowat 17&nbsp;000 wat in die volgende vyftien jaar tot 28&nbsp;400 sou groei.<ref>{{en}} Izak van der Merwe en Arlene Davids: ''Demographic Profiles of Cape Town and Johannesburg''. In: Simon Bekker en Anne Leildé (reds.): ''Reflections on Identity in Four African Cities''. African Minds 2006, bl. 28</ref>

Die Uniewet van 1910 het van Kaapstad die wetgewende hoofstad van die Unie van Suid-Afrika gemaak, terwyl Pretoria as regeringsetel gedien het. Johannesburg het in die 1920's tot die land se grootste stedelike nedersetting en saam met ander aangrensende munisipaliteite aan die Witwatersrand ook tot die hoofbasis van Suid-Afrika se ontwikkelende nywerheidsektor gegroei. Kaapstad het in hierdie periode 'n nuwe funksie as belangrike administratiewe, kulturele en dienstesentrum begin vervul. Maar ook hier het 'n noemenswaardige industriële basis ontwikkel wat hoofsaaklik op die vervaardiging van tekstiele, papier en ander ligte nywerhede gesteun het, terwyl ook die voedsel- en drankbedryf en drukkerye 'n belangrike rol by die ontwikkeling van die Kaapstadse ekonomie gespeel het. Die ekonomiese groei het steeds meer immigrante na die stad gelok sodat sy bevolking in 1927 reeds op 307&nbsp;000 gestaan het.<ref>{{en}} Van der Merwe & Davids (2006), bl. 29</ref> In dieselfde jaar is Langa as eerste "modelstad" vir Swartes gestig.

In Desember 2006 het Kaapstadse dagblaaie oor bendeoorloë in voorstede soos Hanover Park en Nyanga berig wat met dwelmhandel verbind is. Die geweldpleging was so erg dat matriekeksamens in plaaslike skole ontwrig is en slaagsyfers tot slegs 33 persent gedaal het. Veiligheidswagte is in die gebied ontplooi om skole te beskerm.<ref>{{en}} Tony Roshan Samara: ''Cape Town after Apartheid: Crime and Governance in the Divided City''. Kindle e-boekuitgawe. Minneapolis en Londen: University of Minnesota Press 2011, pos. 40</ref> In Julie 2012 het inwoners van Hanoverpark daarop aangedring dat 'n noodtoestand in die gebied uitgeroep word weens bendegeweld.<ref>{{af}} [http://afrikaans.news24.com/Suid-Afrika/Nuus/Noodtoestand-heers-in-Hanoverpark-20120707 ''Nuus24, 7 Julie 2012: 'Noodtoestand' heers in Hanoverpark'']</ref>

Straatname soos ''Heerengracht'' en ''Buitengracht'' in die stadsentrum en ''Keizersgracht'' in Distrik Ses verwys nog steeds na die ou ''grachten'' van Kaapstad wat lankal verdwyn het. Goewerneur Simon van der Stel het gedurende sy ampstermyn in die laat 17de eeu gragte volgens die Hollandse voorbeeld laat bou waarmee die jong nedersetting gemaklik van water voorsien kon word. Destyds is na Kaapstad dikwels ook as Klein-Amsterdam verwys.<ref>{{en}} Jeschonneck, Anja en Kai Schächtele: ''Kapstadt – Wine Lands – Garden Route''. Marco Polo-reeks. Ostfildern: Mairdumont 2006, bl. 26</ref> Tot in die middel van die 19de eeu is die netwerk van gragte in die binnestad verder uitgebrei, alhoewel hulle dikwels deur vullis en perdemis bevuil is. Toe hulle uiteindelik toegegooi is, moes groot bedrae geld daaraan bestee word. 'n Laaste oorblyfsel van die ou ''grachten'' kan nog steeds tussen die omheining van Tuynhuis[[Tuynhuys]] en die Kompanjiestuin besigtig word.

Die sesde distrik van Kaapstad is in 1867 gestig en het danksy die ligging naby die hawe en die stadsentrum vinnig tot 'n kosmopolitaanse woonbuurt vir vrygelate slawe, werkers, immigrante, handelaars en kunstenaars ontwikkel.<ref>{{en}} [http://www.districtsix.co.za/frames.htm ''District Six Museum''] {{en}}</ref> Die distrik het byna 'n tiende van Kaapstad se bevolking gehuisves.

Die Kleurling- en Swartbevolking van die distrik – sowat 60&nbsp;000 mense – is in die tydperk tussen 1968 en 1982 na die Kaapse Vlaktes verskuif. Veral die plaaslike handelaars is baie hard getref deur hierdie gedwonge verskuiwing. Hulle het hul klante, wat vanweë Distrik Ses se gunstige ligging naby die stadsentrum hul inkopies hier gedoen het, skielik verloor en was nou grotendeels genoodsaak om hul besighede te sluit.<ref name="Kapstadt-tour.de">{{de}} [http://www.kapstadt-tour.de/stadt/stadtteile/district_six.htm ''www.kapstadt-tour.de: District Six'']</ref> 'n Deel van die distrik is hernoem tot Zonnebloem; hier is onder meer die Kaapse Technikon opgerig. Weens plaaslike en internasionale druk, wat op die destydse blanke regering uitgoefen is, is die herontwikkeling van die gebied tot 'n woongebied vir blanke Kapenaars uitgestel. Die meeste blanke bewoners van Kaapstad was gekant teen die sloping van die ou Distrik Ses en het gevolglik nie belanggestel daarin om huise of woonstelle hier te koop nie.<ref>{{de}} Jeschonneck/Schächtele (2006), bl. 14</ref> In 1979 is die hele stadsbuurt gesloop, en ook blanke inwoners is gedwing om Distrik Ses te verlaat. Die puin is vir die uitbou van Kaapstad se hawe gebruik.<ref name="Kapstadt-tour.de" />

Die huidige bruin en swart woonbuurte van [[Athlone]], [[Mitchells Plein]], Kruispad (Crossroads), Langa ("Son"), Gugulethu ("Ons Trots"), Khayelitsha ("Ons Nuwe Tuiste"), Bonteheuwel, Elsiesrivier en baie ander behels nog steeds 'n groot persentasie informele behuising met 'n geskatte twee miljoen bewoners. Slegs vier van hulle word merendeels deur swartes bewoon, terwyl die res hoofsaaklik Kleurlinge huisves. Langa is die oudste Swartwoonbuurt in Kaapstad, en Gugulethu met 300&nbsp;000 bewoners een van die grootstes in Suid-Afrika.<ref>{{de}} Jeschonneck/Schächtele (2006), bl. 15</ref> Gugulethu het in die tydperk van rasseskeiding as 'n tuiste vir swart trekarbeiders uit die Oos-Kaap ontstaan en het verskeie kere nuus gemaak weens politieke onluste en sinlose geweldpleging. Die "Gugulethu-Sewe" was sewe Swart aktiviste wat op 3 Maart 1986 by 'n padblokkade deur die polisie gestop en doodgeskiet is.<ref>{{en}} [http://www.etownship.co.za/content/view/52/81/ ''www.etownship.co.za: Gugulethu'']</ref> Die moord op Amy Biehl, 'n jong Amerikaanse student en aktivis wat haarself vir maatskaplike verandering in Suid-Afrika beywer het, het op 25 Augustus 1993 wêreldwyd mense geskok.<ref>{{en}} [http://www.amybiehl.co.za/about-amy.htm ''Amy Biehl Foundation: About Amy'']</ref><ref>{{en}} [http://www.etownship.co.za/content/view/52/81/ ''etownship.co.za: Gugulethu'']</ref>

In die laat 20ste eeu is met die oprigting van steenhuise en die bou van teerpaaie begin, en aan steeds meer inwoners word basiese dienste soos busdienste na die binnestad, riolering, vullisverwydering en elektrisiteit verskaf. Grootskaalse binnelandse migrasie en die hoë bevolkingsgroei bly egter steeds ernstige vraagstukke wat daartoe lei dat voortdurend nuwe plakkerskampe met informele behuisings ontstaan. Selfs Mitchell's Park, 'n Bruin woonbuurt wat in die 1980's as 'n nuwe tuiste en modelstad vir voormalige bewoners van krotbuurte naby die stadsentrum opgerig is, het vanweë sy beter behuisingstandaarde talle mense gelok wat plaaslike huurgelde meestal nie kan bekostig nie.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt.de/touren/capeflats/index.htm ''www.kapstadt.de: Die Townships der Cape Flats'']</ref>

Talle Kaaps-Hollandse huise staan tans as musea en monumente oop vir die publiek soos die bekende 18de-eeuse [[Koopmans-de Wet-huis]] in Kaapstad se Strandstraat wat op 10 Maart 1914 as die eerste privaat stadhuis in Suid-Afrika in 'n museum omgeskep is. Sy fasade is moontlik deur die argitek [[Louis Thibault]] en die beeldhouer [[Anton Anreith]] geskep, maar geen bron staaf dié aanname nie. Die meubilering dateer uit die laat 18de en vroeë 19de eeu.<ref>{{en}} [http://www.iziko.org.za/koopmans/about.html ''Iziko – Museums of Cape Town: About Koopmans-De Wet House'']</ref>

Saam met die Britse bewind het ook die Georgiaanse boustyl met sy kenmerkende verdiepinghuise in die vroeë 19de eeu na die Kaap gekom en is weereens as Kaaps-Georgiaanse boustyl by die plaaslike omstandighede aangepas. Die Bertram-huis, tans 'n museum, is 'n tipiese voorbeeld van laat-Georgiaanse argitektuur met sy geelbruin klinkersteen en eenvoudige fasade waar 'n voorgewel oor die ingang die enigste argitektoniese versiering vorm.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt.de/kultur/architektur/index.htm ''www.kapstadt.de: Kapstadt Architektur – Khoikhoin-Hütten, victorianisch, Art déco'']</ref>

Net soos elders in die wêreld was sommige bouprojekte van die 20ste eeu ook in Kaapstad nie met oorsigtigheid beoordeel nie: Die natuurskoon van strandgebiede is deur wolkekrabbers ontsier. 'n Snelweg naby Buitengracht is in die 1960's begin, maar het steeds onvoltooid gebly. Die Disa Park-torings, drie geboue met woonstelle, is nog 'n voorbeeld van 'n onnodige ontwikkeling. Alhoewel die plaaslike owerheid die bou van nuwe huise in bepaalde sensitiewe gebiede beperk en 'n maksimale aantal verdiepings vasgelê het, het ontwikkelaars in die 1960's nogtans daarin geslaag om die wette te omseil en die panorama van Duiwelspiek, 'n bergspits in die stadsbuurt Vredehoek, met drie wolkekrabbers te ontsier wat in die plaaslike volkstaal as ''Tampon-torings'' bekend staan. Soortgelyke wolkekrabbers bedreig die natuurskoon van plekke soos Blouberg.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt.de/kultur/architektur/index.htm ''www.kapstadt.de Kapstadt Architektur – Das 20. Jahrhundert'']</ref> Tipiese voorbeelde van argitektuur uit die sewentigerjare is die Goue Akkersentrum en die Burgersentrum se toringblok.

Danksy die natuurlike hawe van [[Tafelbaai]] staan Kaapstad sedert eeue bekend as die "Herberg by die See". Toe Jan van Riebeeck in 1652 in Tafelbaai voet aan wal gesit het, was daar nogtans niks meer as 'n wydgestrekte baai met vlak sand- en klippiesstrande. Die skepe, wat hier aangedoen het, was aan die onstuimige see blootgestel, en die aflaai en vervoer van goedere was 'n moeilike taak. Skepe het meestal enkele honderd meter van die strand af geanker, en goedere is met roeibote aan land of na die skepe gebring. Die hawegeriewe was oor 'n tydperk van byna tweehonderd jaar ná van Riebeeck se aankoms beperk tot 'n houtkaai, wat in 1656 naby die Kasteel die Goeie Hoop gebou is.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt-tour.de/stadt/stadtteile/waterfront/geschichte_waterfront.htm ''www.kapstadt-tour.de: Die Geschichte des Hafens von Kapstadt'']</ref>

Tydens die [[Suez]]-krisis in die jaar 1973 is die [[Suezkanaal]] gesluit, en skepe op pad na Europa en die ooskus van Amerika het die Kaapse roete gebruik wat 'n groot toeloop van skepe in Tafelbaaihawe beteken het. Tans is Kaapstad die grootste van die vier beduidende hawens in die provinsie Wes-Kaap en hanteer jaarliks sowat agt miljoen ton seevrag.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt.de/suedafrika/wirtschaft/flughafenhaefen/index.htm ''www.kapstadt.de: Flughäfen und Häfen in Kapstadt'']</ref>

Kaapstad is baie goed met die res van Suid-Afrika verbind. Die [[N1 (Suid-Afrika)|N1]] -nasionale pad begin in Kaapstad se middestad en is 'n snelweg verby Bellville, Paarl en deur die [[Hugenotetonnel]] na die binneland. Die [[N2 (Suid-Afrika)|N2]] -nasionale pad begin ook in die middestad en verbind Kaapstad met die groot kusdorpe soos [[Mosselbaai]] en [[Port Elizabeth]]. Die pad is 'n snelweg en gaan oor die [[Overberg]] via [[Sir Lowrey's pas]]. Die [[N7 (Suid-Afrika)|N7]] verbind Kaapstad met [[Namibië]] en die noorde van Wes-Kaap.

Die DA het in die munisipale verkiesing, wat in 2006 in Suid-Afrika gehou is, as die sterkste enkele party te voorskyn getree wat 90 van 210 setels verower het, nog voor die [[African National Congress]] (ANC) met 81 setels, alhoewel geen party 'n algehele meerderheid behaal het nie. Danksy 'n byverkiesing het die DA sy totale aantal setels intussen tot 91 verhoog.<ref>{{en}} [http://www.elections.org.za/lgeresults/Static%20Report/95/Seats%20by%20Municipality%20LCMC/CPT-1.pdf ''Independent Electoral Commission of South Africa: City of Cape Town, 2006 Local Government Elections: Seat Calculation Summary'']</ref> Nadat die [[Onafhanklike Demokrate]] tot die koalisie toegetree het, het die DA daarin geslaag om sy meerderheid in die stadsraad tot 22 setels te verhoog.

Volgens die sensus van 2001 het die metropolitaanse gebied van Kaapstad 2&nbsp;893&nbsp;251 inwoners en 'n [[bevolkingsdigtheid]] van 1&nbsp;158 per km². Van die stad se bevolking is 48,13 persent Kleurlinge, 31,68 persent Swartes, 18,75 persent Blankes en 1,43 persent Indiërs. Die persentasie buitelanders is volgens amptelike statistieke van die 2001-sensus met minder as twee persent relatief klein.<ref>{{en}} [http://www.capetown.gov.za/en/stats/2001census/Documents/Citizenship.mht ''City of Cape Town: Characteristics of Population – Citizenship'']</ref> Volgens skattings bly sowat 30&nbsp;000 Duitsers permanent in Kaapstad.<ref>{{de}} ''Urlaub perfekt'', nommer 1 (2009), lente/somer, bl. 106</ref>

Die geskiedenis van die Joodse gemeenskap in Suid-Afrika het eers met die Britse bewind begin, aangesien die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie geen geloofsvryheid aan die Kapenaars toegestaan het nie en uitsluitlik die Calvinisties-Protestantse Christelike kerk toegelaat het.<ref name="Schächtele 2006">{{de}} Jeschonneck/Schächtele (2006), bl. 38</ref> Die Britte was meer verdraagsaam, en in die loop van die 19de eeu het die eerste Joodse burgers uit Duitsland en Engeland hulle aan die Kaap gevestig. In die laat 19de eeu was daar reeds enkele honderd Joodse immigrante in Suid-Afrika, en hul gemeenskap het in die volgende dekades sterk gegroei om 'n waardevolle bydrae tot die land se kultuur, ekonomie en politiek te lewer.

Kaapstad het sedert die eerste demokratiese verkiesing in Suid-Afrika in die jaar 1994 een van die wêreld se gewildste reisbestemmings geword. Fasiliteite vir 'n groot aantal sportsoorte, talle winkels, die toeristeroete van die Kaapse Skiereiland en die wynstreke van die omgewing asook die ryk fauna en flora maak van die stad Suid-Afrika se vernaamste toeristebestemming. Die toerismebedryf genereer in die provinsie Wes-Kaap 'n jaarlikse inkomste van 1,5 miljard VSA-$.<ref name="Tourismus in Kapstadt">{{de}} [http://www.kapstadt.de/suedafrika/wirtschaft/tourismus/index.htm ''www.kapstadt.de: Tourismus in Kapstadt'']</ref> Die meerderheid van die toeriste kom uit oorsese lande soos die Verenigde Koninkryk, die Verenigde State en Duitsland.

Talle plaaslike [[restourant]]e en winkels is in en rondom die Victoria & AlbertAlfred Waterfront gekonsentreer wat intussen jaarliks 25 miljoen in- en uitheemse besoekers lok. Om ook die binnestad meer aantreklik vir toeriste en sakemanne te maak, is die oprigting van 'n nuwe kasinokompleks in V&A Waterfront teen 'n koste van 1,8 miljard ZAR aan die bou van 'n kanaal gekoppel wat plesierbootsritte vanaf die hawe tot by die noordelike stadsentrum en die ArtsCape-teaterkompleks moontlik sal maak.<ref name="Tourismus in Kapstadt" />

Kaapstad staan bekend vir sy respek teenoor gay en lesbiese mense en het tot een van die gewildste internasionale bestemmings vir LBGT ontwikkel.<ref>{{en}} [http://www.southafrica.info/travel/cities/gaycapetown.htm ''www.southafricainfo.com Cape Town: Gay paradise found'']</ref>

[[Victoria & Alfred Waterfront]] lê noord van die stadsentrum en was vroeër 'n verwaarloosde hawebuurt. Dit is vernoem na prins Alfred, die tweede seun van die Britse koningin Victoria, wat hier in 1860 die hoeksteen vir 'n hawehoof gelê het. Ook die eerste hawebekken is in 1870 na hom vernoem, terwyl die tweede bekken uit die jaar 1905 die naam van sy moeder dra.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt-guide.de/stadtzentrum/waterfront.html ''www.kapstadt-guide.de: V&A Waterfront'']</ref>

Die oudste, westelike deel van Kaapstad se hawe was reeds vanaf 1975 vanweë die toenemende waterdiepte van moderne skepe nie meer geskik vir die hawebedryf nie, en die geriewe het begin verval.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt-tour.de/stadt/stadtteile/waterfront/index.htm ''www.kapstadt-tour.de: Die Viktoria & Albert Waterfront in Kapstadt'']</ref>

Die projek het tot een van Suid-Afrika se suksesvolste beleggings ontwikkel. Die Waterfront-gebied is intussen met jaarliks sowat 22 miljoen besoekers die gewildste toeristetrekpleister in die Wes-Kaap en die hele Suid-Afrika asook 'n spilpunt van Kaapstad se naglewe, met sowat vierhonderd winkels, tagtig restourante en kroeë, en rolprentteaters.<ref>{{en}} [http://www.tourismcapetown.co.za/ctru/content/en/de/full-article?oid=3670&sn=Detail&pid=1326 ''Tourism Cape Town: V&A Waterfront'']</ref> Vuurwerke en opelugkonserte vind gereeld hier plaas.

Vanaf September 2001 is die Waterfront in 'n suid-oostelike rigting uitgebrei. Rondom die historiese kloktoring is die nuwe ''Clock Tower Centre'' opgerig – 'n nuwe winkelsentrum met restourante en reisagente. Die nuwe geboue is in argitektoniese opsig harmonies tot die kloktoring en die ou stoorhuise ingepas.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt-tour.de/stadt/stadtteile/waterfront/clock_tower_center.htm ''www.kapstadt-tour.de: Das Clock Tower Center an der Waterfront in Kapstadt'']</ref> Gedurende die boubedrywighede is die bouvalle van 'n ou VOC-vesting opgegrawe wat eweneens in die kompleks geïntegreer is. Vlakby die ''Clock Tower Centre'' lê die ''Nelson Mandela Gateway'', die vertrekpunt vir skepe wat toeriste na die voormalige gevangeniseiland Robbeneiland neem.

* [[Canal Walk]], wat volgens die voorbeeld van Amerikaanse ''shopping malls'' ontwerp is en meer as 400 winkels, 'n rolprentteater en 'n reuse-kitskos-restourant met 'n jaarlikse omset van ZAR 1,8 miljard (syfers van 2003) behels, is die grootste winkelsentrum in [[Afrika]] en ook en van die grootstes in die Suidelike Halfrond.<ref>{{en}} [http://www.info.gov.za/speeches/2003/03021212461001.htm www.info.gov.za: Toespraak wat deur die Wes-Kaapse Minister van Landbou, Toerisme en Dobellary, Johan Gelderblom, ter geleentheid van die opening van Canal Walk se Inligtingsentrum vir Besokers op 11 Februarie 2003 gelewer is]</ref>

Kaapstad is naas Johannesburg een van die twee kulturele sentra van Suid-Afrika.<ref>{{de}} [http://www.kapstadt.de/kultur/oper/index.htm ''www.kapstadt.de – Kultur: Oper & Theater'']</ref> Intussen het die Moederstad tot 'n nasionale leier op die gebied van die uitvoerende kunste ontwikkel, waaronder teater, opera, musicals en musiek. Die kulturele lewe van Kaapstad word verbind met satirici soos Pieter-Dirk Uys, Robert Kirby en Mark Banks; die musicals van David Kramer, Taliep Petersen en Marthinus Basson; en die Universiteit van Kaapstad se Teaterskool. Maar ook bekroonde toneelstukke uit Johannesburg soos opvoerings van Athol Fugard, Sue Pam-Grant en Janice Honeyman word in die plaaslike teaters gespeel.

Die opelug-teater in Maynardville het hom op tonele van William Shakespeare toegespits, terwyl ander teaters soos die [[Baxter-teater]] naby die Universiteit van Kaapstad se kampus in Rondebosch, die ''Theatre on the Bay'' in Kampsbaai, die ''Coffee Lounge'' in Kerkstraat, die ''Little Theatre'' in Tuine en talle ander klein en onafhanklike teaters hulle op minder konvensionele toneelkuns en tradisionele Engelse komedies toegespits het. Die Baxter-teater was gedurende die tydperk van rasseskeiding een van min tuistes in Suid-Afrika waar gemengde gehore saam toneel kon kyk.<ref>{{de}} Jeschonneck/Schächtele (2006), bl. 69</ref>

As Suid-Afrika se aantreklikste stad vir binne- en buitelandse besoekers het Kaapstad vinnig tot Suid-Afrika se kulinêre hoofstad met 'n internasionale restourant- en [[koffiehuis]]kultuur ontwikkel. Die plaaslike sjefs vermeng die veelsydige plaaslike [[kookkuns]] en eersterangse bestanddele soos die Kaapse [[seekos]] met 'n verskeidenheid internasionale invloede.<ref>{{de}} Jeschonneck/Schächtele (2006), bl. 41</ref>

Die Kaaps-Hollandse en Oos-Indiese kookkuns het al vroeg saamgesmelt om 'n verskeidenheid tipies Kaapse geregte soos bobotie en [[sosatie]]s te skep wat met tipies Oos-Indiese [[spesery]]e gekruie word. Van die kruie, wat deur slawe die land binnegebring is, het goewerneur Van Riebeeck reeds laat aanplant, waaronder [[vinkel]] en [[anys]].<ref>{{af}} [http://www.pasella.com/episodes/517675.htm ''www.pasella.com: Koljander in ons kos (Besoek op 19 Junie 2008)'']</ref> [[Kaapse Maleiers|Kaaps-Maleise]] invloede word ook sigbaar in moderne Kaapse spesialiteite soos [[pizza]] met vars botterneut of samoesas, velletjies deeg wat tot driehoekige pakkies gevorm en met 'n vulsel van gemaalde [[beesvleis]], [[hoendervleis]] of [[groente]] gevul en diepgebraai word. Samoesas is ook 'n gewilde wegneemete. Waterblommetjies is 'n gesogte Kaapse vleikos wat veral vir bredies met vleis en groente gebruik word.

Ander belangrike tersiêre instellings is die [[Universiteit van Wes-Kaapland]] in die voorstad [[Bellville]], wat in 1959 as 'n instelling vir Kleurling-studente gestig is, maar reeds in die 1980's 'n mate van outonomie bereik en hom as 'n oorwegend Engelssprekende "volksuniversiteit" beskou het, terwyl die persentasie swart studente van slegs 2 ps in 1984 tot 47 ps in 1994 gegroei het<ref>{{en}} Judy Hemingway en Felicity Armstrong (reds.): ''Space, Place and Inclusive Learning''. Abingdon, Oxon: Routledge 2014</ref><ref>{{en}} Rob Higham: ''Place, race and exclusion: university student voices in post-apartheid South Africa''. In: ''International Journal of Inclusive Education'', volume 16, nommers 5–6 (Junie 2012), bl. 485–502</ref>; en die Tegnologiese Universiteit van die Kaapse Skiereiland (''Cape Peninsula University of Technology''), wat deur die samesmelting van die Kaapse Technikon (''Cape Technikon'') en die Technikon van die Skiereiland (''Peninsula Technikon'') ontstaan het. Die ''Graduate School of Business GSB)'' naby die Victoria & AlbertAlfred Waterfront kan met die beste buitelandse skole meeding - as die enigste tersiêre sakeskool wat in die gesiene Britse sakedagblad ''Financial Times'' se Global MBA Ranking 2016 geranglys word.<ref>{{en}} [http://rankings.ft.com/businessschoolrankings/global-mba-ranking-2016 ''rankings.ft.com: Global MBA Ranking 2016. Besoek op 13 April 2016'']</ref>

Die eerste Kaapstadse Boekeskou (Engels: ''Cape Town Book Fair''), waaraan 400 uitgewerye uit 26 lande deelgeneem het, het in Junie 2006 in samewerking met die [[Frankfurt am Main|Frankfurtse]] Boekeskou plaasgevind en sowat 20&nbsp;000 besoekers gelok.<ref>{{de}} [http://www.nzz.ch/2006/06/28/fe/articleE8KDY.html ''NZZ Online: Eine neue Buchmesse für Afrika'']</ref> In 2008 het die boekeskou met 57&nbsp;000 besoekers 'n nuwe rekord behaal. Byna 300 uitstallers uit 31 lande het deelgeneem.<ref>{{de}} [http://www.borkenerzeitung.de/aktuelles/kultur/kultur/Buchmesse_in_Kapstadt_versucht_Welten_zu_verbinden.html ''Kapstädter Buchmesse endete mit Besucherrekord'']</ref>

[[Lêer:2011-02-06 South Africa - Cape Town Stadium.jpg|duimnael|Die [[Kaapstad-stadion]] is vir die [[FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010|2010 Sokkerwêreldbeker]] opgerig]]

* Die '''[[NG gemeente Kaapstad|Groote Kerk]]''' staan op 'n perseel, waar in 1678 die eerste kerk in Suid-Afrika opgerig is. Die huidige kerkgebou is die derde wat uit die jaar 1836 dateer, tog het die kloktoring van die tweede gebou van 1703 bewaar gebly.

* Die '''Tuynhuis[[Tuynhuys]]''' is in 1751 as 'n herehuis opgerig en bekoor met sy Kaaps-Hollandse argitektuur. Dit dien as die ampswoning van die Staatspresident[[President van Suid-Afrika|president]] en is nie toeganklik vir die publiek nie.

* '''[[GroenpuntvuurtoringGroenpunt-vuurtoring|Groenpunt se vuurtoring]]''' is deur die Duits-gebore argitek [[Herman Schutte]] (1761–1844) ontwerp en in 1823 voltooi. Dit is die oudste vuurtoring in Suid-Afrika, wat in 1926 met 'n mishoring toegerus en twee jaar later geëlektrifiseer is. Die rotsige Groenpunt staan onder die seevaarders eeue lank bekend as een van die gevaarlikste punte aan die Kaap. Die laaste in 'n lang lys van skepe, wat hier gestrand het, is die ''Seafarer'', wat in 1967 op die rotse geloop het.

Ander belangrike besienswaardighede is:

* [[Seinheuwel|Vlaeberg]], wat 'n uitsig oor [[Tafelbaai]] en die stad bied.

Indien in die betrokke teksgdeeltes geen ander bronne of verwysings vermeld word nie, het die volgende gedrukte media of webwerwe as hoofbronne gedien.:

* {{de}} [http://www.kapstadt-tour.de/stadt/stadtteile/townships.htm ''www.kapstadt-tour.de: Die Townships in den Cape Flats von Kapstadt'']

* {{de}} [http://www.kapstadt-tour.de/stadt/grand_parade.htm ''www.kapstadt-tour.de: Die Grand Parade'']

* {{en}} [http://www.capetown.gov.za/ ''Stad Kaapstad Munisipaliteit'']

* {{en}} [http://www.westerncape.gov.za/ ''Wes-Kaapse Regering'']

* {{en}} [http://www.iziko.org.za/ ''Iziko-musea'']

* {{en}} [http://www.emporis.com/city/100136/cape-town-south-africa ''www.emporis.com: Die wolkekrabbers van Kaapstad'']