Pretoria: Verskil tussen weergawes

| regeringstipe = <!-- Wyknommer -->

| leier_party = [[Demokratiese Alliansie|DA]]

| leiertitel1 =

| leiernaam1 =

Pretoria se tersiêre opvoedingsinstellings sluit die [[Universiteit van Suid-Afrika]] (gestig in 1873 en tans een van die vernaamste instellings ter wêreld vir afstandsonderwys), die [[Universiteit van Pretoria]] (gestig in 1908) en die [[Tshwane-Universiteit vir Tegnologie]] in.

 

 

== Geografie ==

|locatie=Pretoria

|bron = NOAA Pretoria gemiddelde klimaat 1961–1990<ref name="NOAA-PTA">{{en}} {{cite web | url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/RA-I/UA/68262.TXT | title = Pretoria Climate Normals 1961–1990 | publisher = [[National Oceanic and Atmospheric Administration]] | accessdate = 6 Julie 2014}}</ref>

| jan_gem=22.6 | jan_gem_ns=135

| feb_gem=22.1 | feb_gem_ns=76

| jan_gem_min=17.8 | jan_gem_max=28.5

| feb_gem_min=17.3 | feb_gem_max=28.0

| apr_gem_min=12.6 | apr_gem_max=24.1

| jun_gem_min=4.8 | jun_gem_max=18.9

| jul_gem_min=4.8 | jul_gem_max=19.5

| aug_gem_min=7.6 | aug_gem_max=22.1

| okt_gem_min=14.4 | okt_gem_max=26.6

| nov_gem_min=15.8 | nov_gem_max=27.0

| jaar_gem_min=12.3 | jaar_gem_max=24.7

 

 

| zujan = 8.41

[[Lêer:Afrikaanse Hoër Seunskool night shot.jpg|duimnael|links|'n Nagfoto van die [[Afrikaanse Hoër Seunskool]]]]

[[Lêer:Wesvleuel van die Uniegebou, b, skemerlig.jpg|duimnael|Wesvleuel van die Uniegebou]]

Die Afrikanerrepublieke ZAR en [[Oranje-Vrystaat]] is met die [[Kaapkolonie]] en [[Natal (kolonie)|Natal]] in 1910 verenig in die Unie van Suid-Afrika, met Pretoria as sy administratiewe hoofstad (terwyl Kaapstad die parlementêre en wetgewende hoofstad geword het). In die tydperk tussen 1860 en 1994 het Pretoria ook as die setel van die provinsiale regering van Transvaal gedien.

 

Op 24 November 1995 het Pretoria sy eerste swart burgemeester, [[Johannes Ramokhoase|Slo Ramokhoase]], gekry.

 

 

== Infrastruktuur ==

=== Moderne ontwikkeling ===

[[Lêer:SA Pretoria Church square.JPG|duimnael|links|Kerkplein in die middestad van Pretoria]]

 

Daar bestaan goeie toegangsroetes van Johannesburg ([[N1 (Suid-Afrika)|N1]]), [[Polokwane]] (N1), [[Noordwes]] ([[N14 (Suid-Afrika)|N14]]) en [[Witbank]] ([[N4 (Suid-Afrika)|N4]]).

 

== Demografie ==

{{columns-list|2|

{{sleutel|#8dd3c7|[[Afrikaans]]}}

{{sleutel|#ffed6f|[[Tsonga]]}}}}

{{sleutel|#d0d0d0|Geen meerderheidstaal}}]]

Afhangende van die geografiese definisie van Pretoria beloop die stad se totale bevolking tussen 'n half en byna drie miljoen. Die laasgenoemde syfer geld vir die Tshwane-munisipaliteit waarvan Pretoria deel uitmaak. Pretoria is sedert sy stigting tradisioneel een van die demografiese sentra van Afrikaanssprekendes in Suid-Afrika. So was Pretoria in 1991 naas Wynberg, 'n voorstad van Kaapstad, die sensusdistrik met die grootste getal Afrikaanssprekendes. Afrikaans word tans deur meer as 400&nbsp;000 Pretorianers as huistaal gepraat. Ander omgangstale in die Pretoria-omgewing sluit onder meer [[Tswana]], [[Engels]] en [[Suid-Ndebele]] in.

 

 

'n Ander is die feit dat die getal armlastige blankes in Pretoria, soos elders in die land, groter is as ooit tevore. Dit is veral on- of halfgeskoolde Afrikaners uit die werkersklas wat nie in die voorspoed van die nuwe Suid-Afrika kan deel nie. Nadat president [[Jacob Zuma]] reeds twee keer 'n besoek aan die Bethlehem-plakkerskamp in die weste van die hoofstad gebring het, het hy Mandeladag op 18 Julie 2013 gevier deur huise aan die gemeenskap van Danville te oorhandig. Danville is 'n vlagskip-projek om weg te doen met die Bethlehem-plakkerskamp wat oorwegend deur arm wit gesinne bewoon word.<ref>{{af}} [http://afrikaans.news24.com/Suid-Afrika/Nuus/Zuma-vier-Mandeladag-in-Danville-20130715 ''Zuma vier Mandeladag in Danville''. In: ''Nuus24'', 15 Julie 2013]</ref>

 

=== Historiese ontwikkeling ===

Vir die grootste deel van sy geskiedenis het die stad se status as setel van Suid-Afrika se blanke regering, net soos die diskriminerende afbakening van sy stadsgrens, verseker dat Pretoria as die enigste van die land se groot stede deur 'n blanke en merendeels Afrikaanssprekende bevolking bewoon is.<ref>{{af}} Shillington (2005), bl. 1229</ref> Pretoria was ook die eerste groot nedersetting waar 'n rasgebaseerde hiërargiese stelsel deur wette verskans is. Swart en bruin bewoners was die laagste sosiale en ekonomiese klas wat voor 1900 nie eens toegelaat is om op die sypaadjies te loop nie. Dié beleid is eers ná die Britse oorname geleidelik laat vaar.<ref>{{af}} [http://dspace.nwu.ac.za/handle/10394/5135 ''Noordwes-Universiteit – F J Nöthling (1979): Gekleurdes en Pretoria se sypaadjies. Besoek op 8 Julie 2015'']</ref>

 

<div style="-moz-column-count: 3">

* {{vlagikoon|Palestynse gebiede}} [[Betlehem]], [[Staat van Palestina|Palestina]]

* {{vlagikoon|Verenigde State van Amerika}} [[Washington, D.C.]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]]

* {{vlagikoon|Republiek van Sjina}} [[Taipei]], [[Republiek van Sjina|Taiwan]]

 

== Sien ook ==

* [[Gereformeerde kerk Pretoria]]

* [[NG gemeente Pretoria]]