|
In die studie van [[internasionale verhoudinge]] verwys '''neo-liberalisme''' na 'n denkskool wat glo dat state wel of ten minste eerstens gefokus moet wees om absolute voordele te beding, eerder as slegs relatiewe voordeele teenoor ander state te bekom. Neo-liberalisme is 'n hersiene weergawe van [[liberalisme]].
Benewens [[neo-realisme]] is neo-liberalisme een van die twee mees invloedryke kontemporêre benaderings in die internasionale verhoudinge. Hierdie twee perspektiewe het die afgelope drie dekades [[internasionale verhoudingsteorie]] oorheers.<ref name="Powell 1994 313">{{Harvnb|Powell|1994|p=313}}.</ref>
== Aktiwiteite van die internasionale stelsel ==
Neo-liberale internasionale verhoudings denkers gebruik dikwels spelteorie om te verduidelik hoekom [[staat|state]] saamwerk of nie saamwerk nie,<ref>KEOHANE, Robert O. - ''After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy'', Princeton, 1984</ref> aangesien hul benaderings geneig is om die moontlikheid van wedersydse oorwinnings te beklemtoon, is hulle geïnteresseerd in instellings wat gesamentlik winsgewende reëlings en kompromieë kan reël.oorwinning
Neo-liberalisme is 'n reaksie op neo-realisme; terwyl die anargistiese aard van die internasionale stelsel nie ontken word nie, beweer neo-liberale dat die belangrikheid en effek daarvan oordrewe is. Die neo-liberale argument is gefokus op neo-realiste se beweerde onderskatting van "die variasies van koöperatiewe gedrag moontlik binne ... 'n gedesentraliseerde stelsel."<ref>{{cite book|title=The Penguin Dictionary of International Relations|first=Graham|last=Evans|publisher=Penguin Books|location=London}}</ref> Beide [[teorie]]ë beskou egter die staat en sy belange as die sentrale onderwerp van analise; neo-liberalisme kan egter 'n wyer begrip hê van wat daardie belange is.
Neo-liberalisme beweer dat selfs in 'n anargiese stelsel van outonome rasionele state samewerking kan laat ontstaan deur die bou van wedersydse vertroue en die opbou van norme, ooreenkomste en instellings.
Wat die omvang van internasionale verhoudingsteorie en buitelandse inmening betref, is die debat tussen neo-liberalisme en neo-realisme 'n intra-paradigma, aangesien beide teorieë positivisties is en hoofsaaklik op die staatstelsel as die primêre eenheid van analise fokus.
== Ontwikkeling ==
Robert Keohane en [[Joseph Nye]] word beskou as die stigters van die neo-liberale denkrigting; Keohane se boek ''After Hegemony'' is 'n klassieke werk van die genre. Ander belangrike invloede is die hegemoniese stabiliteitsteorie van Stephen Krasner en die werk van Charles P. Kindleberger, onder andere.
== Twiste ==
===Keohane en Nye===
Robert O. Keohane en Joseph S. Nye, in reaksie op neo-realisme, ontwikkel 'n opponerende teorie wat hulle "Komplekse interafhanklikheid" noem. Robert Keohane en Joseph Nye verduidelik, "... komplekse interafhanklikheid kom soms nader aan die werklikheid as [[Realisme (internasionale betrekkinge)|realisme]]."<ref>{{cite book|last=Keohane|first=Robert and Joseph Nye|title=Power and Interdependence: World Politics in Transition|year=1989|publisher=Little, Brown and Company|location=Boston|page=23|url=https://books.google.com/books/about/Power_and_interdependence.html?id=RmvuAAAAMAAJ}}</ref> Ter verduideliking hiervan dek Keohane en Nye die drie veronderstellings in realistiese denke: Eerstens, state is samehangende eenhede en is die dominante akteurs in internasionale verhoudinge; Tweedens, mag is 'n bruikbare en effektiewe beleidsinstrument; en laastens die aanname dat daar 'n hiërargie in die internasionale politiek is.<ref>{{cite book|last=Keohane|first=Robert and Joseph Nye|title=Power and Interdependence: World Politics in Transition|year=1989|publisher=Little, Brown and Company|location=Boston|pages=23–24|url=https://books.google.com/books/about/Power_and_interdependence.html?id=RmvuAAAAMAAJ}}</ref>
Die kern van Keohane en Nye se argument is dat daar in internasionale politiek inderdaad verskeie kanale is wat samelewings verbind wat die konvensionele Wesfaliese stelsel van state verbygaan. Dit manifesteer in baie vorme van informele regeringsbande tot met multinasionale korporasies en organisasies. Hier definieer hulle hul terminologie; interstaatlike verhoudings is daardie kanale wat deur realiste aanvaar word; transregeringsverhoudinge kom voor wanneer mens die realistiese aanname verslap dat state samehangend as eenhede optree; transnasionaal geld wanneer 'n mens die veronderstelling laat vaar dat state die enigste internasionale akteurs is. Dit is deur hierdie kanale dat internasionale politieke uitruil plaasvind, nie net deur die beperkte interstaatlike kanaal soos deur realiste aanbeveel nie.
Tweedens beweer Keohane en Nye dat daar in werklikheid nie 'n hiërargie van kwessies bestaan nie, wat beteken dat nie slegs die militêre mag van buitelandse beleid is wat die hoogste instrument bied om 'n staat se agenda uit te voer nie, maar dat daar 'n menigte van verskillende agendas is wat na die voorpunt kom. Die lyn tussen binnelandse en buitelandse beleid word in hierdie geval vervaag, aangesien realisties daar geen duidelike agenda in interstaatlike verhoudings is nie.
Ten slotte word militêre mag nie gebruik wanneer komplekse interafhanklikheid oorheers nie. Die idee is ontwikkel dat tussen die lande waarin 'n komplekse interafhanklikheid bestaan, die rol van die weermag in die oplossing van geskille verminder word. Keohane en Nye gaan voort om te stel dat die rol van die weermag wel belangrik is in "alliansie politiek en militêre verhoudings met 'n mededingende blok."
=== Lebow ===
Richard Ned Lebow verklaar dat die mislukking van neo-realisme in sy "institusionistiese" [[ontologie]] lê, terwyl die neo-realistiese denker Kenneth Waltz verklaar dat "die skeppers [van die stelsel] word die wesens van die mark waaraan hul aktiwiteit aanleiding gegee het." Hierdie kritieke mislukking, volgens Lebow, is as gevolg van die onvermoë van die realiste om "te ontsnap uit die benardheid van anargie. " Of eerder, die aanname dat state nie aanpas nie en dieselfde reageer op soortgelyke beperkinge en geleenthede.<ref>Waltz, 90; aangehaal in Richard Ned Lebow, "The long peace, the end of the cold war, and the failure of realism," ''International Organization'', 48, 2 (Spring 1994), 273</ref>
=== Mearsheimer ===
Norman Angell, 'n klassieke London School of Economics gegradueerde liberaal, het gesê: "Ons kan nie die stabiliteit van die huidige stelsel verseker deur die politieke of militêre oormag van ons nasie of alliansie deur sy wil op 'n mededinger af te dwing nie."<ref>Norman Angell, ''The Great Illusion'', (1909) aangehaal uit 1933 ed. (New York: G.P. Putnam’s Sons),p. 137.</ref>
Keohane en Lisa L. Martin het in die middel van die 1990's hierdie idees uiteengesit as 'n reaksie op John J. Mearsheimer se "''The False Promise of International Institutions''", waarin Mearsheimer beweer dat, "...instellings kan nie state kry om op te hou om op te tree as korttermyn mag maksimaliseerders nie."<ref name="Keohane IS Promise">{{cite journal|last=Keohane|first=Robert and Lisa Martin|title=The Promise of Institutionalist Theory|journal=International Security|date=Summer 1995|volume=20|issue=1|page=47|url=https://www.jstor.org/discover/10.2307/2539214?uid=3739696&uid=2129&uid=2&uid=70&uid=4&uid=3739256&sid=21102097105141|accessdate=25 April 2013|doi=10.2307/2539214}}</ref> In werklikheid is Mearsheimer se artikel 'n direkte reaksie op die liberale-institusionistiese beweging wat geskep is in reaksie op die neo-realisme.Die kernpunt in Keohane en Martin se idee is dat neo-realisme daarop aandring dat "instellings slegs marginale effekte het "... [wat] [neo-realisme] laat sonder 'n waarskynlike verduideliking van die beleggings wat state in sulke internasionale instellings gemaak het soos die [[Europese Unie]] (EU), die [[Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie]] (NAVO), die Algemene ooreenkoms op tariewe en handel (GATT) en plaaslike handelsorganisasies."<ref>Robert O. Keohane and Lisa L. Martin, "The Promise of Institutionalist Theory," ''International Security'' 20, no. 1 (Summer 1995), 47.</ref> "Hierdie idee is in ooreenstemming met die begrip komplekse interafhanklikheid. Verder beweer Keohane en Martin die feit dat internasionale instellings geskep word in reaksie op staatsbelange, dat die werklike empiriese vraag is "weet hoe om die gevolge van onderliggende toestande te onderskei van dié van die instellings self."<ref name="Keohane IS Promise"/> Die debat tussen die institusioniste en Mearsheimer gaan oor die vraag of instansies 'n onafhanklike uitwerking op staatsgedrag het, of hulle bloot groot magbelange weerspieël wat genoemde magte gebruik om hul onderskeie belange te bevorder.<ref>{{cite journal|last=Mearsheimer|first=John|title=A Realist Reply|journal=International Security|date=Summer 1995|volume=20|issue=1|pages=82–83|url=http://mearsheimer.uchicago.edu/pdfs/A0022.pdf|accessdate=25 April 2013|doi=10.2307/2539218}}</ref>
Mearsheimer is gemoeid met 'binne-gerigte' instellings, wat hy beweer, "probeer om vrede te bewerkstellig deur die gedrag van die lidlande te beïnvloed." Sodoende verwerp hy Keohane en Martin se NAVO-argument ten gunste van die voorbeeld van die Europese Gemeenskap en die Internasionale Energieagentskap. Volgens Mearsheimer is NAVO, 'n alliansie wat belangstel in " 'n buitelandse staat, of 'n koalisie van state, wat die alliansie daarop gemik is om af te skrik, te onderdruk of in oorlog te verslaan. " Mearsheimer redeneer dat aangesien NAVO 'n alliansie is, het dit besondere bekommernisse. Hy gee hierdie punt toe aan Keohane en Martin.<ref>Mearsheimer, 83–87.</ref> Mearsheimer redeneer egter, "in die mate dat alliansies vrede veroorsaak, doen hulle dit deur afskrikking, wat duidelik realistiese gedrag is."<ref name="Mearsheimer 83">{{cite journal|last=Mearsheimer|first=John|title=A Realist Reply|journal=International Security|date=Summer 1995|volume=20|issue=1|page=83|url=http://mearsheimer.uchicago.edu/pdfs/A0022.pdf|accessdate=25 April 2013|doi=10.2307/2539218}}</ref> Mearsheimer glo in wese dat Keohane en Martin "die grense van die debat verskuif, en maak realistiese eise onder die dekmantel van institusionisme."<ref name="Mearsheimer 83"/>
Mearsheimer kritiseer Martin se argument dat die Europese Gemeenskap (EG) die vooruitsigte van samewerking verhoog, veral in die geval van [[Brittanje]] se sanksie teen [[Argentinië]] tydens die [[Falkland-oorlog]], waar dit die samewerking van ander Europese lande kon verseker deur die kwessies te verbind met relevante EG vraagstukke. Mearsheimer beweer dat die [[Verenigde State]] nie 'n lid van die EG was nie en tog het die VSA en Brittanje daarin geslaag om saam te werk oor sanksies, wat 'n ad hoc-alliansie tot gevolg gehad het wat verander het. "... Vraagstukkoppeling was 'n alledaagse praktyk in die wêreldpolitiek voor instellings op die toneel gekom het. Brittanje en ander Europese lande kon ook ander diplomatieke taktieke gebruik om die probleem op te los. Brittanje en Amerika het daarin geslaag om saam te werk oor sanksies selfs al was die Verenigde State nie lid van die EG nie."<ref>{{cite journal|last=Mearsheimer|first=John|title=A Realist Reply|journal=International Security|date=Summer 1995|volume=20|issue=1|page=87|url=http://mearsheimer.uchicago.edu/pdfs/A0022.pdf|accessdate=25 April 2013|doi=10.2307/2539218}}</ref>
== Bronnelys ==
* {{cite journal |last=Powell |first=Robert |year=1994 |title=Anarchy in International Relations Theory: The Neorealist-Neoliberal Debate |url=http://woc.uc.pt/feuc/getFile.do?tipo=2&id=4546&ei=LRxvUdW4DciNO-DOgIgN |journal=International Organization |volume=48 |issue=2 |pages=313–344 |ref=harv |doi=10.1017/s0020818300028204 |access-date=10 Junie 2018 |archive-date=16 November 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211116152942/https://www.uc.pt/?tipo=2&id=4546&ei=LRxvUdW4DciNO-DOgIgN |url-status=dead }}
* Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
{{Internasionale betrekkinge}}
{{Normdata}}
[[Kategorie:Internasionale betrekkinge]]
| 