Buenos Aires: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 61:
|}
 
[[Lêer:Rio de la Plata BA 2.JPG|thumb|leftlinks|250px|NASA-satellietbeeld van die Río de la Plata, met Gran Buenos Aires aan die regterkant]]
 
'''Buenos Aires''' ([http://kvaleberg.com/extensions/mapsources/index.php?params=34_40_S_58_24_W_ 34°40′S 58°24′W]) is die hoofstad en die ekonomiese, kulturele en nywerheidsentrum van [[Argentinië]] en die grootste Spaanssprekende stad ter wêreld, met 'n bevolking van 2,89 miljoen in die Distrito Federal (203 km²) en 12,8 miljoen in die metropolitaanse gebied (Gran Buenos Aires) met 'n oppervlakte van 2 915 km².
Lyn 70:
 
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Buenos Aires-Center-P3050007.JPG|thumb|leftlinks|200px|Tradisionele Europese en moderne boustyle]]
 
Die eerste Europese seevaarder, wat in die jaar [[1516]] naby Buenos Aires voet aan wal gesit het, was die Spanjaard Juan de Solís. Hy het die groot rivier, wat hy teengekom het, ''Mar Dulce'' ("Die Soet See") genoem. Twintig jaar later het Pedro de Mendoza die eerste nedersetting in die gebied gestig, Santa Maria del Buen Aire. Die jaar 1536 word gevolglik as Buenos Aires se stigtingsdatum beskou. Weens die verset van vyandelik gesinde Indiane is die Spanjaarde egter gedwing om die kolonie enkele jare later na [[Asunción]] in [[Paraguay]] te verskuif.
 
Line 86 ⟶ 87:
 
== Klimaat ==
 
Buenos Aires lê soos die grootste deel van [[Argentinië]] in die gematigde sone van die [[Suidelike Halfrond]]. Die gemiddelde jaarlikse temperatuur is 17,5 °C, die gemiddelde jaarlikse reënval 1 173 millimeter.
 
Lyn 93:
== Demografie ==
[[Lêer:Buenos Aires - Puerto Madero 142.jpg|thumb|regs|In Puerto Madero het naas kantoorgeboue ook talle luukse woonstelle vir welgestelde kliënte ontstaan]]
 
Tussen 1833 en 1869 het die bevolking van Buenos Aires verdriedubbel van 60 000 tot 180 000. In 1890 was Buenos Aires die grootste en belangrikste stad in Latyns-Amerika met 'n bevolking van 661 000. Danksy die groot immigrasiegolf uit Europa het die inwonertal in die volgende dekades sterk gegroei tot sowat 1,6 miljoen in 1914. Tans het die Outonome Stad Buenos Aires 'n bevolking van sowat 2,9 miljoen.
As al die voorstede in die omgewing ingereken word, is Gran Buenos Aires (Groter Buenos Aires) met 'n bevolking van 12,8 miljoen een van die megastede ter wêreld en die tweede grootste metropolitaanse gebied in Suid-Amerika na [[São Paulo]].
Line 124 ⟶ 125:
 
== Besienswaardighede ==
 
* Die '''Avenida 9 de Julio''' is sedert [[1936]] die breedste laan ter wêreld - daar lê sowat 460 voet (140 meter) tussen die sypaadjies aan sy regter- en linkerkant. Talle ou geboue is in die dertigerjare afgebreek om hierdie avenida te bou - behalwe vir die statige '''Franse Ambassade''' wat aan die hoek van 9 de Julio en Alvearstraat oorgebly het.
* Die '''Plaza de Mayo''' dra sy naam ter ere van die stigters van die Argentynse Republiek wat hier in [[Mei]] [[1810]] die onafhanklikheid van die land verklaar het. Dit is een van die mooiste pleine wêreldwyd, met pragtige palms, tuine, 'n sentrale standbeeld en historiese geboue uit die koloniale tydperk. Hier vind alle belangrike betogings plaas (byvoorbeeld dié van die Moeders van die Plaza de Mayo wat teen die gruweldade van die militêre bewind in die jare sewentig protesteer), en die plein kan as die besige sentrum van [[Argentinië]] beskou word - hier lê die '''Casa Rosada''', die beroemde ligrooskleurige gebou wat in [[1894]] opgerig is en sedert [[1910]] as presidensiële paleis bekend staan. 'n Museum in die huis vertoon antikwiteite en ander voorwerpe wat aan nasionale helde behoort het. Die Casa Rosada word deur 'n eregarde bewaak - om sewe uur saans haal hierdie soldate die nasionale blou-wit vlag in. Die '''Cabildo''' (Raadsaal van Buenos Aires) van [[1751]] is die plek waar die onafhanklikheid van die land beplan is; die gebou huisves 'n museum met meubels en voorwerpe uit die koloniale verlede. Die Sentrale Besigheidsdistrik lê suid van die Plaza.
* Vanuit die heuwel van die '''Plaza San Martín''' kan 'n mens die wonderlike uitsig oor die barrio '''Retiro''' geniet. Die '''Kavanagh-gebou''' in die buurt is in [[1936]] met 120 meters die eerste wolkekrabber in [[Latyns-Amerika]] - en die uitsig wat 'n mens vanuit die boonste woonstelle kan geniet is asemberowend: Tot by die oewers van die Río de la Plata, oor Retiro, oor die wandellaan Florida en die Plaza San Martín. Corina Kavanagh, een van die rykste vroue in [[Argentinië]], het al haar erfgeld aan hierdie wolkekrabber bestee. Die gebou in die Art-déco-styl is deur die argitekte Gregorio Sánchez, Ernesto Lagos en Luis Maria de la Torre ontwerp. Ander bekende geboue van die Plaza is die '''Sheraton Hotel''' en die ou stasie van '''Retiro'''. Die moderne '''Catalinas-wolkekrabbers''' in die suide is in die laat sewentigerjare opgerig.
* Die '''Kerkhof van Recoleta''' is die begraafplaas van die welgestelde burgers. Evita Perón se graf trek nog steeds die meeste besoekers. Die kerkhof is sedert sy inwyding in [[1882]] 'n soort klein weergawe van Buenos Aires en sy verskillende boustyle.
* Die '''Operateater Colón''' met sy pragtige Europese boustyl is een van die bekendste bakens van die stad en die simbool van sy bloeiende kulturele lewe. Die wêreldwyd bekende instelling het uitstekende akoestieke eienskappe. Die hoof-ouditorium, wat oor ses verdiepings verrys, bied sitplekke vir meer danas 3 500 besoekers en sowat 1 000 staanplekke. Die Colón beskik oor 'n museum wat die geskiedenis van die teater behandel.
* Die '''Munisipale Teater San Martín''' is 'n moderne gebou van chroom en glas met ses tonele. Die teater, wat in [[1960]] ingewy is, is die grootste instelling van sy soort in [[Argentinië]] en bied 'n oordaad gratis-konserte, feeste, skouspele, lesings en ander aktiwiteite aan. Naby die teater is die '''Kulturele Sentrum San Martín''', 'n soortgelyke instelling.
* Die '''Galileo Galilei-planetarium''' in Parque 3 de Febrero is in [[1966]] opgerig en bied sitplekke vir 340 besoekers. Sy vertonings, uitstallings en konferensies behandel die astronomiese navorsing. Die metalliese meteoriet, wat voor die gebou vertoon word, is in die provinsie El Chaco gevind en weeg sowat 1 530 kilogram.
Lyn 138:
=== Argitektuur en stadsbeeld ===
[[Lêer:Buenos Aires - Avenida de Mayo - Palacio Barolo - 2006.jpg|thumb|regs|200px|Avenida de Mayo: Palacio Barolo]]
 
Die meeste argitektoniese besienswaardighede dateer uit die Goue Tydperk van Buenos Aires, die drie dekades tussen 1880 en 1910 toe Argentinië ongekende ekonomiese groei en welvaart ervaar het. As nuwe federale hoofstad was Buenos Aires destyds besig met die voorbereidings vir die land se eeufees wat in 1910 gevier is.
 
Line 144 ⟶ 145:
In sy bloeitydperk het Buenos Aires dan ook nie soseer Spanje as voorbeeld geneem nie, maar eerder na Parys begin kyk waar baron Georges-Eugène Haussmann sy konsep van 'n metropool en hoofstad verwesenlik het - met breë diagonale strate, indrukwekkende geboue, parke en sigpunte met 'n estetiese visuele impak.
 
Stadsbeplanners het nuwe breë lane ontwerp wat die ou Spaanse straatuitleg vervang het. Die belangrikste hiervan, Avenida de Mayo, is in 1893 voltooi, en was uiters geskik om as 'n soort roete vir regeringsoptogte gedien aangesien dit die Casa Rosada of Presidensiële Paleis aan sy oostelike einde met die nuwe Kongresgebou (''Congreso'') in die weste verbind het. Argitekte het Beaux Arts- en Art Nouveau-geboue volgens die smaak van die tyd ontwerp wat van die Avenida de Mayo die kulturele sentrum met 'n polsende naglewe gemaak het.
 
[[Lêer:9 de julio (Buenos Aires).JPG|thumb|links|Die Avenida 9 de Julio met die ''Obelisco'']]
 
Diagonal Norte en Diagonal Sur is die belangrikste lane wat diagonaal loop. Diagonal Norte is in die 1930's gebou, en aan weerskante van die laan het geboue met Neo-klassieke en Art Déco-stylelemente ontstaan. Aangesien die laan Plaza de Maya met die Presidensiële Paleis en die ''Tribunales''-geregsgebou op die Plaza Libertad (Vryheidsplein) verbind, is die meeste geboue is met koepels versier om 'n stadshorison te skep wat 'n soort filosofiese en fisiese verbintenis tussen die uitvoerende, wetgewende en regsprekende gesag sou versinnebeeld.<ref>Michael Luongo: ''Frommer's Buenos Aires''. Hoboken, NJ: Wiley Publishing 2011, bl. 15</ref>
 
Sedert [[1936]] belemmer die ''Obelisco'', wat ter geleentheid van Buenos Aires se 400-jaarfees op die Plaza de República (Republiekplein) opgerig is, die uitsig op die ''Tribunales''. In 'n kerk op hierdie plein, die Iglesia de San Nicolás, is die ligblou-wit vlag van Argentinië op [[23 Augustus]] [[1812]] vir die eerste keer gehys. Die obelisk was vir die meeste stadsbewoners aanvanklik 'n ongewilde monument, maar het intussen lankal 'n simbool van Buenos Aires geword.
 
[[Lêer:Aguas Corrientes-2011-TM.jpg|thumb|regs|Paleis van Lopende Water]]
 
Die ambisieuse argitektoniese ontwerpe vir geboue langs die Diagonal Sur is nooit verwesenlik nie, behalwe vir die Wetgewende Gebou van Buenos Aires. Daarenteen hou die Avenida de 9 Julio steeds die rekord vir die breedste straat ter wêreld. Eerste planne vir hierdie laan is reeds in [[1888]] geteken, maar boubedrywighede vir hierdie Avenida het eers in die 1930's begin. Die laan is stapsgewys gebou en later verbreed, maar het eintlik onvoltooid gebly nadat Frankryk geweier het om sy ambassade te verkoop. Dié gebou is 'n uitstekende voorbeeld vir die Neo-klassieke en Belle Epoque-boukuns wat plek moes maak vir die nuwe praglaan. Die hoofkwartier van die Departement van Gesondheid aan sy suidelike einde was te groot om gesloop te word so dat die Avenida daaromheen loop.
Line 156 ⟶ 161:
== Kookkuns ==
[[Lêer:Buenos Aires - Avenida de Mayo 825 - Café Tortoni.jpg|thumb|regs|Die befaamde ''Café Tortoni'' in Avenida de Mayo]]
 
Die plaaslike kookkuns steun op bief en die ''asado'', die tradisionele Argentynse braaivleis. Die Argentiniërs eet dit een of twee keer per dag, en daar is talle soorte ''bife'' soos die ''bife de costilla'' (wat aan die Noord-Amerikaanse T-bone biefstuk herinner) en die ''bife de chorizo'' ('n soort ribstuk). 'n Oordaad worsies word bedien, byvoorbeeld die pikante ''chorizo'', die bloedwors ''morcilla'' en die ''salchicha'' - 'n lang, dun worsie. ''Empanadas'' is die Argentynse variant van vleispasteijies wat met bief gevul en gebak of gebraai word. Tydens die ete word gewoonlik Argentynse rooiwyn geskink.
 
Line 167 ⟶ 173:
 
== Verwysings ==
{{verwysingsVerwysings}}
 
== Eksterne skakels ==