Zimbabwe: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Hersien
Lyn 1:
{{Inligtingskas Land
|noem_naam = '''RepubliekRepublic vanof Zimbabwe'''
|volle_naam = '''RepublicRepubliek ofvan Zimbabwe'''
|algemene_naam = Zimbabwe
|beeld_vlag = Flag of Zimbabwe.svg
|beeld_wapen =Coat_of_arms_of_Zimbabwe Coat of arms of Zimbabwe.svg
|simbool_tipe = Wapen
|beeld_kaart = Location Zimbabwe AU Africa.svg
|leuse = ''Unity, Freedom, Work''<ref name="BEAVERCT">{{en}} {{cite journal |url=http://news.google.com/newspapers?id=AFwtAAAAIBAJ&sjid=ydkFAAAAIBAJ&pg=3340,2548451&dq=zimbabwe+unity-freedom-work&hl=en |title=Zimbabwe |publisher=The Beaver County Times |date=13 September 1981 |accessdate=52 MeiFebruarie 20142015}}</ref><br /><small>''([[Engels]] vir: "Eenheid, vryheid, werk")''</small>
|volkslied = ''Blessed be the land of Zimbabwe''<ref name="CIA-WF">{{en}} {{cite journalweb |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/zi.html |title=The World Factbook – Zimbabwe |version=2011 |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |author=CIA |year=2011 |accessdate=52 MeiFebruarie 20142015}}</ref><br /><small>(''[[Engels]] vir: "Geseënd is die land van Zimbabwe")''</small><br /><center>[[Lêer:National Anthem of Zimbabwe.ogg]]</center>
|amptelike_tale = Nyanja, Sena, [[Engels]], Kalanga, Tshwa, Ndau, [[Noord-Ndebele]], [[Tsonga]], [[Sjona (Taal)|Sjona]], [[Suid-Sotho]], Tonga, [[Tswana]], [[Venda (taal)|Venda]], [[Xhosa]]<ref name="constitution">{{en}} [http://www.kubatana.net/docs/legisl/constitution_zim_draft_copac_130125.pdf CONSTITUTION OF ZIMBABWE (final draft)]</ref>
|hoofstad = [[Harare]]
Lyn 19:
|longEW = O
|grootste_stad = [[Harare]]
|regeringsvorm = PresidensiëleDominante party<br />presidensiële [[republiek]]
|leiertitels = <br />• [[President]]<br />• Visepresident1ste visepresident<br />• 2de visepresident
|leiername = [[Robert Mugabe]]<br />[[JoiceEmmerson MujuruMnangagwa]]<br />[[Phelekezela Mphoko]]
|oppervlak_rang = 60<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte =
Lyn 27:
|oppervlakmi² = 150&nbsp;871
|persent_water = 1
|bevolking_skatting = 12&nbsp;973&nbsp;808<ref name="zimstat1">{{en}} {{cite web |title=Census Results in Brief |url=http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf |publisher=Zimbabwe National Statistical Agency |accessdate=52 MeiFebruarie 20142015}}</ref>
|bevolking_rang = 72<sup>ste</sup>
|bevolking_skatting_jaar = 2012
|bevolking_rang = 7273<sup>ste</sup>
|bevolking_sensus = 13&nbsp;061&nbsp;239<ref>{{en}} {{cite web |title=Zimbabwe at GeoHive |url=http://www.geohive.com/cntry/zimbabwe.aspx}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2012
Lyn 35:
|bevolkingsdigtheidmi² = 57
|bevolkingsdigtheidrang = 170<sup>ste</sup>
|BBP_PPP = $7,731&nbsp;miljard<ref name="imf2">{{en}} {{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=46&pr.y=0&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=698&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Zimbabwe |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |accessdate=52 MeiFebruarie 20142015}}</ref>
|BBP_PPP_rang =
|BBP_PPP_jaar = 2013
Lyn 47:
|onafhanklikheidsgebeure = • Verklaar<br />• Erken<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums = <br />van die [[Verenigde Koninkryk]]<br />[[11 November]] [[1965]]<br />[[18 April]] [[1980]]<br />[[15 Mei]] [[2013]]
|MOI = {{wins}} 0,397492<ref name="HDI">{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/ensites/mediadefault/HDR2013_EN_Summaryfiles/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report 2013Summary |publisherdate=[[Verenigde Nasies]]2014 |dateaccessdate=142 MaartFebruarie 20132015 |accessdatepublisher=5United MeiNations 2014Development Programme | pages=21–25}}</ref>
|MOI_rang = 173156<sup>ste</sup>
|MOI_jaar = 2013
|MOI_kategorie = {{kleur|#FF0000|laag}}
|Gini = 50,1<ref>{{en}} {{cite web|title=GINI Index|url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?page=3|publisher=[[Wêreldbank]]|accessdate=52 MeiFebruarie 20142015}}</ref>
|Gini_rang =
|Gini_jaar = 1995
|Gini_kategorie = {{kleur|#990000|hoog}}
|geldeenheid = verskeie[[Amerikaanse dollar]]<br />(amptelik vir die regering)<br />baie nie-amptelike<sup>a</sup>
|geldeenheid_kode = -
|land_kode = ZW
Lyn 64:
|internet_domein = [[.zw]]
|skakelkode = 263
|voetskrif = <sup>a</sup> Die [[Zimbabwiese dollar]] word nie meer gebruik nie nadat dit deur die regering weens hiperinflasie amptelik opgeskort is. Die [[Amerikaanse dollar]] (US$), [[Suid-Afrikaanse Rand]] (R), [[Botswana pula]] (P), [[Pond sterling]] (£), [[Euro]] (€), [[Indiese roepee]] (₹), [[Australiese dollar]] (A$), Sjinese [[Renminbi]] (元/¥) en Japannese [[Jen]] (¥) word nou in plaas daarvan gebruik.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://wwp.greenwichmeantime.com/time-zone/africa/zimbabwe/currency/ |title=Currency in Zimbabwe|publisher=Greenwich 2000|website=GreenwichMeanTime.com |accessdate=52 MeiFebruarie 20142015}}</ref><ref>{{en}} Hungwe, Brian. [http://www.bbc.com/news/world-africa-26034078 bbc.com: ''Zimbabwe’s multi-currency confusion''], 6 Februarie 2014, besoek op 4 Mei 2014.</ref> Die Amerikaanse dollar is aanvaar as die amptelike geldeenheid vir al die regering se transaksies.
}}
 
[[Lêer:Zimbabwekaart.png|thumbduimnael|links|Kaart van Zimbabwe]]
'''Zimbabwe''' is 'n land geleë in [[Suider-Afrika]] en begrens deur [[Zambië]] in die noordweste, [[Mosambiek]] in die noordooste, [[Suid-Afrika]] in die suide en [[Botswana]] in die suidweste. Die land het eers as [[Suid-Rhodesië]], 'n Britse kolonie, bekendgestaan en van 1965 af as [[Rhodesië]]. In 1965 verklaar [[Suid-Rhodesië]] eensydig onafhanklikheid en word in 1970 'n republiek. Ná 'n jare lange vryheidsoorlog en daaropvolgende onderhandelinge word Suid-Rhodesië in 1980 amptelik die Republiek van Zimbabwe. Zimbabwe beslaan 390&nbsp;759757 km². Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Harare]], tot 1980 Salisbury.
 
== Fisiografies ==
Lyn 74:
 
== Vlag ==
[[Lêer:Zim-bird.jpg|duimnael|links|upright|Die Zimbabwe-voël is die nasionale simbool van Zimbabwe]]
Die ontwerp van Zimbabwe se huidige vlag is op 18 April 1980 aanvaar. Die vlag van Zimbabwe het sewe horisontale bande groen, goud, rooi, swart, rooi, goud, groen en 'n swart omlynde wit driehoek met 'n rooi vyfstralige ster en 'n goue voël.
 
Line 83 ⟶ 84:
== Geskiedenis van Zimbabwe ==
=== Die Ryk van Monomotapa ===
[[Lêer:ZimGreat-birdZimbabwe-2.jpg|thumbduimnael|links|upright|Die Zimbabwe-voëlbouvalle isvan die nasionaleou simbool vanhoofstad Zimbabwe]]
[[Lêer:Great-Zimbabwe-2.jpg|thumb|Die bouvalle van die ou hoofstad Zimbabwe]]
Die vroeë geskiedenis van die Koninkryk van Monomotapa (wat eintlik "Heer van die Myne" beteken) is onbekend; dit bestaan reeds sedert die Middeleeue. Naas die hoofstad Zimbabwe met sy ringmuur, tempel en tweeverdiepinghuise wat uit stene gebou word is daar honderde dorpe waarvan sommige ook 'n stadskarakter toon. Akkerbou, veeteelt en mynbou is die ekonomiese fondament van die ryk. Danksy die goudmynbou kan die koninkryk handel met Arabiere, Perse en Ethiopiërs dryf. [[Goud]], [[ivoor]] en slawe word teen [[spesery]]e, [[yster]], [[sout]] en ander Oosterse ware geruil. Met die agteruitgang van die goudmynbou verswak die mag van die konings; [[1607]] moet hulle die myne aan die Portugese afstaan. [[1629]] word die koninkryk 'n [[vasalstaat]] van [[Portugal]]. Die Portugese begin ook [[koper]], [[yster]], [[lood]] en [[tin]] te ontgin en bedryf landbou op grootplase. Na die ondergang van die ryk in die 18de eeu word dit 1889-90 Britse koloniale besit en [[1923]] 'n deel van [[Suid-Rhodesië]].
 
=== Rhodesië ===
[[Lêer:Ian Smith 1975.jpg|duimnael|links|upright|Ian Smith in 1975]]
Suid-Rhodesië, [[Noord-Rhodesië]] (die huidige [[Zambië]]) en [[Njassaland]] (die huidige [[Malawi]]) word in [[1953]] as die [[Sentraal-Afrikaanse Federasie]] verenig, wat tot [[1963]] bestaan. Die blanke regering van Suid-Rhodesië, onder leiding van eerste minister [[Ian Smith]] verklaar in [[1965]] onafhanklikheid, maar dit is nie deur die [[Verenigde Koninkryk]] en die [[Verenigde Nasies]] erken nie. Ten spyte van die instel van politieke en ekonomiese sanksies kon [[Rhodesië]] sy onafhanklike status in stand hou.
 
Lyn 96:
 
=== Zimbabwe ===
[[Lêer:Robert Mugabe.jpg|thumbduimnael|upright|Robert Mugabe in 1991]]
Robert Mugabe is tans die president. Die politieke situasie bly onstabiel. Die onderdrukking van die opposisiepartye, die onteiening van blanke boere en die sloping van krotbuurte en stadswyke, waar inwoners verdink word om aanhangers van die opposisie te wees, word in die buiteland met skerp kritiek bejeën. Terwyl die Suid-Afrikaanse regering die régime in Harare met lenings steun, word Zimbabwe deur die Amerikaanse regering onder die tirannieë van die wêreld gereken.
 
Zimbabwe se inflasiekoers was in Julie 2007 met 4&nbsp;500 % die hoogste ter wêreld.
Lyn 106:
== Infrastruktuur ==
=== Energiebedryf ===
[[Lêer:Harare International Ariport.jpg|thumb|regsduimnael|Die internasionale lughawe in Harare]]
Sowat 'n derde van Zimbabwe se elektrisiteit word in waterkragsentrales opgewek waarvan die Karibadamprojek die bekendste en belangrikste is. Toe dit in 1960 beplan is, was dit die grootse hidroëlektriese aanleg ter wêreld. Termiese kragsentrales voorsien in die res van die land se kragbehoefte.
 
Lyn 123:
[[Kategorie:Zimbabwe| ]]
[[Kategorie:Voormalige Britse kolonies]]
 
{{Link GA|en}}