Baskeland: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k →Taal |
|||
Lyn 29:
Die geskiedenis van die Baskeland in prehistoriese tye word getuig uit voorwerpe wat onder andere in die grotte van Isturitz en Oxocelhaya in die huidige Franse Baskeland aangetref is. Die Baskeland is geleë op die hoof-as van die sogenaamde "Franko-Kantaberiese" kultuur waar van die vroegste tekens van kuns die grottekeninge wat uit die Opper-Paleolitikum en Magdaleniese periodes dateer. Tydens die Neolitiese en Aeneolitiese tydperke was die "Pirenese kultuur" teenwoordig in die gebied tussen die Ebro- en die Garonneriviere, met die hoof-as langs die [[Pireneë]] wat tot sover as [[Katalonië]] gestrek het. In hierdie tydperke is megalitiese monumente soos dolmens, cromlechs en grafheuwels geskep waarin persoonlike besittings saam met gestorwenes begrawe is. Die grootste dolmens is dié van die Araba-vlakte: Aizkomendi (Egilaz), Sorginetxeta (Arrizala), San Martin (LaGuardia) en Hechizeria (Elvillar). Aan die einde van die tydperk het keramiekvoorwerpe begin verskyn.<ref>[http://www.ehj-navarre.org/ ehj-navarre], [http://www.ehj-navarre.org/navarre/na_culture_part.html Pre-Historic Art and Material Culture], besoek op 20 Oktober 2007</ref>
Die teenwoordigheid van vestigings uit die ystertydperk ((900-200 v.C.) wat herinner aan die Keltiese Ystertydperk-kultuur, dui op die aankoms van Indo-Europeërs in die Baskeland in die tydperk. In die 2de eeu v.C. het die Romeine die [[Iberiese Skiereiland]] ingeval en die die Romeinse generaal Pompeius het Pompeiopolis ([[Pamplona]]) gestig, die eerste stad in die Baskeland, in Navarra in ongeveer 75 v.C.. Daar is geen verslae van gevegte tussen die Romeine en die Baske nie. Dit lyk asof die verhouding tussen die Baske en die Romeine goed was, soos getuig uit die teenwoordigheid van verskeie vroeë [[Latyn]]safgeleide woorde in Euskara. Die Romeine was oënskynlik nie juis daarin geïnteresseerd om die gebied te koloniseer nie en daar is weinig tekens van Romanisering in die Baskeland. Dit het waarskynlik bygedra tot die hoë mate waartoe die Baskiese taal bewaar gebly het. Baske het saam met die Romeine onder Generaal Pompeius geveg in die oorlog teen Quintus Sertorius, 87-72 v.C.; 'n gebeurtenis waarin daar vir die eerste keer in Romeinse rekords na die ''Vascones'' (Baske) verwys is.<ref name=Trosvik>Pål Trosvik, [http://folk.uio.no/paltr/basque_mystery.html The Basque mystery- roots of Biscayan language and culture], besoek op 20 Oktober 2007.</ref>
=== Die koninkryke van Pamplona en Navarra ===
| |||