Bram Stoker: Verskil tussen weergawes

'''Abraham "Bram" Stoker''' (* [[8 November]] [[1847]], † [[20 April]] [[1912]]) was 'n [[Ierland|Ierse]] skrywer wat vandag veral vir sy Gotiese roman ''Dracula'' (gepubliseer in [[1897]]) bekend staan. In sy lewenstyd het hy bekendheid verwerf as die persoonlike assistent van die akteur Henry Irving en as sakebestuurder van die ''Lyceum Theatre'' waarvan Irving die eienaar was.

Bram Stoker is gebore as die seun van Abraham Stoker ([[1799]]-[[1876]]1799–1876), 'n boorling van [[Dublin]], en Charlotte Mathilda Blake Thornley ([[1818]]-[[1901]]1818–1901), afkomstig van Ballyshannon, graafskap Donegal. Hy was die derde van sewe kinders wat vir die egpaar gebore is. Abraham en Charlotte was lede van die Kerk van Ierland se gemeente in die parogie Clontarf en het saam met hul kinders kerkdienste in die parogiekerk bygewoon. Al hul kinders is hier gedoop.

Ná sy genesing, wat deur dokters as wonderlik en raaiselagtig beskryf is, het hy geen verdere gesondheidsprobleme ontwikkel nie en by die Trinity-kollege te Dublin, wat hy tussen [[1864]] en [[1870]] bygewoon het, as atleet uitgeblink. Hy het met lof in wiskunde gegradueer. Hy was ouditeur van die Trinity-kollege se geskiedkundige vereniging en voorsitter van die wysgerige vereniging, waar hy sy eerste verhandeling oor "Sensasionalisme in fiksie en die samelewing" geskryf het.

Stoker het daarnaas verhale geskryf waarvan ''The Crystal Cup'' in [[1872]] deur die ''London Society'' gepubliseer is. Vervolgens het ''The Chain of Destiny'' in vier dele in ''The Shamrock'' verskyn. In [[1876]], toe hy as amptenaar in Dublin werksaam was, het Stoker met ''The Duties of Clerks of Petty Sessions in Ireland'' 'n nie-fiksieboek geskryf wat drie jaar later gepubliseer is en steeds as 'n standaardwerk beskou word. As kunsliefhebber het Stoker in [[1874]] die ''Dublin Sketching Club'' gestig.<ref>[http://www.dublinpaintingandsketchingclub.ie/history.html ''Dublin Painting and Sketching Club: Geskiedenis'']</ref>

In [[1878]] het Stoker met 'n vroeëre buurvrou uit Clontarf, Florence Balcombe getrou, die dogter van luitenant-kolonel James Balcombe. [[Oscar Wilde]] was 'n vroeëre vryer van hierdie mooi vrou.<ref>''Irish Times'', 8 Maart 1882, bl. 5</ref> Stoker en Wilde was kennisse sedert hul studentedae, en Stoker het Wilde gedurende sy ampstermyn as president van die universiteit se ''Philosophical Society'' vir lidmaatskap aanbeveel. Wilde was ontsteld oor Florence se besluit, maar Stoker het sy verhouding met Wilde later herstel en hom ná sy val op die Europese vasteland besoek.<ref>''Why Dracula never loses his bite''. In: ''[http://www.irishtimes.com/newspaper/weekend/2009/0328/1224243595688.html Irish Times]'', 3 Maart 2009</ref>

Die stokers het hulle in Chelsea, [[Londen]] gevestig waar Stoker as waarnemende bestuurder en later as sakebestuurder van Irving se ''Lyceum Theatre'' aangestel is - 'n pos wat hy 27 jaar lank sou beklee. Op [[31 Desember]] [[1879]] is Bram en Florence se enigste kind gebore, 'n seun wat as Irving Noel Thornley Stoker gedoop is. Die samewerking met Irving was vir Stoker van groot belang, en hy het sodoende toegang tot Londen se hoër kringe gekry en kennis gemaak met James Abbott McNeill Whistler en Sir [[Arthur Conan Doyle]], 'n verre verwant van hom.

Irving het Stoker op sy toere deur die wêreld saamgeneem, alhoewel hy nooit 'n besoek aan [[Oos-Europa]] gebring het nie - die streek waar sy bekendste roman afspeel. Hy het veral die reise na die [[Verenigde State]] geniet waar Irving gewild was. Saam met die akteur is hy twee keer na die Withuis genooi en het kennis gemaak met die presidente [[William McKinley]] en [[Theodore Roosevelt]]. Twee van Stoker se romans speel in die VSA af, met Amerikaanse karakters waarvan Quincey Morris die bekendste geword het. Hy het daarnaas kennis gemaak met een van sy literêre idole, [[Walt Whitman]].

Terwyl Stoker as bestuurder vir Irving en sekretaris en direkteur van die Londense ''Lyceum Theatre'' werksaam was, het hy begin om romans te skryf. Die eerste werk in 'n reeks werke was ''The Snake's Pass'' wat in [[1890]] gepubliseer is. Sewe jaar later het ''Dracula'' verskyn. In hierdie periode was Stoker 'n lid van die Londense ''Daily Telegraph'' se literêre span, en ander fiksie, wat uit sy pen gekom het, het die gruwelromans ''The Lady of the Shroud'' ([[1909]]) en ''The Lair of the White Woman'' ([[1911]]) ingesluit. Ná Irving se afsterwe het Stoker in 1906 'n biografie van die groot akteur gepubliseer, wat groot aanklank by die publiek gevind het, en toneelopvoerings by die ''Prince of Wales Theatre'' bestuur.

'n Bundel met kortverhale, ''Dracula's Guest and Other Weird Stories'', is in [[1914]] deur Stoker se weduwee Florence gepubliseer. Die eerste verfilming van die meesterwerk ''Dracula'', ''Nosferatu'' onder regie van Friedrich Wilhelm Murnau, het in [[1922]] in rolprentteaters gedraai. Die maak van die rolprent, waarin Max Schreck die hoofrol as ''Graaf Orlok'' vertolk het, is egter nie vooraf deur Florence Stoker gemagtig nie, en sy het ook geen tantième van die Duitse vervaardigers ontvang nie. Ná 'n hofsaak, wat deur prokureurs van die ''British Incorporated Society of Authors'' namens Florence Stoker enkele jare lank gevoer en in Julie [[1925]] ten gunste van haar besleg is, moes alle negatiewe en kopieë van die rolprent vernietig word.

Nogtans het enkele kopieë van ''Nosferatu'' bewaar gebly sodat die rolprent een van die bekendste verfilmings van ''Dracula'' geword het. Die eerste gemagtigde verfilming van die roman, ''Universal Studios'' se ''Dracula'' onder regie van Tod Browning, het egter eers sowat 'n dekade later in [[1931]] verskyn. Bela Lugosi het die hoofrol vertolk.

In die lente van [[2012]] het Dacre Stoker in samewerking met professor Elizabeth Miller Bram Stoker se "verlore" Dublin-dagboek aan die publiek bekend gestel. Die joernaal was in besit van Stoker se kleinseun Noel Dobbs. Stoker se dagboekinskrywings gooi lig op Stoker se lewe voor sy tyd in Londen. 'n Aanmerking oor 'n seun, wat vlieë in 'n bottel vang, gee moontlik 'n aanduiding oor die latere ontwikkeling van ''Renfield'', een van die karakters in ''Dracula''.<ref>Dacre Stoker en Elizabeth Miller (reds.): ''Bram Stoker: Bram Stoker's Lost Dublin Journal''. Londen: Biteback Press 2012</ref>