Ordovisium-Siluur-uitwissing: Verskil tussen weergawes

Die '''Ordovisium-Siluur-uitwissing''' was die tweede grootste uitwissingsvoorval in die [[Aarde]] se geskiedenis in terme van die persentasie [[Genus|biologiese genera]] wat [[Uitsterwing|uitgesterf]] het.<ref>History Channel's Mega Disasters program, ''"Gamma Ray Burst"'', 2007, rebroadcast: 2008-11-13. </ref> Twee uitwissingsfases het oënskynlik tussen sowat 450&nbsp;miljoen en 440&nbsp;miljoen jaar gelede plaasgevind, sowat ’n miljoen jaar uitmekaar.<ref name="sole">Sole, R. V., en Newman, M., 2002. "Extinctions and Biodiversity in the Fossil Record -– Volume Twee, The earth system: biological and ecological dimensions of global environment change" pp. 297-391, ''Encyclopedia of Global Environmental Change'' John Wilely & Sons.</ref> Net die [[Perm-Trias-uitwissing]] was meer katastrofies.

In die tyd van die uitwissing was alle lewe tot die oseane en seë beperk.<ref name="ucr">{{cite web|url= http://math.ucr.edu/home/baez/extinction|title= extinction}}</ref> Meer as 60% van die [[ongewerwelde]]s in die see is uitgewis.<ref>{{cite web|url=http://www.nasa.gov/vision/universe/starsgalaxies/gammaray_extinction.html |title=NASA -– Explosions in Space May Have Initiated Ancient Extinction on Earth |publisher=Nasa.gov |date=2007-11-30 |accessdate=2010-06-02}}</ref><ref>{{cite web|url=http://arjournals.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev.earth.29.1.331?journalCode=earth |title=The Late Ordovician Mass Extinction -– Annual Review of Earth and Planetary Sciences, 29(1):331 -– Abstract |publisher=Arjournals.annualreviews.org |date=2003-11-28 |accessdate=2010-06-02}}</ref> Die direkte rede vir die uitwissing is waarskynlik die beweging van die superkontinent [[Gondwana]] na die suidelike poolstreek. Dit het gelei tot ’n verkoeling, ysvorming en daling in die seevlak. Laasgenoemde het lewe aan die kus ontwrig.<ref name="sole" /><ref name=hanover>{{cite web|url= http://hannover.park.org/Canada/Museum/extinction/ordcause.html|title= Causes of the Ordovician Extinction}}</ref> Bewyse vir die ysvorming is in neerslae in die [[Sahara|Sahara-woestyn]] gevind.

== Moontlike oorsake ==

Die uitwissing word tans intens bestudeer. Die fases skyn ooreen te stem met die begin en einde van die grootste [[ystydperk]] van die huidige [[Eon (geologie)|geologiese eon]], die [[Fanerosoïkum]], wat die einde aandui van ’n langer afkoelingsperiode aan die einde van die Ordovisium, toe meer tipiese [[kweekhuis]]toestande geheers het.

Die uitwissing is voorafgegaan deur ’n daling in die [[Atmosfeer|atmosferiese]] [[koolstofdioksied]], wat die vlak van die seë beïnvloed het waar die meeste organismes voorgekom het. Terwyl Gondwana in die rigting van die [[Suidpool]] beweeg het, het ys bo-op gevorm. Wanneer ysvorming of yssmelting plaasvind, daal en styg die oseane onderskeidelik. Met die dalings is baie ekologiese nisse vernietig, en met die stygings is die nisse weer gevul met verkleinde stigterpopulasies waarvan talle families uitgewis is. Dan het die seevlak weer gedaal met die volgende ysvormingstydperk, wat biologiese diversiteit weer eens verklein het.

== Einde van die uitwissing ==

== Verwysings ==

* Emiliani, Cesare. (1992). ''Planet Earth : Cosmology, Geology, & the Evolution of Life & the Environment''. Cambridge University Press. (Sagteband ISBN 0-521-40949-7)

== Eksterne skakels ==

* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [http[://en.wikipedia.org/wiki/Ordovician–Silurian_extinction_event:Ordovician–Silurian extinction event|Engelse Wikipedia]]