Montpellier: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
"Montage_photo_montpellier.jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur Taivo verwyder is omrede: Derivative of non-free content: c:Commons:Deletion requests/File:Montage photo montpellier.jpg
Voyageur (besprekings | bydraes)
k Nuwe beeld
Lyn 1:
{| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;"
! align="center" colspan="2" style="color: #FFFFFF; background: #003399; padding: 4px; font-size:170%;" |
'''Montpellier''' <br />[[Lêer:Comedie.JPG|280px]]
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"
| '''Kaart'''
Lyn 31:
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Eerste historiese verwysing'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[985]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Oppervlakte:'''
Lyn 85:
== Geskiedenis ==
[[Beeld:Tour de la Babote Montpellier.JPG|thumb|left|250px|Die ''Tour de la Balote'']]
Montpellier is een van min stede in Frankryk wat nie uit 'n Gallies-Romeinse nedersetting ontwikkel het nie. In die vroeë [[Middeleeue]] was die nabygeleë biskopstad Maguelone die belangrikste sentrum in die gebied, maar as gevolg van seeroweraanvalle is die stad na die binneland verskuif. Die eerste historiese verwysing na Montpellier dateer uit die jaar [[985]]. Die stad is onder die heerskappy van die grawe van Guillem uit [[Toulouse]] gestig, wat twee dorpies verenig en hulle met 'n stadsmuur en [[kasteel]] versterk het. Van die stadsmuur het net twee torings bewaar gebly, wat later opgerig is - die ''Tour des Pins'' en die ''Tour de la Babote''.
 
Sedert die [[10de eeu]] het Montpellier handelsbetrekkinge met ander Mediterreense gebiede, waaronder ook die [[kruistog|kruisvaarders]] se Koninkryk van Jerusalem, gehandhaaf en tot 'n belangrike ekonomiese sentrum ontwikkel. Die stad het ook bekend gestaan vir sy verdraagsaamheid teenoor die plaaslike gemeenskappe van Jode, Moslems, [[Kathaar|Kathare]] en later ook Protestante. Daarnaas het die [[Via Domitia]], een van die antieke Romeinse paaie in die suide van Frankryk, as deel van die Sint-Jakobsweg-pelgrimsroete na die Spaanse stad [[Santiago de Compostela]] gedien. Die kerk Notre-Dame-des-Tables in Montpellier was 'n belangrike stasie vir die destydse pelgrims, en die stad het ook ekonomiese voordeel uit die pelgrimstogte getrek.
 
Die skare pelgrims en die verdrywing van die More en Jode uit Spanje het tot die stigting van 'n aantal hospitale en ander instellings gelei. [[Willem VII van Montpellier]] het in [[1180]] die Fakulteit Geneeskunde gestig, wat deur pous [[Nikolaas IV]] erken is, en die universiteit, wat in [[1220]] ingewy is, het tot een van die hoofsentrums vir die opleiding van geneeshere ontwikkel.
 
As bruidskat van [[Marie van Montpellier]], wat in [[1213]] met [[Pieter II van Aragón]] getrou het, het die stad 'n besitting van die Aragonse konings geword. Montpellier het in [[1204]] 'n oktrooi gekry, waarmee Pieter en Marie die tradisionele vryhede van die stad erken het. Montpellier is ook die reg toegestaan om jaarliks twaalf regerende konsuls te kies.
[[Beeld:Street montpellier.jpg|thumb|left|250px|'n Tipiese straat in die historiese sentrum]]
Montpellier is deur die Aragonse kroon later aan koning [[Jakob III van Mallorca]] oorgedra, wat die stad in [[1349]] aan die Franse koning [[Filips VI]] verkoop het om die fondse vir sy voortdurende stryd teen [[Pieter IV van Aragón]] te kry. Montpellier was destyds die belangrikste stad in Frankryk na [[Parys]]. In die tweede helfte van die 14de eeu het egter sowat 'n derde van die bevolking aan epidemieë beswyk.
 
In die 14de eeu is 'n kerk opgerig, wat aan Sint Pieter gewy is, en danksy sy toenemende belangrikheid het Montpellier in [[1536]] ook 'n biskopstad geword, nadat die biskop van Maguelone sy setel na die buurstad Montpelliéret verskuif het, wat by Montpellier ingelyf is.
 
In [[1481]] het Montpellier sy rol as die leidende ekonomiese sentrum van die Franse Mediterreense kus aan [[Marseille]] afgestaan.
 
Baie van Montpellier se inwoners het in die tydperk van die [[reformasie]] die Protestantse geloof aangeneem, en die plaaslike [[Hugenote]] het van die stad 'n sentrum van die [[Protestant]]se weerstand teen die oorwegend [[Rooms-Katolieke Kerk|Rooms-Katolieke]] Franse kroon gemaak. In [[1622]] is Montpellier agt maande lank deur die Franse koning [[Lodewyk XIII]] beleër en uiteindelik ingeneem. Hy het die sitadel van Montpellier laat oprig om die stad te oorheers. Onder die heerskappy van [[Lodewyk XIV van Frankryk|Lodewyk XIV]] het Montpellier die hoofstad van Neder-Languedoc (Frans: ''Bas-Languedoc'') geword, en die nuwe politieke funksie is in argitektoniese opsig met die bou van die Promenade du Peyrou, die Esplanade en 'n groot aantal statige huise in die historiese sentrum beklemtoon. Ná die [[Franse Rewolusie]] het Montpellier die hoofstad van 'n kleiner gebied, die département Hérault, geword.
 
Tydens die [[19de eeu]] het Montpellier tot 'n nywerheidsentrum ontwikkel, en sedert die sestigerjare van die [[20ste eeu]] het die stad se vinnige demografiese groei begin. Aanvanklik het talle vlugtelinge uit [[Algerië]], wat destyds sy onafhanklikheid van Frankryk verwerf het, hulle in die stad gevestig. In die 1980's en 1990's is 'n aantal herontwikkelingsprojekte soos die Corum en die Antigone-distrik aangepak.
 
{{Commons|Montpellier}}