Osoon: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes) |
Jcwf (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 15:
|LD50= 12,6 dpm, 3 uur (muis)<ref name="Oz"/>
|HenryKonstante= 1.17 [mol/L.atm] - 2400[K]<ref>{{cite web|url=http://www.henrys-law.org/henry-3.0.pdf|title={{Aut|Rolf Sander}} Lys met konstantes|language=en}}</ref>
|afdeling4=y
|Vormingsentalpie=142.7 [kJ/mol]<ref name="Waterloo">{{cite web|url=http://www.science.uwaterloo.ca/~cchieh/cact/applychem/ozone.html|title=U. Waterloo (Cdn)|language=en}}</ref>▼
}}
'''Osoon''' ('''O<sub>3</sub>''') is 'n reaktiewe [[allotroop]] van [[suurstof]]. 'n Osoonmolekuul is 'n polêre molekuul wat uit drie kovalentgebonde suurstofatome bestaan. Dit is 'n irriterende, giftige gas met 'n ligteblou kleur teen standaardtemperatuur en -druk. Dit word 'n donkerblou vloeistof onder -112 [[°C]] en 'n donkerblou vastestof onder -193 °C.
Line 21 ⟶ 23:
Osoon kom in die [[osoonlaag]] in die boonste gedeelte van die [[stratosfeer]] van die aarde voor, wat laasgenoemde se natuurlike beskerming teen die [[son]] se ultravioletstraling (hoë energiestraling) is. Osoon in die stratosfeer is dus "goeie osoon" wat die son se ultravioletstraling absorbeer en sodoende die mense, diere en plante teen die hoë energiestraling beskerm.
▲|Vormingsentalpie=142.7 [kJ/mol]<ref "Waterloo">{{cite web|url=http://www.science.uwaterloo.ca/~cchieh/cact/applychem/ozone.html|title=U. Waterloo (Cdn)|language=en}}</ref>
Die vorming van ozone in die stratosfeer is 'n fotochemiese proses. Suurstof neem energie op deur absorpsie van 'n foton en dissosieer:
::<math>O_2 +h\nu \to O + O</math>
'n
::<math>O_2 + O + M \to O_2 +M^{*}</math>
Line 33 ⟶ 34:
'n Ewewigskonsentrasie van osoon sal so vorm, veral omdat die vernietiging niet baie vinnig verloop nie. Tydens die winter sal egter aan die pole die osoonkonsentrasie terugloop omdat daar lang tyd geen sonlig meer is nie, maar die terugloop is niet baie vinnig nie
Die aanwesigheid van freon uit spuitbusse en koelkaste in die atmosfeer het dit egter verander omdat chlooratome wat ontstaan deur fotodissosiasie van freon as 'n katalisator vir die afbraakproses optree.
| |||