Güyük Khan: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Opruim
k + Beelde & skakel
Lyn 2:
|naam = Güyük
|titel = Khan, keiser (nadoods)
|beeld = [[Lêer:Guyuk khan from Persian miniature.jpg|200px]]
|byskrif = Güyük Khan op 'n Persiese miniatuur
|dinastie = [[Borjigin]]
|bewind = [[24 Augustus]] [[1246]] – tussen 27 Maart en 24 April [[1248]]
Lyn 42:
 
== Lewe ==
Güyük het militêre opleiding ontvang en as offisier gedien onder [[Djengis Khan]] en [[Ögedei Khan]]. Hy het deelgeneem aan die inval in [[Kiëf-Roes]] en [[Europa|Sentraal-Europa]] in 1236–1241 saam met ander Mongoolse prinse, onder andere sy neef [[Batoe Khan|Batoe]] en halfbroer [[Kadan]]. Hy het sy afdeling gelei in die beleg van [[Rjazan]]. In dié tyd het hy en Batoe stry gekry.<ref>David Christian-''Inner Eurasia from Prehistory to the Mongol Empire'', p.412</ref><ref>J. McIver Weatherford-''Genghis Khan and the making of the modern world'', pbl. 162</ref>
 
In 1241 het Ögedei gesterf en Batoe het probeer om die verkiesing van ’n nuwe Groot Khan te vertraag. Vyf jaar later is Güyük egter verkies.
 
== Bewind ==
[[Lêer:Vladimir mongols.jpg|duimnael|links|200px|''Mongole voor die mure van Wladimir''.]]
Güyük het van sy ma, wat tot met sy verkiesing regent was, se ongewilde verordeninge herroep en was ’n taamlike goeie khan. Hy het egter sy onderdane kwaad gemaak deur verskeie hoë offisiere van die vorige regering tereg te stel vir verraad. Hy was streng en intelligent, hoewel iesegrimmig en siek. Sy drinkgewoonte het sy gesondheid verder benadeel.
 
Batoe het Güyük se nuwe status aanvaar. Hy het ná die verkiesing die onderkoning van die hele westelike deel van die ryk geword; hy het roetinesake tussen die Russiese prinse hanteer, die goewerneurs van [[Iran]] aangestel en afgevaardigdes van die [[Kaukasus]] ontvang. Nadat die [[Mongole]] die Sultanaat van Rûm in [[Anatolië]] verower het, het Baijoe, die Mongoolse bevelvoerder in [[Persië]], [[Dawid VII van Georgië|Dawid VII Oeloe]] uit die gevangenskap gered van sy tante, koningin [[Roesoedan van Georgië|Roesoedan]] van die [[Georgië#Middeleeue|Koninkryk van Georgië]], en hom na Batoe en Güyük gestuur. Omdat Roesoedan bang was vir Baijoe se aggressiewe beleid, het sy haar seun [[Dawid VI Narin]] na Batoe se hof gestuur om amptelike erkenning te kry as haar opvolger. Batoe het Dawid VI ondersteun en hom die reg as opvolger gegee. Güyük het Dawid Oeloe egter die senior koning van Georgië gemaak en gelas dat Dawid Narin ondergeskik aan hom moes wees.
 
Die wantroue tussen Batoe en Güyük het hierna toegeneem, en Güyük het die amptenare in Iran en die Kaukasus met sy eie manne vervang. In 1248 het Güyük Batoe beveel om in Mongolië se rigting te reis en hy sou hom langs die pad ontmoet. Sommige mense het gedink hy wou Batoe in hegtenis neem en het hom gewaarsku. Batoe het die bevel gehoorsaam, maar ’n groot leër saamgeneem. Intussen het hy tyd probeer wen. Terwyl Güyük weswaarts getrek het, is hy skielik dood en ’n moontlike botsing is afgeweer.