Moldowa: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k + skakels
Lyn 96:
Die nuwe Russiese provinsie is die '''Oblast van Moldawië en Bessarabië''' genoem en het aanvanklik ’n groot mate van onafhanklikheid gehad. Ná 1828 is dié outonomie al hoe meer beperk en in 1871 is die Oblast verander in die '''Bessarabiese Goewernement''' as deel van ’n russifikasieproses. Die administrasie van die [[tsaar]] in Bessarabië het geleidelik [[Roemeens]] as amptelike en godsdienstige taal in onbruik laat verval.<ref>[http://depts.washington.edu/cartah/text_archive/clark/bc_10.shtml#bc_10 ''Bessarabia'' deur Charles Upson Clark, 1927, hoofstuk 10]</ref> Die westelike deel van Moldawië (wat vandag deel van Roemenië is) het ’n outonome prinsdom gebly, en in 1859 het dit met [[Wallachye]] verenig en die [[Koninkryk van Roemenië]] gevorm.
 
Die Verdrag van Parys van 1856 het drie distrikte van Bessarabië — Cahul, Bolgrad en Ismail — aan Moldawië toegeken, maar in die Verdrag van Berlyn van 1878 het die Koninkryk van Roemenië ingestem om dit aan die Russiese Ryk terug te gee. In die 19de eeu het die Russiese owerhede Russe, Roemeniërs,<ref>Vasile Baican, "Human settlements in Moldavia represented on «the Russian map» between 1828-1829", ''Scientific Annals of "Alexandru Ioan Cuza" Universiteit van Iasi - Geography series'', 54, 2008, p. 65.</ref> Oekraïners, [[Kosakke]], Bulgare,<ref>[http://depts.washington.edu/cartah/text_archive/clark/bc_8.shtml#bc_8 ''Bessarabia'' deur Charles Upson Clark, 1927, hoofstruk8]</ref> [[Duitsers]]<ref>[http://www.ualberta.ca/%7Egerman/PAA/Bessarabians.htm The Germans from Bessarabia]</ref> en [[Gagausië|Gagausiërs]] aangemoedig om in die streek te gaan bly en al hoe meer [[Jood|Jode]] uit Bessarabië daar toegelaat<ref>[http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/moldova.html].</ref> om die groot Nogai-Tataarse bevolking te vervang wat uitgesit is in die 1770's en 1780's tydens die [[Russies-Turkse Oorloë]].<ref>[http://www.goshen.edu/mqr/pastissues/apr00staples.html Mennonite-Nogai Economic Relations, 1825–1860]</ref> Die Moldawiese deel van die bevolking het afgeneem van sowat 86% in 1816<ref>Ion Nistor, ''Istoria Bassarabiei'', Cernăuţi, 1921</ref> tot omtrent 52% in 1905.<ref>Flavius Solomon, ''Die Republik Moldau und ihre Minderheiten'' (Länderlexikon), in: Ethnodoc-Datenbank für Minderheitenforschung in Südostosteuropa, p. 52</ref> In dié tyd was daar anti-Semitiese opstande en dit het daartoe gelei dat duisende Jode na die [[VSA]] geëmigreer het.<ref>[http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/moldova.html Moldova]</ref>
 
==== Groter Roemenië ====
Lyn 252:
|}
 
{{smallsup|A}} Daar is steeds ’n geskil oor of [[Moldawiërs]] en Roemene tot dieselfde etniese groep behoort – dus of die Moldawiërs se selfidentiteit ’n aparte etniese groep of ’n Roemeense subgroep is. Wat die resultaat nog ingewikkelder maak, is dat 18,8% van die respondente wat hulself as Moldawiërs beskou, Roemeens as hul moedertaal aangegee het.<ref>{{cite book |last=Protsyk |first=Oleh |others=Andrzej Marcin Suszycki, Ireneusz Pawel Karolewski |title=Nation and Nationalism. Political and Historical Studies |publisher=Oficyna Wydawnicza Atut Wrocawskie Wydawn. Oswiatowe |date=1 January 2007 |chapter=Nation-building in Moldova |isbn=978-83-7432-261-4 |url=http://www.policy.hu/protsyk/Publications/NationalisminMoldova.pdf}}</ref>
 
=== Stede ===
Lyn 321:
Mihai Eminescu, ’n laat-Romantiese digter, en Ion Creangă, ’n skrywer, is die invloedrykste kunstenaar in Roemeens en word in sowel Roemenië as Moldawië as nasionale skrywers beskou.<ref>[http://www.poemhunter.com/mihai-eminescu/biography/ Biography of Mihai Eminescu] at poemhunter.com<br />[http://www.creatingculturalcapitals.eu/rom/?My_heroes:Mihai_Eminescu Mihai Eminescu] at creatingculturalcapitals.eu<br />[http://www.refugeesinpa.org/RefugeeResettlementProgram/Map/Europe.aspx Moldova] at refugeesinpa.org<br />[http://www.ce-review.org/00/3/lovatt3.html 2000: Year of Eminescu] at Central Europe Review<br />[http://explore.theculturetrip.com/europe/moldova/ Moldova] at explore.theculturetrip.com</ref>
 
Die grootste etniese groep in die land praat Roemeens/Moldowies en deel die Roemeense kultuur. Die land het ook belangrike etniese minderhede. Gagausiërs maak 4,4% van die bevolking uit; hulle is ’n [[Christendom|Christelike]] [[Turkse volke|Turkse volk]]. Ook [[Grieke]], [[Armeniërs]], [[Pole (volk)|Pole]] en [[Oekraïners]] was in kleiner hoeveelhede sedert die 17de eeu in die land aanwesig en het ’n kulturele invloed gehad. In die 19de eeu het nog Oekraïners, asook Lipowane, [[Bulgare]] en [[Duitsers]] hulle hier gevestig.
 
In die tweede helfte van die 20ste eeu het ’n groot aantal Sowjet-immigrante gearriveer en hulle het baie elemente van die Sowjet-kultuur saam met hulle gebring.