Allan Boesak: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Uitbreiding van Allan Boesak se profiel
No edit summary
Lyn 31:
'''Allan Aubrey Boesak''' (gebore [[23 Februarie]] [[1945]] in [[Kakamas]], [[Noord-Kaap]]) is 'n geestelike van die [[Suid-Afrika]]anse [[Nederlandse Hervormde Kerk]], 'n [[politikus]] en anti-[[apartheid]] aktivis. Hy is veroordeel en het tronkstraf vir bedrog uitgedien, maar is in 1999 begenadig en kwyt gestel. Hy is in 2004 as geestelike heringestel.
 
In 1999 word hy aangewys as een van die 100 mense wat die grootste invloed op Suid-Afrika in die [[20ste eeu]] gehad het, in [[Media24]] se [[TheyHulle shapedhet ourons centuryeeu gevorm]]-stemming.
 
Hy was die moderator van die NG Sendingkerk wat in 1982 die [[Belydenis van Belhar|Belharbelydenis]] opgestel het.
Lyn 38:
 
=== Vroeë lewe ===
Allan Aubrey Boesak is op [[23 Februarie]] [[1945]] op [[Kakamas]]  gebore.<ref name=":0">LitNet ATKV-Skrywersalbum 03.03.3 Maart 2015: http://www.litnet.co.za/allan-boesak-1945/</ref>. Sy ouers is Willem Boesak, ʼn’n onderwyser en later skoolhoof van die sendingskool op Kakamas, en Sara Mannel, oorspronklik van die sendingstasie Ebeneser naby [[Lutzville]]. Die egpaar het agt kinders. Sy pa se familie is aktief in die bediening van die NG Sendingkerk, wat onder die apartheidsbeleid die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk|NG Kerk]] vir die bruin mense is. Na hulle troue trek sy ouers baie rond en vestig hulle eindelik op Kakamas. Allan se vader is in [[1953]] oorlede en sy moeder is in Januarie [[2004]] oorlede. Na sy pa se dood verhuis sy ma met die agt kinders na [[Somerset-Wes]].<ref name=":0" />. Hier onderhou sy haar groot gesin met naaldwerk. Die gesin word later in terme van die bepalings van die [[Groepsgebiedewet]] uit Somerset-Wes van hulle grond afgesit en moet [[Eersterivier]] toe trek.
 
=== Bediening in die N.G. Kerk ===
Allan se belangstelling in die godsdiens begin reeds op baie jong ouderdom. Hy word op tien jaar lid van die Vereniging van Christen-Studente, waarvan hy later die nasionale president sou word. Op veertienjarige ouderdom word hy reeds koster van die plaaslike NG Sendingkerk.<ref name=":0" />. Hy studeer verder aan die Universiteit van die Wes-Kaapland en aan die Bellville Teologiese Seminarie, waar hy homself in [[1967]] bekwaam as predikant in die NG Sendingkerk. Reeds in hierdie tyd begin hy in opstand kom teen die rasse-segregasie en die paternalistiese en rassistiese houding wat hy binne die Gereformeerde kerke en die breër samelewing aantref. Hy word in [[1968]] in die [[Paarl]] as predikant georden.
 
In [[1969]] trou hy met Dorothy Rose Martin en die egpaar het vier kinders. Hy is pastoor van die Paarl gemeente vanaf [[1967]] tot [[1970]], waarna hy van 1970 tot [[1976]] met ʼn’n beurs verder studeer aan die Kampen Teologiese Instituut in [[Nederland]]. Hy behaal hier sy Ph.D.-graad en word na publikasie van sy doktorale proefskrif, ''Farewell to innocence: a theological-ethical study of black theology and black power'' in 1976, internasionaal bekend as bevrydingsteoloog.
 
=== Anti-apartheid figuur ===
By sy terugkeer na [[Suid-Afrika]] bedien hy die Bellville-Suid gemeente in [[Kaapstad]]. In hierdie tyd word hy ʼn’n leidende figuur in die stryd teen die apartheidstelsel en is in [[1981]] die eerste president van die Alliance of Black Reformed Christians, wat [[rassisme]] as basis vir Christelike godsdiens verwerp. Hy neem ook die leiding binne die NG Sendingkerk om in [[1978]] te verklaar dat [[apartheid]] verkeerd en ʼn’n sonde is. Tydens die Augustus [[1982]] vergadering van die World Alliance of Reformed Churches (WARC) in [[Ottawa]] in [[Kanada]] stel hy voor dat apartheid as kettery verklaar word. Hierdie mosie word aanvaar, die wit Gereformeerde liggame in Suid-Afrika word uit die WARC geskop en hy word verkies as president van die WARC, ʼn’n posisie wat hy tot [[1991]] beklee. In hierdie hoedanigheid is hy die geestelike leier van meer as 50 miljoen Christene wêreldwyd. In Januarie [[1983]] doen hy ʼn’n beroep op die unifikasie van alle anti-apartheidsorganisasies in Suid-Afrika, wat in Augustus 1983 uitloop op die stigting van die invloedryke drukgroep die [[Verenigde Demokratiese Front|United Democratic Front]] (UDF), vir wie hy as beskermheer optree. Die UDF verenig meer as 700 organisasies en opereer op ʼn’n nie-rasse basis.
 
Hy word in 1983 verkies as moderator van die Sinode van die NG Sendingkerk, wat in hierdie jaar ook die eerste konsep van die [[Belydenis van Belhar]] aanvaar. In [[1984]] word hy verkies tot leier van die South African Council of Churches. In hierdie leiersposisies reis hy baie na oorsese lande om ondersteuning teen apartheid te werf en besoek onder andere in [[1985]] vir [[Oliver Tambo]], leier van die [[African National Congress|ANC]], in [[Lusaka]] in [[Zambië]], waar hy ook met President [[Kenneth Kaunda]] samesprekings voer. Ander lande wat hy in hierdie tyd besoek is [[Australië]], [[Verenigde State van Amerika|Amerika]], [[Switserland]], [[Thailand]] en [[Swede]]. Hy skryf ook verskeie boeke, veral geestelike boeke en artikels met politieke strekking. In [[1986]] word hy gearresteer wanneer hy deelneem aan ʼn’n betoging vir die vrylating van [[Nelson Mandela]], maar word op borgtog vrygelaat en alle aanklagte word later laat vaar. Saam met [[Desmond Tutu]] en [[Beyers Naudé]] vorm hy in [[1986]] ʼn’n delegasie van kerkleiers om die geweld in die townships met president [[Pieter Willem Botha|P.W. Botha]] te bespreek. Die besprekings loop egter op niks uit nie en in [[1988]] word die UDF verban. Sy openbare beeld ly skade wanneer hy in [[1984]] daarvan beskuldig word dat hy ʼn’n buite-egtelike verhouding het met Di Scott, ʼn’n blanke werknemer van die Suid-Afrikaanse Raad van Kerke, terwyl hy steeds in die bediening staan. Later het hy weer ʼn’n buite-egtelike verhouding met die [[Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie|SAUK]]-aanbieder Elna Botha. Na sy egskeiding van Dorothy trou hy en Elna op [[23 Februarie]] [[1990]]. Hulle het twee dogters.<ref name=":0" />.
 
Hy bedank in [[1990]] uit die NG Sendingkerk en wend hom hierna voltyds tot die politiek. In [[1991]] word hy verkies as Wes-Kaapse leier van die ANC. Na die demokratiese verkiesings van [[1994]] dien hy as leier van die opposisie in die Wes-Kaapse parlement en is ook provinsiale Minister van Ekonomiese Sake en Lid van die Uitvoerende Komitee. Hy bedank uit hierdie posisies wanneer dit bekend word dat sy sake-aangeleenthede ondersoek word. Na sy bedanking word ʼn’n ambassadeurskap in [[Genève]] in [[Switserland]] aan hom aangebied, maar hy wys dit van die hand weens die dreigende ondersoek na sy private aangeleenthede. In die laat negentigerjare word hy aangekla daarvan dat hy donateursfondse geskenk vir sy Foundation for Peace and Justice, bedoel vir die opheffing van minder bevoorregtes, wederregtelik vir eie gebruik aangewend het.<ref>Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Boesak,_Allan</ref>. Die donateure sluit in die bekende sanger Paul Simon en ook Deense kerkgenootskappe. Hy word in Maart [[1999]] skuldig bevind aan bedrog en in [[2000]] vir drie jaar tronk toe gestuur, hoewel hy weer in [[2001]] vrygelaat word nadat hy slegs een jaar van die vonnis uitgedien het. Na sy vrylating doen hy aansoek om weer tot die bediening toegelaat te word en sy status as predikant word herstel in November [[2004]], waarna hy vanaf Januarie [[2005]] een keer per maand die Piketberg gemeente bedien. Hy word ook daarna aangewys as Assessor van die Verenigende Gereformeerde Kerk, die opvolger van die NG Sendingkerk, en word dan in September [[2006]] aangewys as Moderator van die Kaaplandse streeksinode. Twee jaar later besluit hy egter om hom nie weer verkiesbaar te stel vir enige posisie op die moderatuur van die kerk nie. Op [[15 Januarie]] [[2005]] word aangekondig dat hy presidensiële vrywaring van president [[Thabo Mbeki]] verkry en dat sy misdaadrekord dus tot niet verklaar word.<ref name=":1">Du Plessis, Clinton V. Oulitnet: http://www.oulitnet.co.za/spoor/boesak.asp</ref>.
 
=== Akademiese loopbaan ===
Lyn 56:
 
=== Afrikaanse Skrywersvereniging toespreking ===
Daar is in 2001 polemiek wanneer die voorsitter van die Afrikaanse Skrywersvereniging, Elias P. Nel, vir Allan nooi om die jaarvergadering van die vereniging in September [[2001]] toe te spreek oor ''Die rol van die Afrikaanse skrywer in post-apartheid Suid-Afrika''. Vele mense is van mening dat dit nie ʼn’n onderwerp is waarvan hy veel weet nie, terwyl die stof ook nog nie gaan lê het oor die oortredings wat tot sy tronkstraf gelei het nie. Nel wys op die ironie daarvan dat mense wat nog altyd teen sensuur was, nou sensuur op Boesak wil toepas<ref name=":1" /><ref>Nel, Elias P. Oulitnet: <nowiki>http://www.oulitnet.co.za/seminaar/09elias.asp</nowiki></ref>.
 
== Skryfwerk ==
In die tronk skryf Allan liefdesverse aan sy vrou wat later gepubliseer word in die bundel ''…tot sterwens toe'' (subtitel ''liefdesgedigte en tralies''). ʼn’n Aantal foto’s verskyn in die bundel, met sommige van die verse wat aansluiting by die foto’s vind. Die sentrale temas van die gedigte is die liefde en sy tronkervarings. Die bundel word oor die algemeen nie positief ontvang nie, met die mening dat dit min literêre meriete besit. Daar is egter ʼn’n paar verse met mooi seggings, terwyl die geheel ʼn’n outobiografiese dokument is van die belewenis van ʼn’n openbare persoon in die tronk<ref>Hambidge, Joan Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2001/11/12/11/2.html</nowiki></ref><ref>Pieterse, H.J. Beeld: <nowiki>http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2001/11/19/11/1.html</nowiki></ref><ref>Willemse, Hein Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/11/18/34/3.html</nowiki></ref>.
 
Sy verdere skriftelike arbeid is hoofsaaklik gerig op teologiese onderwerpe. Die Andrew Murray-prys vir die beste Afrikaanse Christelike boek word in [[2006]] toegeken aan ''Die vlug van Gods verbeelding''. Hierdie boek se tema is die ervarings van Bybelse vroue, meestal randfigure uit die Bybelse geskiedenis.
 
In ''Running with horses'' neem hy sy eie geskiedenis en die nalatenskap van die United Democratic Front in oënskou en sluit ook van sy toesprake van daardie jare in.
 
== Eerbewyse ==
Hy verkry talle eretoekennings, waaronder in [[1983]] die Robert F. Kennedy Human Rights-toekenning en twaalf eredoktorsgrade. Die Xhosa koninklike raad besluit in [[2002]] eenparig om hom met die Koning Hintsa-toekenning van die Xhosa-koningshuis te vereer, die hoogste eer wat deur hierdie huis toegeken word. In [[2004]] vereer die Wes-Kaapse Premier hom met ʼn’n Disa-toekenning vir sy aandeel in die stryd teen apartheid. 
 
== Publikasies ==
Lyn 77:
* ''Comfort and Protest: Reflections on the apocalypse of John of Patmos,'' 1984
* ''If this is treason, I am guilty'', 1987
* ''Naby jou is die Woord: Bybelse oorwegings in ʼn’n tyd van aanslag'', 1996
* ''Shadows of light: Biblical meditations in a time of trial'', 1996
* ''…tot sterwens toe'', 2001
Lyn 91:
 
== Eksterne skakels ==
* LitNet ATKV-Skrywersalbum 03.03.3 Maart 2015: http://www.litnet.co.za/allan-boesak-1945/
 
== Verwysings ==
Lyn 104:
* Jongbloed, Zelda “Boesak se debuutbundel ‘verleentheid vir digkuns’” “Rapport” 21 Oktober 2001
* Retief, Hanlie “Nuwe party laat hom ‘cope’ met tweestryd” “Rapport” 15 Maart 2009
* Venter, A.J. “Boesak: die ironie van ʼn’n anti-apartheidsprofeet” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 26 no. 2, Mei 1988
* Willemse, Hein “Boesak skep intieme dokument” “Rapport” 18 November 2001
 
=== Internet ===
* Atson, Lara: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2007/06/15/SK/3/laallanboesak.html</nowiki>
* Bloemhof, Etienne Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2001/11/14/12/2.html</nowiki>
* Breytenbach, Kerneels Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/11/18/34/1.html</nowiki>
* Jongbloed, Zelda Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/10/21/8/13.html</nowiki>
* Malan, Marlene Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2006/02/26/R1/16/02.html</nowiki>
* Mischke, Anne-Marie Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/10/14/15/3.html</nowiki>
* Retief, Hanlie Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2002/03/31/12/1.html</nowiki>
* Van der Merwe, Kirby Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2001/11/07/45/1.html</nowiki>
* Van Eeden, Johanna Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/09/9/14/3.html</nowiki>
* Van Zyl, Johan Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2002/03/30/15/2.html</nowiki>
* Versluis, Jeanne-Marie Netwerk24: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2002/03/30/15/2.html</nowiki>
* Wyngaard, Heindrich Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2001/08/30/4/10.html
 
=== Ander verwysings ===
Bloemhof, Etienne Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2001/11/14/12/2.html</nowiki>
{{Verwysings}}
 
Breytenbach, Kerneels Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/11/18/34/1.html</nowiki>
 
Jongbloed, Zelda Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/10/21/8/13.html</nowiki>
 
Malan, Marlene Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2006/02/26/R1/16/02.html</nowiki>
 
Mischke, Anne-Marie Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/10/14/15/3.html</nowiki>
 
Retief, Hanlie Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2002/03/31/12/1.html</nowiki>
 
Van der Merwe, Kirby Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2001/11/07/45/1.html</nowiki>
 
Van Eeden, Johanna Rapport: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/09/9/14/3.html</nowiki>
 
Van Zyl, Johan Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2002/03/30/15/2.html</nowiki>
 
Versluis, Jeanne-Marie Netwerk24: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2002/03/30/15/2.html</nowiki>
 
Wyngaard, Heindrich Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2001/08/30/4/10.html
 
== Ander verwysings ==
 
{{DEFAULTSORT:Boesak, Allan}}