Cor Dirks: Verskil tussen weergawes

Justus Cornelias Dirks is op 28 Februarie 1911 op ’n plaas naby Volksrust gebore. Justus is sy pa se naam. Die naam Cornelias is afgelei van sy ma se naam, Cornelia, en die eerste deel daarvan, Cor, word sy noemnaam. Hy het ’n broer wat tien jaar ouer is as hy en ’n suster wat ses jaar ouer is as hy. Kort na sy geboorte verhuis die gesin na die dorp, waar hy groot word en sy hele skoolopleiding ondergaan. Hy matrikuleer in [[1928]] aan die Volksrust Hoërskool en speel op skool reeds vir die dorp se eerste rugbyspan.<ref name=":0">Storiewerf: http://www.storiewerf.co.za/cvs/cv_cordirks_ph.htm</ref>.

Vanaf 1929 bekwaam hy homself as onderwyser aan die [[Potchefstroomse Universiteitskoor|Potchefstroomse]] Universiteitskollege en Potchefstroomse Normaalkollege. Hy doen die gekombineerde BAO2 (B.A.-graad en Onderwysdiploma), wat hy in [[1932]] verwerf. By die Normaalkollege dien hy op die Studente Verteenwoordigende Raad. Hy speel ook vir die eerste rugbyspan en vir die gekombineerde rugbyspan van die universiteit en die normaalkollege. Sy hoofvakke vir sy B.A.-graad is [[Engels]] en [[Geskiedenis]]. Aan die einde van 1932 gaan hy saam met ’n vriend na [[Makwassie]] in die destydse Wes-Transvaal om diamante gaan delf. Sy opbrengs uit hierdie ekskursie is genoeg om sy studiegelde vir die teoretiese deel van sy M.A.-graad in Geskiedenis te betaal, wat hy eindelik in [[1937]] aan sy alma mater verwerf met ’n verhandeling oor ''Die juridiese stryd tussen Hoofregter J.G. Kotze en die Volksraad van die Zuid-Afrikaansche Republiek''.<ref name=":0" />.

In [[1934]] begin hy onderwys gee, eers aan die laerskool op [[Duiwelskloof]]. Daarna aanvaar hy vanaf die laaste kwartaal van [[1935]] ’n pos aan die Central Primary School op Potchefstroom (op voorwaarde dat hy vir die dorpspan moet rugby speel) en in [[1937]] kry hy ’n pos as Geskiedenis onderwyser aan Hoërskool [[Belfast]]. Vanaf [[1938]] gee hy Geskiedenis en ook Afrikaans by die Hoër Volkskool in Potchefstroom. Hier gee hy vir dertien jaar onderwys, is ook koshuisvader en rig rugby en krieket af.

Vanaf Julie [[1952]] tot die einde van [[1954]] is hy vise-hoof van die Voortrekker Hoërskool op [[Boksburg]] en in [[1955]] word hy hoof van [[Linden]] Hoërskool in Johannesburg, ’n pos wat hy tot met sy aftrede in [[1973]] beklee.<ref name=":0" />.

Hy is in [[1939]] getroud met die onderwyseres Elsje Christina (Ella) van Niekerk (gebore [[1 Oktober]] [[1913]]) wat hy op ’n studentetoer na [[Lourenço Marques]] in [[Mosambiek]] ontmoet. Hulle het ’n seun (Justus) en ’n dogter (Elsje).

Op skool is sy eerste voltooide skryfpoging ’n gedig wat hy vir die debatsvereniging skryf. Die inspirasie hiervoor was die pak slae wat hy gekry het toe hy ’n wekker ontydig in die klas laat afgaan het. Hy durf in later jare ’n paar humoristiese kortverhale aan, die eerste een wat dieselfde tema van die wekker gebruik en in [[1937]] onder die titel ''Die raad van onraad'' in ''Die Jongspan'' verskyn.

Cor Dirks is egter veral bekend as die skrywer van die baie gewilde ''Uile''-reeks vir seuns, wat verskeie kere herdruk word. Hierin beleef vyf skoolseuns as bende verskeie avonture. Die vyf skoolseuns van die Genootskap van die Uile (Philip die leier, die slim Jorsie, die ronde Vaatjie, die sportiewe Berrie en die hakkelende Hennie) is verbind tot reg en geregtigheid en bestaan uit die groot Uil, sy adjudant en drie manskappe. Hulle bly op die dorpie Kranskop. Tiperend van die reeks is die grotendeels goeie inbors van die Afrikaanse jeug wat in die tyd van die ontstaan van die boeke nog sonder drank, dwelmmiddels, seks en ander negatiewe elemente geleef het. Die ‘slegte’ karakters is meestal buitestaanders of boewe van elders wat die verhaalwêreld binnedring. Die verhale is ’n mengsel van episodiese avonture en ’n sentrale  tema of spanningselement wat die verhale hegter bind.

In ''Die Uile van Kranskop'' sorg hulle dat ongeregtigheid op hulle dorpie, soos paaiboelies wat die laerskoolkoshuis terroriseer, dorpsmense wat slagysters vir vrugtediewe stel en dies meer, reggestel word.

In ''Breuk onder die Uile'' maak Berrie vriende met Ernest Fouché, wat die skoolreëls oortree en ’n bullebak is teenoor Jorsie, die kleinste Uil. Dit lei tot groot onmin tussen Philip en Berrie en Berrie verlaat die bende.  Met krieket kan Berrie en Philip nog saam speel sonder dat hulle regtig saam hoef te werk. Rugby is egter anders. In die belangrike rugbywedstryd teen Excelsior kan Berrie met sy gebreekte sleutelbeen hulle laat wen as hy die laaste skop kan oorsit. Philip moet egter die bal vir hom stel. Intussen maak die Uile ’n geheimsinnige ontdekking en Jorsie is vasbeslote om dié raaisel op te los. 

In ''Die Uile in die Kalahari'' bevind die bende hulle in Wadda se wêreld, wat hulle moet red van die verwoede olifantbul met die gebreekte tand en later weer toe hulle deur bygelowige swart priesters ontvoer word.

In ''Die Uile by die see'' hou die maats vakansie saam met Jorsie se ouers by die see, waar hulle uitvind van smokkelaars wat diamante onwettig na ’n boot smokkel.

Die Uile onderneem in ''Die Uile in die wapad'' ’n fietstoer na die Oos-Transvaalse boswêreld tydens die somervakansie. Niksvermoedend klim hulle op wanneer ’n vriendelike vragmotorbestuurder aanbied om hulle teen die lang bergpas uit te neem en beland so in die hande van gewetenlose ontvoerders.

''Vyf Uile en ’n tier'' vertel van die jaarlikse besoek van die sirkus aan die dorp. Een van die wilde diere ontsnap en die seuns word verbied om aan die gewapende soektog deel te neem. Hulle gaan veld toe om na geitjies te soek vir die Biologie-klas, maar Philip kom op ’n smal rotslysie die ontsnapte tier teë.

''Die Uile in die gimnasium'' vertel van die lewe tydens militêre diensplig in die Leërgimnasium. Hier loop die maats hulle rieme styf onder die ysere dissipline wat hier toegepas word en word tot jong volwassenes gebrei.

In ''Die Uile in Mosambiek'' gaan hou die vriende ’n tropiese vakansie in Mosambiek. Gou gebeur daar egter veel meer as net pret en plesier. Hulle het ’n noue ontkoming met ’n haai en dan vind hulle ’n geheimsinnige kaart wat die roete na ’n afgeleë eiland aandui, die eiland waarop die Uile toevallig vakansie hou.

Die reeks sluit in 1990 af met ’n laaste boek, ''Die Uile vlieg weer'', waarin die kinders van die Uile bymekaarkom en in hulle pa’s se voetspore volg.<ref>Botha, Danie LitNet: http://www.litnet.co.za/cor-dirks-se-uile-is-terug-in-n-nuwe-eeu/</ref>.

Na aftrede skryf Cor Dirks ook die ''Joof''-reeks en die ''Otter''-reeks, maar hierdie reekse word nie een so gewild soos die ''Uile'' nie.

Die ''Otter''-reeks het ’n bende bestaande uit Buks, Litte en Kassie in ’n skoolkoshuis op die platteland as tema. ''Die Otters'' stel ons voor aan die hoofkarakters wanneer hulle by die koshuis aanmeld. Hier vind hulle gou uit hulle moet saamstaan om te kan oorwin. Dan word hulle daarvan beskuldig dat hulle opsetlik ingebreek en die koshuisspens besteel het. In ''Die Otters se veldskoolavonture'' gaan die maats veldskool toe, maar kom hier af op tekens van ’n ou beskawing. Hulle ontdek ’n donker tonnel, ’n gevaarlike grot en ’n vervalle kasteel, wat lyk of dit tog in die verlede met mekaar verbind was.

''Die Otters en die huis op die krans'' vertel van die maats se see-vakansie. Hier maak ’n groep plaaslike seuns die wêreld vir hulle warm en gou kom hulle agter dat die plaaslike seuns verbind is met die geheimsinnige huis op die krans. Wanneer hulle nader ondersoek instel, kom hulle agter dat hier mense woon wat weinig respek het vir ander mense se lewens.

Die ''Joof-''reeks verhaal die uiteenlopende avonture van vier maats (Joof, Evert, Kosie en Loot). Hulle raak onder andere betrokke by ivoordiewe in die Caprivi, vang smokkelaars by die see en beleef avonture in die Bosveld. Hierdie agtergrond gee die skrywer die geleentheid om feitlik ongemerk inligting oor die milieu aan sy lesers oor te dra.

Die reeks begin met ''Joof van Doringkop'', waar Joof van Doringkop in die Laeveld verhuis stad toe, waar hy dit moeilik vind om maats te maak en aan te pas, maar hy staan sy man en ontdek wat ware vriendskap is.

In ''Joof en sy maats onder die koeëls'' gaan stap hulle in die maanskyn langs die see, maar Loot word gevang en vasgebind. Hy het onverwags op spioene van Rusland afgekom.

Hy publiseer ’n aantal kortverhale, die eerste op 16 Julie [[1957]] in ''[[Die Jongspan]]'' onder die titel ''Die raad van onraad''. Daarop volg verhale in ''[[Die Huisgenoot]]'', ''Die Naweek'', ''Die Huisvrou'', ''[[Die Brandwag]]'' en ''Die Ruiter''. Hierdie is hoofsaaklik speur- en spanningsverhale, met ’n bietjie humor en liefde bygelas.

Vir 10-Plus skryf hy op versoek in [[1979]]–80 kinderverhale, wat later in die publikasie ''Daardie rooiwang appeltjies'' opgeneem is.

By wyse van afwisseling skryf hy ook vir die radio en televisie en met die openingsaand van televisie in Suid-Afrika in [[1976]] word sy spanningsdrama ''Die dubbele alibi'' gebeeldsend. Hierdie stuk is gebaseer op ’n verhaal wat in [[1947]] in die eerste uitgawe van ''Die Ruiter'' verskyn het onder die titel ''Om sewe-uur''.

Werke wat uit sy pen verskyn sluit in:<ref>Springbokboeke: http://www.springbokboeke.co.za/html/skrywers.html</ref>:

==== Internet ====

=== Verwysings ===