Kernwapen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Alias (besprekings | bydraes)
k spelling: onmiddellik
+ Kaart, skakels & Commons
Lyn 1:
[[BeeldLêer:Nuclear weapons states.svg|thumbduimnael|leftlinks|StateLande met Kernwapenkernwapens
{{legend|#5B92E5|KernstateKernlande inbinne die Kernwapensluitverdrag ([[Frankryk]], [[Rusland]], [[Verenigde Koninkryk]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]], [[Volksrepubliek van Sjina]])}}
{{legend|#ff0000|KernstateKernlande buite die Kernwapensluitverdrag ([[Indië]], [[Noord-Korea]], [[Pakistan]])}}
{{legend|#d4aa00|Nie-amptelike kernstatekernlande buite die Kernwapensluitverdrag ([[Israel]])}}
{{legend|#000000|Vermoede Kernwapenprogram ([[Iran]], [[Sirië]])}}
{{legend|#00247D|LidstateLidlande van die kerndeelname}}
{{legend|#007C59|Voormalige kernstatekernlande}}]]
[[Lêer:Nagasakibomb.jpg|thumbnailduimnael|Die wolk van die atoombom wat op 9 Augustus, 1945, op [[Nagasaki]] laat val is]]
[[Lêer:NTS Barrage Balloon.jpg|thumbduimnael|Nevada, 7 Augustus 1957. 'n Vryvlieënde lugskip word tydens 'n kerntoetsing deur die skokgolf ten gronde gestuur. Die lugskip was onbeman en meer as 8  km vanaf die impaksgebied.]]
[[Lêer:nwfz.svg|duimnael|links|
{{legend|#0000FF|Kernwapenvrye sones}}
{{legend|#FF0000|Kernlande}}
{{legend|#FF8800|Kerndeelname}}
{{legend|#dddd00|Lande binne die Nieverspreidingsverdrag}}]]
 
'n '''Kernwapen''' is 'n wapen wat sy vernietigende krag kry van kernreaksies[[kernreaksie]]s, wat weer verkry word deur die splitsing of samesmelting van [[Atoom|atome]] ([[kernfusie]]). Die gevolg is dat selfs 'n klein kernwapen wat 'n klein hoeveelheid [[energie]] afgee steeds merkwaardig sterker is as die grootste konvensionele plofstowwe en 'n enkele [[wapen]] is daartoe in staat om 'n hele [[stad]] te vernietig.
 
In die geskiedenis van oorlogvoering[[oorlog]]voering is kernwapens nog net twee keer gebruik, tydens die laaste dae van die [[Tweede Wêreldoorlog]]. Die eerste gebeurtenis het op die oggend van [[6 Augustus]], [[1945]], plaasgevind, toe die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] 'n [[uraan]]bom, met die kodenaam ''[[Little Boy]]'', op die [[Japan]]nese stad [[HiroshimaHirosjima]] laat val het. Die tweede gebeurtenis was drie dae later toe die Verenigde State 'n [[plutonium]]bom, met die kodenaam ''[[Fat Man]]'' op die stad [[Nagasaki]] laat val het. Die resultaat van die gebruik van hierdie wapens was die onmiddellike dood van ongeveer 100 000 totot 200 000 mense (en selfs meer mettertyd). Die destydse gebruik van die wapens was en is nog steeds 'n kontroversiële kwessie - kritici oor die wêreld oorheen beweer dat dit onnodige massamoorde was, terwyl ander glo dat hulle die uiteindelike dodetal aan beide kante verminder het deur 'n vroegtydige einde aan die oorlog te bring.
 
Sedert die HiroshimaHirosjima- en Nagasaki-aanvalle was kernwapens op al meer as tweeduisend geleenthede gedetoneer ter demonstrasie- en toetsdoeleindes. Die enigste lande bekend vir die detonering van sulke wapens is (in kronologiese volgorde): die [[Verenigde State van Amerika]], die [[Sowjetunie]], die [[Verenigde Koninkryk]], [[Frankryk]], die [[Volksrepubliek van Sjina]], [[Indië]], [[Pakistan]] en [[Noord-Korea]].
 
Verskeie ander lande mag wel kernwapens besit en dit nooit erken nie, of hulle beweerde besit was nog nooit suksesvol, onafhanklik bepaal of nagegaan nie. [[Israel]] het byvoorbeeld, moderne afleweringsvliegtuie en beskik oor 'n uitgebreide militêre kernprogram met honderde kernwapens wat deur missiele afgelewer kan word. Die land volg egter amptelik 'n beleid van "dubbelsinnigheid" waarvolgens die besit van kernwapens nie erken of ontken word nie. Volgens somminge beramings besit die land so veel as 200 kernwapenkoppe. [[Iran]] word tans deur die [[Verenigde State]] beskuldig dat dit probeer om 'n militêre kernvermoë te ontwikkel, maar Iran se regering beweer dat die erkende kernaktiwiteite, soos uraanverryking, vir vreedsame doeleindes is. [[Suid-Afrika]] het ook in die geheim 'n klein kernarsenaal opgebou in die laat 1970-801970–80's, maar het dit na die einde van [[Apartheid]] in die vroeë 1990's ontbind en afgetakel.
 
Behalwe vir hulle gebruik as wapens, word kernplofstowwe ook getoets en gebruik vir verskeie nie-militêre doeleindes. Sintetiese elemente soos [[Einsteinium]], wat deur kernfusie geskep word, was tydens die nasleep van die eerste toets van 'n [[waterstof]]bom ontdek.
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Nuclear weapons}}
 
[[Kategorie:Wapens]]