Charles Dickens: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Besig om artikel uit te brei. |
Besig om artikel uit te brei, skakels bygevoeg. |
||
Lyn 35:
Verskeie outeurs, soos George Gissing en [[G. K. Chesterton]], het Dickens se werke dikwels geprys vir sy meesterlike prosa en sy karakters se unieke persoonlikhede, alhoewel ander outeurs, soos [[Henry James]] en [[Virginia Woolf]], hom weer gekritiseer het vir oordrewe sentimentaliteit en ongeloofwaardigheid.<ref>[http://web.archive.org/web/20071207125820/http://humwww.ucsc.edu/dickens/OMF/james.html Henry James, "Our Mutual Friend"], ''The Nation'', 21 December 1865.</ref>
== 1812 - 1837 ==
Die werk wat hom onmiddellik beroemd gemaak het, ''[[Pickwick Papers]],'' het in 1837 verskyn, en dit, tesame met ''[[Sketches by Boz]],'' wat reeds in 1836 verskyn het, was die begin van sy loopbaan.
Vooraf het daar 'n paar gebeurtenisse plaasgevind wat 'n beslissende invloed op hom sou hê en wat telkens weer sou terugkeer in sy romans en die talle artikels wat hy geskryf het. Sy oupa aan moederskant het geld verduister en na die eiland [[Man (eiland)|Man]] gevlug, terwyl die familie agtergebly het met die vrees vir die skande wat op sy moontlike terugkeer kon volg.
Sy pa was 'n klerk by die betaalkantoor van die Admiraliteit en kon nie met geld werk nie, en 'n poging van sy ma om 'n losieshuis vir gegoede meisies aan die gang te kry, het misluk. Sy pa, John Dickens, het as gevolg van skuld tronkstraf gekry en Charles moes in 1823 as etiketplakker in Warrens se skoenpolitoerfabriek gaan werk, 'n vernedering wat hom sy hele lewe lank sou bybly.
In 1827 het Dickens 'n hulpklerk by ʼn regspraktyk, Ellis en Blackmore, in Gray's Inn, geword. Daar het hy homself snelskrif geleer en twee jaar later was hy verslaggewer by een van die ou geregshowe in [[Londen]], die Doctors' Commons. Later het hy parlementêre verslaggewer vir die ''True Sun'' en die ''Morning Chronicle'' geword. Dit was gedurende hierdie tyd dat hy Maria Beadnell ontmoet het, maar haar familie het die verliefde Dickens nie respektabel genoeg geag nie, trouens, sy ook nie.
In 1836 is hy met Catherine Hogart getroud en is die gereelde stukkies wat hy onder die skuilnaam Boz geskryf het, in die ''Monthly Magazine'' gepubliseer onder die opskrif ''Sketches by Boz'' en geïllustreer deur [[George Cruikshank]] (1792-1878). wat later ook ''[[Oliver Twist]]'' sou illustreer. Catherine het twee susters gehad, Mary en Geor gina. Mary, wat by Catherine en Charles gaan woon het, is op 17-jarige ouderdom oorlede. Haar vroeë dood het 'n diep indruk op Dickens gemaak. Georgina het later, nadat die huwelik met Catherine in 1858 ontbind is, huishoudster van die gesin geword. In 1837, toe Mary oorlede is, het ''Pickwick Papers'' verskyn, eers met illustrasies deur [[Robert Seymour]] (1798-1836) en ná sy [[selfmoord]], met illustrasies deur Phiz ([[Hablot Knight Browne (Phiz)|Hablot Knight Browne]]; 1815-1882). Die avonture van die lede van die Pickwick Club, en die onsterflike bediende Sam Weller, het Dickens se roem as [[skrywer]] verseker.
== 1837 - 1850 ==
Gedurende hierdie tydperk het Dickens agt boeke en 'n groot aantal verhale en artikels geskryf. Hy het 'n gewilde literêre persoonlikheid geword wat in noue voeling met die publiek was; hy het 'n groot vriendekring opgebou en baie gereis, onder andere na [[Verenigde State van Amerika|Amerika]] (1842), [[Italië]] (1844/ 45) en [[Switserland]] (1846 tot 1848). Hy het, soos dit destyds gebruiklik was, maandeliks of weekliks in [[Tydskrif|tydskrifte]] gepubliseer. So is ''[[Oliver Twist]]'' byvoorbeeld in 1838 in ''[[Bentley's Miscellany]]'' gepubliseer. Die verhaal is tipies Dickens: die weeshuise word aan die kaak gestel. Dickens se belangstelling in die misdadiger kom ook vir die eerste keer na vore in karakters soos Fagin en Bill Sikes.
''[[Nicholas Nickleby]],'' met die skerp uitbeelding van Mr Squeers se slegte skool, Dotheboys Hall in Yorkshire, het in 1839 in los aflewerings verskyn. ''[[The old Curiosity Shop]],'' met die sentimentele dood van Little Nell, en ''[[Barnaby Rudge]],'' oor die Gordon-onluste, is in 1841 as deel van 'n reeks gepubliseer. Die historiese ''Barnaby Rudge'' was die eerste roman waarin Dickens die maatskappy in sy geheel probeer beskrywe het. Uit sy Amerikaanse reis (Dickens het die land verafsku) het ''[[American Notes]]'' (1842) en die roman ''[[Martin Chuzzlewit]]'' (1843-1844), waarin die huigelaar Mr Pecksniff voorkom, ontstaan.
Van 1843 af het Dickens Kersverhale geskryf. Die beroemde ''[[A Christmas Carol]]'' (1843), met die gierige Scrooge, was die eerste van die sogenaamde "Christmas books", wat in groot mate bygedra het tot Dickens se gewildheid. ''[[The Chimes]]'' (1844) en ''[[The Cricket on the Hearth]]'' (1845) ressorteer ook hieronder. ''Pictures from Italy,'' geïllustreer deur Samuel Parker, was die resultaat van sy Italiaanse reis en is in 1846 deur die ''Daily News,'' wat deur Dickens opgerig is, uitgegee.
In Switzerland het hy ''[[Dombey and Son|Dombey and son]]'' (1848) geskryf, wat 'n keerpunt in sy [[oeuvre]] was, want daarin was hy vir die eerste keer ernstig besig met die [[sielkunde]] van die kind, en in die uitbeelding van die [[Sosiale orde|sosiale klas]] het hy uitgestyg bo die skepping van amusante karakters. Ook die konstruksie in ''Dombey and son'' is opmerklik anders, terwyl die bou van die [[Spoorweg|spoorlyn]] as simbool van die sosiale veranderinge en die kapitalistiese stelsel as spieël van die maatskappy in sy geheel, werklik funksioneel gebruik word.
Hierdie periode is afgesluit met ''[[David Copperfield (Dickens)|David Copperfield]]'' (1850), wat grotendeels 'n [[Outobiografie|outobiografiese]] [[roman]] is. In die karakter van Mr Micawber kan byvoorbeeld heelwat van Dickens se pa herken word, en in David se liefde vir Dora Spenlow dié van Dickens vir Maria Breadnell. Met hierdie romantisering van sy eie jeug het Dickens die verwondering wat hy uit sy jeugjare saamgedra het, finaal afgeskryf.
== 1850 - 1870 ==
== Verwysings ==
| |||