Materialisme: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes) |
|||
Lyn 19:
Die historiese materialisme beskryf die geestelike en maatskaplike ontwikkeling van die mens vanuit sy materiële en ekonomiese lewensomstandighede. As gevolg van hierdie sienswyse kan die geskiedenis vanuit 'n suiwer ekonomiese perspektief ontleed word. Die belangrikste rigting is die [[dialektiese materialisme]] ("diamat") van [[Karl Marx]] (1818-1883). Karl Marx, wat sy filosofie gedeeltelik uit die werk en die dialektiese metode van [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel]] (1770-1831) ontwikkel, erken dat die maatskaplike teenstellings moet omslaan na 'n rewolusionêre vryheidsstryd.
In sy werk ''Zur Kritik der politischen Ökonomie'' ([[1859]]) verklaar Karl Marx die geskiedenis as 'n proses wat volgens presiese wette afloop (''determinisme''). Daar is 'n maatskaplike en ekonomiese fundering van sowel die mens asook die geskiedenis, waarvan die ideologiese bowebou of die [[bewussyn]] afhanklik is. Kuns, wetenskap, die bedeling van 'n staat, godsdiens en reg kan dus nie geskei word van die ekonomie en sosiale werklikheid nie, en die lewenshouding of bewussyn van die mens word deur hierdie basis bepaal.
Binne die ekonomiese en maatskaplike basis word die produktiewe faktore van 'n maatskappy ontwikkel (werktuie, tegnologie, arbeidskrag en opleiding), maar ook die omstandighede waaronder produksie plaasvind. Die konsepte van private eiendom en werkverdeling is enersyds noodsaaklik vir die ekonomiese en tegnologiese vooruitgang, hulle lei andersyds tot die ontvreemding van die mens, wat hom nie meer met sy werk en homself kan vereenselwig nie. Die klasse, wat in hierdie maatskaplike en ekonomiese stelsel uitgebuit word, strewe na 'n verandering of selfs omwenteling, terwyl die besittersklas hom reaksionêr gedra en die ou toestand wil bewaar.
| |||