Sinn Féin: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k + Prent
"typesetter" is Engels, die Afrikaanse woord is "lettersetter" of slegs "setter".
Lyn 34:
=== Vroeë geskiedenis ===
[[Lêer:Arthur Griffith (1871-1922).jpg|thumb|upright|[[Arthur Griffith]], Stigter (1905) en Derde leier (1908 - 17)]]
Die Sinn Féin beweging het ontstaan uit die propaganda veldtog van [[Arthur Griffith]], 'n nasionalistiese typesetterlettersetter, en William Rooney, 'n republikeinse kantoorklerk. Beide was baie aktief in [[Dublin]] se nasionaliste klubs in die begin van die [[20ste eeu]]. Griffith het as koerantman 'n indrukwekkende netwerk van vriende in die Dublinse drukkerybedryf gehad. Sy [[koerant]]e, die ''United Irishman'' en ''Sinn Féin'', het die energie van die ''self-help'' generasie gekanaliseer in 'n onortodokse politieke projek gegrond op die ''Ausgleich'', die Oostenryks-Hongaarse dubbelmonargie van [[1867]], en die teorieë van die [[Duitsland|Duitse]] nasionalistiese ekonoom Friedrich List. Griffith het die ontluikende selfbewustheid omtrent die Ierse identiteit, weerspieël in bewegings oos die Gaeliese Atletiek-vereniging, Gaeliese Bond (''Conradh na Gaeilge'') en die stigting van die Abbey Teater, ingespan om 'n los van federasie van nasionaliste klubs en verenigings saam te stel wat kon meeding met John Redmond se Ierse Parlementêre Party om die aspirasies van die 20ste eeuse nasionaliste te vervang.
 
Meeste geskiedskrywers gee [[28 November]] [[1905]] as stigtingsdatum aan aangesien dit die dag is waarop Griffith vir die eerste keer sy 'Sinn Féin Belied' aangebied het. In sy geskrifte het Griffith verklaar dat die Unie van Groot-Brittanje en Ierland van 1800 onwettig was en dat die Anglo-Ierse dubbelmonargie wat onder Grattan se Parlement bestaan het en die sogenaamde Grondwet van 1782 steeds gegeld het. Ander gee die stigtingsdatum van Sinn Féin as Mei [[1906]], toe Griffith 'n koerant genaamd ''Sinn Féin'' vrygestel het, of as April 1907, toe 'n organisasie met die naam die ''Sinn Féin Bond'' (Engelse: ''Sinn Féin League'') gestig is (Griffith was daarteen gekant) of tot September 1907 toe Griffith die Bond ingelyf het by 'n nuwe Sinn Féin organisasie, waarmee Sinn Féin van 'n idee tot 'n werklike party struktuur ontwikkel het.<ref>Alvin Jackson, ''Home Rule: An Irish History 1800&mdash;2000'' (Phoenix, 2004) p.115.</ref>