Sarel Jacob Pretorius: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Geboorte- en sterftejaarkategorieë bygevoeg |
Anna se beroep, leestekens en aantal bundels. SJ was my pa. |
||
Lyn 1:
[[Beeld:SJ Pretorius.jpg|duimnael|regs|200px|S.J. Pretorius, omstreeks 1949.]]
'''Sarel Jakob Pretorius''' (1917–1995) was 'n [[Afrikaans]]e [[digter]], [[joernalis|joernalis, professor in Afrikaans- en Nederlandse Letterkunde]] en omroeper.<ref>Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Pretorius,_Sarel_Jacob</ref> Hy publiseer altesaam
== Lewe en werk ==
Lyn 11:
Tydens die [[Anglo-Boereoorlog]] bring sy vader saam met sy moeder, broer en sustertjie geruime tyd in die [[konsentrasiekamp]] op [[Norvalspont]] deur, waar sy suster Hettie oorlede is. Ná die oorlog moet hulle weer die verwoeste familieplaas van vooraf opbou. Na Sarel se ouers se troue besluit sy pa om na [[Griekwaland-Wes]] te trek, waar al sy opregte vee vrek en hy besluit om eerder te gaan leer vir onderwyser. Hy gee onderwys op Tierkop naby Postmasburg in ’n kamer van ’n privaat woonhuis en studeer dan verder in die [[Paarl]], waarna hy onderwyser word op Postmasburg en tydens Sarel se geboorte onderhoof van die hoërskool is. In hierdie tyd is sy pa ook die korrespondent vir ''[[Die Burger]]'' op Postmasburg en skryf hy kortverhale wat in ''[[Huisgenoot|Die Huisgenoot]]'' gepubliseer is.
Sarel gaan skool op sy tuisdorp, waar hy in die koshuis inwoon waar sy pa die koshuisvader is, en matrikuleer dan aan die [[Potchefstroom Gimnasium]]. Hy behaal in hierdie tyd as bariton sukses op verskeie kunswedstryde, ook in [[Johannesburg]], terwyl een van sy gedigte ook ’n medalje verower in ’n kunswedstryd. Daarna studeer hy vanaf [[1934]] tot [[1938]] aan die [[Noordwes-Universiteit|PUK]] (Potchefstroomse Universiteitskollege), waar die klasse wat [[Gerrit Dekker]] aanbied sy liefde vir die letterkunde vestig. Hy behaal hier die B.A.-graad in [[1937]] en daarna die Universiteits Onderwysdiploma in 1938. Op universiteit blink hy uit in atletiek en word ook bekroon met die eerste prys vir ’n skets wat in ''Die Besembos'' verskyn. In [[1939]] begin sy onderwysloopbaan aan die Junior Hoërskool Malvern, waar hy die armoedige, verstedelikte Afrikaners waarneem. Dan aanvaar hy ’n betrekking as onderwyser in Linden, eers aan die [[Laerskool Louw Geldenhuys]] en later aan die [[Hoërskool Linden]]. In Julie [[1943]] trou hy met die
In [[1947]] betree hy vir ’n tydjie die joernalistieke wêreld as mederedakteur van ’n Afrikaanse tydskrif in Johannesburg. Daarna word hy in [[1948]] vertaler by die [[Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie]], waar hy onder andere vele dramas in Afrikaans vertaal. In [[1952]] hervat hy sy studies aan die [[Universiteit van die Witwatersrand]] en behaal in [[1954]] die B.A. Honneurs-graad in Afrikaanse en Nederlandse letterkunde. In [[1956]] vertrek hy met ’n studiebeurs van die Nederlands-Zuidafrikaanse Vereniging na Utrecht, Nederland en skryf hom in vir ’n doktorale studie onder die bekende spesialis in die sewentiende-eeuse Nederlandse letterkunde, professor W.A.P. Smit.
Lyn 17:
Persoonlike omstandighede noop hom om in [[1957]] na Suid-Afrika terug te keer sonder dat hy sy studie kan voltooi. Dit verhoed hom egter nie om korrespondensie met professor Smit te bly voer nie en hy sit sy studie van Joost van den Vondel aan die Universiteit van die Witwatersrand voort. In [[1964]] promoveer hy onder [[N.P. van Wyk Louw]], met professor W.A.P. Smit steeds sy eksterne eksaminator en vernaamste raadgewer, aan die Universiteit van die Witwatersrand met ’n studie oor Vondel se Christelike epos getitel ''Joannes de Boetgezant: ’n studie van ’n 17de-eeuse Christelik-Renaissancistiese epos'', wat in [[1972]] in verwerkte vorm onder die titel ''Die stryd tussen'' ''hemel en hel'' gepubliseer word. Na sy terugkeer na Suid-Afrika in 1957 is hy weer tot [[1962]] vertaler by die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie. In hierdie tyd is hy vir ’n ruk ook mederedakteur van ''Nederlands-Suid-Afrikaanse Tydskrif'', maar die tydskrif word gestaak as daar weinig belangstelling is van die teikenmark, naamlik Nederlandse immigrante en Afrikaners. Vanaf 1962 is hy dosent in Afrikaanse en Nederlandse letterkunde aan die [[Universiteit van Suid-Afrika]]. In [[1963]] word hy tot senior lektor bevorder en in 1972 tot professor, ’n posisie wat hy tot met sy aftrede in [[1982]] beklee.
Op [[31 Maart]] [[1995]] is hy in [[Johannesburg]] aan ’n [[hartaanval]] oorlede. SJ se laaste bundel is getiteld "Amper Postuum" wat n paar weke na sy dood verskyn het.
== Skryfwerk ==
| |||