Abraham Jonker: Verskil tussen weergawes

Dr. '''Abraham Hendrik Jonker''' (distrik [[Boshof]], [[22 April]] [[1905]] - [[Kaapstad]], [[10 Januarie]] [[1966]]) was 'n Afrikaanse skrywer en joernalis en Suid-Afrikaanse politikus. Hy is die vader van die Afrikaanse digter [[Ingrid Jonker]]. Hy skryf ook onder die skuilname Maurice Becker, R. Bezema en Marcellus Prins .

 

Hoewel hy in die [[Vrystaat]] op die plaas Kalkfontein, distrik [[Boshof]], gebore is, trek die gesin in 1910 na [[Christiana]] in Wes-Transvaal en ontvang hy sy skoolopleiding in [[Transvaal]] waar hy in Desember 1922 die Transvaalse Trap II aflê. Die volgende jaar gaan hy na die [[Universiteit Stellenbosch]] waar hy studeer in die klassieke tale, regte en teologie. In 1925 verwerf hy sy [[Baccalaureus artium|B.A.]]-graad met lof, soos trouens al sy grade. In 1926 gaan hy na die [[Kweekskool|Teologiese Kweekskool]] op [[Stellenbosch]], maar studeer terselfdertyd vir die M.A. in [[Grieks]], wat hy in 1927 met lof behaal. Hy slaag die Teologiese Kandidaatseksamen, maar laat hy hom inskryf as student in die regte en volg die kursus vir LL.B. Tydens sy joernalistieke loopbaan verwerf hy in 1940 'n B.A.-graad in die regte per korrespondensie. Daarna verwerf hy die enigste D.Litt. wat cum laude aan Stellenbosch toegeken is met 'n proefskrif oor ''Die roman: sy aard, ontstaan en soort'' (1942).

 

In April 1930 word hy aangestel as reisende organiseerder vir die [[Nasionale Party]] in Kaapland, waardeur sy regstudies onderbreek word. In Mei 1932 word Jonker lid van die redaksie van ''[[Die Burger]]'' en is later drie jaar lank assistentredakteur van die ''[[Huisgenoot]]''. Uiteindelik is hy redakteur van ''[[Die Jongspan]]'', die eerste Afrikaanse weekblad vir kinders. In 1932 verskyn sy ''Gebeurtenisse'' en in 1932 sy eerste twee romans, ''Die kanker van die jare'' en ''Die plaasverdeling''. In 1936 word hy lid van die redaksie van die [[Verenigde Party]] se nuwe mondstuk in [[Kaapstad]], die middagblad ''[[Die Suiderstem]]'', waarvan hy van 1937 tot 1945 redakteur is. In 1938 publiseer hy sy ''Maskers'', die eerste Afrikaanse proefneming met die nuwe saaklikheid. In 1945 tree hy uit die redaksie van ''[[Die Suiderstem]]'' en stig sy eie blad, ''Monitor''. Dit was aanvanklik tweetalig Afrikaans en Engels, maar verskyn later net in laasgenoemde taal. Dit was weekliks vanaf [[30 November]] [[1945]] en tweeweekliks vanaf [[16 Mei]] tot [[26 September]] [[1947]], toe dit ophou bestaan het. Hy het deurentyd bydraes tot tallose koerante en tydskrifte gelewer, veral in Afrikaans. Sedert hy Stellenbosch verlaat het, het hy hom meer en meer op die letterkunde toegespits. Hy was medestigter en mederedakteur van ''Ons Eie Boek'' in die eerste drie jaar asook een van die stigters van die Vereniging vir die Vrye Boek, wat Afrikaanse letterkunde wou verhef bo die vlak van blote voorgeskrewe werk vir skole.

 

[[Beeld:Abraham Jonker nuut.jpg|duimnael|regs|200px|Dr. Abraham Jonker.]]

 

Sy bundel ''Leiers'' verskyn ook in daardie jaar. In 1953 word hy uit die Verenigde Party gesit en stig saam met [[Bailey Bekker]], [[Arthur Barlow]], [[Blaar Coetzee]] en dr. Vernon Shearer die [[Nasionale Konserwatiewe Party]]. Skaars drie jaar later is hy terug in sy oorspronklike politieke tuiste toe hy hom weer by die [[Nasionale Party]] aansluit. In 1958 en weer in 1961 word hy verkies as Volksraadslid vir [[Fort Beaufort (kiesafdeling)|Fort Beaufort]], wat eens 'n veilige V.P.-setel was. Die kiesafdeling is afgeskaf tydens die herafbakening voor die verkiesing van 1966.

 

Uit sy eerste huwelik, met Beatrix Cilliers, die suster van prof. A.C. Cilliers van Stellenbosch, is die digteres [[Ingrid Jonker]] gebore. Later is hy met die Afrikaanse skryfster [[Lulu Brewis|Suzanne Jacomina (Lulu) Brewis]] getroud.

 

* {{af}} Albertyn, dr. C.F. (red.) 1962. ''Die Afrikaanse Kinderensiklopedie''. Kaapstad, Bloemfontein, Johannesburg: Nasionale Boekhandel Bpk.

* {{af}} [[P.J. Nienaber|Nienaber, P.J.]] 1949. ''Hier Is Ons Skrywers! Biografiese Sketse van Afrikaanse Skrywers''. Johannesburg: Afrikaanse Pers-Boekhandel.