Pous Eugenius IV: Verskil tussen weergawes

'''Eugenius IV''' was die 207de [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] van [[1431]] tot [[1447]]. Hy was 'n kardinaal-nepoot van [[Pous Gregorius XII]] ('n broer van sy ma) en ook die oom van die latere [[Pous Paulus II]]. Tydens sy bewind op [[30 Mei]] [[1431]] sterf [[Johanna van Arkel]] op die brandstapel.

 

'''Pous Eugenius IV'''<ref>Eugenius IV. (2008). [[Encyclopædia Britannica]]. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.</ref> is gebore as '''Gabriele Condulmer''' (of Condulmaro of Condulmerio) ongeveer in [[1383]] in [[Venesië]], [[Italië]] die seun van Angelo Condulmer en sy vrou Beriola Correr. Hy was die kind van 'n welgestelde familie, oorspronklik uit Padua. Na sy studie aan die universiteit van Padua het hy sy aansienlike rykdom (20,000 dukate) aan die armes gegee en 'n Augustyner monnik geword. Sy oom [[Pous Gregorius XII]] benoem hom op [[30 Desember]] [[1407]] tot biskop van Sienna. Die aanstelling het baie teenstand ondervind. Op [[9 Mei]] [[1408]] word hy kardinaal-priester van San Clemente. Tydens die pontifikaat van [[Pous Martinus V]] word hy pouslike legaat in Picenum en deur sy bemiddeling word die onrus in Bologna beëindig. Op [[3 Maart]] [[1431]] (4 Maart volgens Catholic Encyclopedia ref. 2) volg hy [[Pous Martinus V]] op en regeer tot sy dood op [[23 Februarie]] [[1447]]. Hy word opgevolg deur [[Pous Nicolaas V]].

Die naam ‘Eugenius’ beteken 'adellike'.

 

===Die konklaaf van 1431===

Op [[20 Februarie]] [[1431]] sterf [[Pous Martinus V]] en word begrawe in die Sint Jan van Laterane kerk in [[Rome]]. Daar was 23 kardinale beskikbaar om die nuwe pous te kies hoewel slegs 19 offisieel erken was. Juan Casanova van [[Spanje]] en Guillaume Raguenel Dinan de Montfort van [[Frankryk]] is "in pectore" aangestel en is eers deur '''Pous Eugenius IV''' gepubliseer. Domenica Capranica was wel gepubliseer, maar was nog nie tot die kollege van kardinale toegelaat nie. Philip Repington uit [[Engeland]], het reeds in 1420 sy bedanking by Martinus V ingedien en het hom daarna heeltemal aan kerklike sake onttrek. Van die 19 kardinale wat oorbly was 6 nie aanwesig tydens die konklaaf nie en dus is die pous verkies deur 13 kardinale, 11 uit Italië en een elk uit Spanje en Frankryk.

Die konklaaf word gehou in die sakristie van die basiliek Santa Maria sopra Minerva omdat die Vatikaan op die oomblik nie veilig geag is nie. Tydens die voorafgaande besprekings is bepaal dat die nuwe pous die helfte van die pouslike inkomste met die kardinale sou deel en die kollege van kardinale op alle belangrike religieuse en wêreldlike vrae sou raadpleeg. Met die eerste stemming op [[3 Maart]] [[1431]] word Gabriele Condulmer eenparig verkies en hy neem die naam Eugenius IV <ref>Loughlin, J. (1909). Pope Eugene IV. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek Maart 30, 2009 by: http://www.newadvent.org/cathen/05601a.htm</ref> aan. Die nuwe pous word gekroon op [[11 Maart]] [[1431]] deur kardinaal Lucido de' Conti in die ou Sint Peterskerk.

 

In 1417 het die konsilie van Konstanz ’n einde gemaak aan die [[Westerse Skisma]]. Die konsilie het ook die tydperk van die konsiliarisme ingelui, waar betoog is dat die mag van ’n konsilie groter is as die van die pous. Hoewel [[Pous Martinus V]] reeds daarmee te doen gekry het en net voor sy dood die algemene konsilie van Basel belê, het, het veral Eugenius probleme met die konsiliarisme ondervind.

[[Lêer:Eugenius IV.PNG|left|duimnael|Eugenius IV kroon Sigismund]]

Die konsiliariste het stadig steun verloor. Frederik III het in [[1445]] Eugenius begin steun en Alfonso V van Aragon het ook na Eugenius oorgeloop nadat die pous sy aanspraak op die koninkryk Napels erken het en Alfonso op [[28 September]] [[1443]] triomfantelik Rome binnegekom het. Onder Eugenius se opvolger [[Pous Nicolaas V]] is die konsiliariste met Rome versoen.

 

Gesterk deur die teenstand van die konsilie in Basel, breek onluste uit in Rome. Weens die pous se steun aan [[Florence]] en die republiek van Venesië in hulle stryd teen Milaan, val Filippo Maria Visconti Rome aan en die pous moes vlug [[4 Junie]] [[1433]]. Hy neem sy intrek in die Dominikaner-klooster Santa Maria Novella in Florence. Kardinaal Vitelleschi het egter die orde herstel en die Colonna familie wat grootliks vir die moeilikhede verantwoordelik was, is verslaan en hulle vesting in Palestrina is verwoes. In Bologna breek in [[1438]] ’n opstand teen die pous uit onder leiding van die Bentivoglio familie. Die opstand word onderdruk en die aanvoerder van die familie Annibale I, word op [[24 Junie]] [[1445]] met steun van die pous vermoor. Ook die opstand in Foligno onder leiding van Corrado Trinci word deur kardinaal Vitelleschi onderdruk in [[1439]] en Corrado word in [[1414]] onthoof.

 

As gevolg van die poging van die konsilie van Basel om die mag van die pous te beperk, het die Franse koning Karel VII deur die pragmatiese sanksie van Bourges ([[7 Julie]] [[1438]]) bepaal dat byna die hele kerk in Frankryk onder sy gesag val. Eugenius het probeer om die koning tot ander insigte te bring, maar hy slaag nie daarin nie.

 

Die Duitse keurvorste het aanvanklik ’n neutrale siening oor die konsilie van Basel gehandhaaf, maar op die Ryksdag in Mainz op [[26 Maart]] [[1439]] besluit hulle dat kerklike benoemings deur ’n vors moontlik bly en dat die pouslike inkomste in Duitse gebiede geannuleer word. Hulle bly wel neutraal ten opsigte van die magstryd tussen die pous en die konsilies. Deur bemiddeling van [[Enea Silvio Piccolomini]] (later [[Pous Pius II]]) slaag Eugenius net voor sy dood daarin om die Duitse vorste weer onder die gesag van Rome te bring.

 

Deur die groeiende dreiging van die [[Ottomaanse Ryk]] soek die Ortodokse Kerk hulp by die weste. Die pous nooi keiser Johannes VIII Palaiologos en die patriarg van [[Konstantinopel]] uit na die konsilie van Ferrara. Deur die dood van Sigismund en die spanning met Basel, sien hulle dat die pous hulle nie kan help nie en wil na Basel gaan. Die pous gee hulle egter ’n groot donasie en in [[6 Julie]] [[1439]] op die konsilie wat weens die pes verplaas is na Florence, word die Oosterse en die Westerse kerk herenig. Die hereniging het nie lank geduur nie, omdat die Oosterse gemeentes dit nie aanvaar het nie. Toe Eugenius in 1443 na Rome terugkeer, stuur hy wel troepe, maar die leër word by Varna verslaan in [[1444]].

 

Onder die invloed van die wankelrige samewerking tussen die kerke van die ooste en die weste het belangrike uitwisseling van klassieke kennis plaasgevind. Johannes Bessarion, aartsbiskop van Nicaea wat oorgeloop het na die Roomse kerk, het gehelp om die klassieke Griekse werke in Latyn te vertaal. Na sy dood erf die stad Venesië sy biblioteek. In [[1434]] kom ’n Sjinese delegasie na Florence. Hulle wys die pous op die nuutste ontwikkelings op die gebied van wiskunde, astronomie en ingenieurswese. Dit sou die basis word van die Renaissance en die werk van [[Leonardo da Vinci]], [[Copernicus]] en [[Galileo Galilei]]. Die pous brei ook die [[Universiteit van Rome]] uit met fakulteite vir regte, medisyne, filosofie en teologie. Hy stig ’n universiteit in Poitiers en brei die Universiteit van Leuven uit. Op [[5 Junie]] [[1446]] (Pinkster) verklaar Pous Eugenius IV vir Sint Nicolaas van Tolentino heilig.

 

Na sy terugkeer na Rome op [[28 September]] [[1443]] en die heropbou van die pouslike staat het Eugenius verskeie kunstenaars opdragte gegee soos Fra Angelico se fresko's en die beeldhouer Antonio di Pietro Averlino se brons deure van die Sint Pieterskerk.

 

As gevolg van die konsiliarisme en die herwinning van sy mag deur die pous is die bepalings vir die aanstelling van kardinale en die verkiesing van die pous vasgelê. Kardinale is benoem deur die volgende:

* Die Europese vorste – die kroonkardinale

Tydens sy pontifikaat het Eugenius 27 kardinale aangestel; 7 kroonkardinale, 7 uit die Italiaanse adel en 2 kardinaal-neefs.

 

* Francesco Condulmer – kardinaal-nepoot.

* Angelotto Fosco – biskop van Cava.

 

* Giovanni Vitelleschi – Titulêr patriarg van Alexandrië en aartsbiskop van Florence

 

* Renaud of Regnault van Chartres – aartsbiskop van Reims.

* Giovanni Berardi van Tagliacozzo – aartsbiskop van Tarento.

* Alberto Alberti – biskop van Camerino.

 

* Ludovico Trevisano – patriarg van Aquileia.

* [[Pietro Barbo]] – kardinaal-nepoot; later [[Pous Paulus II]].

 

* [[Alfonso Borja]] – biskop van Valencia; later [[Pous Callixtus III]].

 

* Enrico Rampini de Sant' Allosio – aartsbiskop van Milaan.

* [[Tommaso Parentucelli]] – biskop van Bologna; later [[Pous Nicolaas V]].

Giovanni de Primis O.S.B. Cas. – Ab van die klooster St. Paulus buite die mure.

 

* [[13 Januarie]] [[1435]] – '''Sicut Dudem''' Teen die slawerny van swartes op die Kanariese Eilande.

 

* Maxwell-Stuart, P. G. (2002). ''Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present'', Thames & Hudson. ISBN 0500017980.

 

{{Verwysings}}

 

* {{CE|http://www.newadvent.org/cathen/05601a.htm}}

* {{CF|http://www.catholic-forum.com/saints/pope0207.htm}}

{{Commons|Eugenius IV}}

 

Saamgestel en vertaal uit die [[:nl:Paus Eugenius IV|Nederlandse]], [[:en:Pope Eugene IV|Engelse]], [[:de:Eugen IV.|Duitse]] en [[:fr:Eugène IV|Franse]] wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.

 

{{s-start}}

{{s-bef|voor=[[Pous Martinus V|Martinus V]]}}