Hans-Georg Gadamer: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes) kNo edit summary |
Sobaka (besprekings | bydraes) Bygewerk |
||
Lyn 19:
Volgens Gadamer hang kennis af van die bedryfsgeskiedenis; die begrip word ondersteun deur 'n produktiewe gebeurtenis (die werkingsgeskiedenis) en kan nie deur metodologiese reëls beheer word nie. 'n Onbevooroordeelde (neutrale) begrip is onmoontlik volgens Gadamer; elke ervaringhorison is per definisie beperk en gekenmerk deur vooroordeel. Terloops, Gadamer is teen die [[Verligting]], wat die ideaal van onbevooroordeelde begrip vereer. Volgens Gadamer kan tydens elke oomblik van die werkingsgeskiedenis slegs 'n gedeelte van die waarheid bereik word; integrasie in die begrip is nooit volledig nie.
== Hermeneutiese etiek ==
Sedert [[Immanuel Kant]] is daar onderskeid gemaak tussen teoretiese, praktiese en estetiese probleme. Gadamer aanvaar nie hierdie skeiding nie. Volgens hom is [[wetenskap]], [[kuns]] en moraliteit onafskeidbaar. Hy sluit daarmee by Dilthey aan, wat Kant se 'ervaring' teenoor Kant se 'teoretiese ervaring' beklemtoon. Gadamer gaan verder as Dilthey en plaas die praktiese dimensie in die middelpunt van hermeneutiek.
Gadamer sien begrip as 'n gesprek wat geïnspireer word deur [[Plato]] se dialoë. In [[etiek]] laat hy homself beïnvloed deur die praktiese filosofie van Aristoteles, waarvan die doel nie die verkryging van kennis is nie, maar morele aksie.
Volgens Gadamer is begrip in die eerste plek prakties in die Aristoteliese sin. Die geesteswetenskappe is hoofsaaklik morele wetenskappe. Die begrip gee rigting aan menslike aksie. In begrip, die aansoek is sentraal, die verbindende konsep tussen begrip en waarneem is aansoek.
Toepassing behels horisonvesmelting; dit is die oomblik wanneer begrip toegepas word. Teks uit die verlede word nou verduidelik en dien ook vir die toekoms. Omdat volgens Gadamer elke begrip 'n toepassings oomblik het, is volgens hom alle begrip ook op die toekoms gefokus.
Die toepassing bemiddel tussen die algemene en die spesiale; volgens Gadamer is daar geen sprake van induksie nie. Elke algemene wet word getoets teen 'n spesifieke geval en 'n wet is eintlik leeg totdat dit toegepas word. In ons aksies kan ons nie beroep op absolute waardes en norme wat meganies toegepas kan word nie. Ons vertrou op voortdurende herinterpretasie van waardes en norme wat van tradisie aan ons oorgedra word. Normatiewe stellings vorm dus deel van die werkingsgeskiedenis.
{{Kontinentale filosofie}}
| |||