Mogolryk: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Taal
Lyn 106:
|verteenwoordiger9 =
|jaar_verteenwoordiger9 =
|stat_jaar1 =1700<ref name="Richards1993">{{en}} {{cite book|last=Richards|first=John F.|title=The Mughal Empire|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-25119-8|doi=10.2277/0521251192|editor1-first=Gordon|editor1-last=Johnson|editor1-link=Gordon Johnson (historian)|editor2-first=C. A.|editor2-last=Bayly|editor2-link=Christopher Alan Bayly|accessdate=13 Februarie 2015|series=The New Cambridge history of India: 1.5|volume=I. The Mughals and their Contemporaries|location=Cambridge|pages=1, 190|date=18 Maart 1993}}</ref><ref>{{en}} John F. Richards, ''The Mughal Empire'', (Cambridge University Press, 1995), 1.</ref>
|stat_bev1 =150000000
|stat_opp1 =3200000
Lyn 127:
 
[[Lêer:Taj Mahal, Agra, India.jpg|duimnael|links|Die [[Taj Mahal]], opgerig tussen 1632 en 1653 onder Mogolkeiser Shah Jahan, is die bekendste baken van die Mogolryk se [[argitektuur]].]]
[[Lêer:India in 1700 Joppen.jpg|duimnael|links|210px|Die Mogolryk het op sy hoogtepunt omstreeks 1700 van [[Afghanistan]] natot Suid-[[Indië]] gestrek.]]
Die '''Mogolryk''' ([[Oerdoe]]: مغلیہ سلطنت‎, ''Mug̱ẖliyah Salṭanat''),;<ref name="Balfour">{{en}} {{cite book|last=Balfour|first=E.G.|authorlink=Edward Balfour|title=Encyclopaedia Asiatica: Comprising Indian-subcontinent, Eastern and Southern Asia|year=1976|publisher=Cosmo Publications|isbn=978-81-7020-325-4|location=New Delhi|at=bl. 460, bl. 488, bl. 897}}</ref> self-aangewys as '''Gurkani''' ([[Persies]]: گورکانیان‎, ''Gūrkāniyān''),<ref name="Thackston">{{en}} {{cite book|title=The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and Emperor|publisher=Modern Library|isbn=978-0-375-76137-9|author=Zahir ud-Din Mohammad|authorlink=Babur|editor=Thackston, Wheeler M.|editor-link=Wheeler Thackston|location=New York|page=xlvi|date=10 September 2002}}</ref> was 'n Persinisierderyk wat deur die Persiese kultuur beïnvloed is<ref name="persianatemogul">{{en}} {{cite book|title=God and Logic in Islam: The Caliphate of Reason|author=John Walbridge|page=165|quote=Persianate Mogul Empire.}}</ref><ref>{{en}} {{cite book|title=Britain and the Persian Gulf: 1795–1880|author=John Barrett Kelly|page=473}}</ref> ryk waten oor groot dele van die [[Indiese subkontinent]] gestrek het. enDit is deur 'n dinastie van Mongoolse en [[Tsjagatai-khanaat|Tsjagatai-Turkse]] oorsprong regeer is.<ref name="Richards1995">{{en}} {{citation|last=Richards|first=John F.|title=The Mughal Empire|url=http://books.google.com/books?id=HHyVh29gy4QC|accessdate=13 Februarie 2015|year=1995|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-56603-2|page=6}}</ref><ref name="Schimmel2004">{{en}} {{citation|last=Schimmel|first=Annemarie|title=The Empire of the Great Mughals: History, Art and Culture|url=http://books.google.com/books?id=N7sewQQzOHUC|accessdate=13 Februarie 2015|year=2004|publisher=Reaktion Books|isbn=978-1-86189-185-3|page=22}}</ref><ref name="Balabanlilar2012">{{en}} {{citation|last=Balabanlilar|first=Lisa|title=Imperial Identity in Mughal Empire: Memory and Dynastic Politics in Early Modern Central Asia|url=http://books.google.com/books?id=7PS6PrH3rtkC|accessdate=13 Februarie 2015|date=15 Januarie 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=978-1-84885-726-1|page=2}}</ref> Die Mogolryk het tussen 1526 en 1857 op die Indiese subkontinent bestaan. Die kernlandhoofgrondgebied van die ryk hetwas inop die Noord-Indiese [[Indus]]-[[Ganges]]-vlakvlakte rondom die stede [[Delhi]], [[Agra]] en [[Lahore]] geleë. Op die hoogtepunt van sy mag in die 17de eeu het die Mogolryk byna die hele subkontinent en dele van die hedendaagse [[Afghanistan]] beheer. Op 3,2 miljoen vierkante kilometer het tussen 100 en 150 miljoen mense geleef.
 
Die heerser is Mogol, Groot-Mogolgrootmogol of Mogolkeiser genoem. In die staats- en hoftaal, Persies, wat die oorspronklike [[moedertaal]] van die MogoleMogols die Tsjagatais, 'n [[Turkse tale|Oos-Turkse taal]] – verplaasvervang het, lui die heersertitelheerserstitel پادشاه ''pādšāh''. Dit is hoër as die koninklike titel [[sjah]] en met 'n [[keiser]] vergelykbaar.
 
Die eerste Groot-Mogolgrootmogol, BaburBaboer (1526–1530), 'n vors van [[Sentraal-Asië|Sentraal-Asiatiese]] oorsprong van die [[Timoeriede]]-dinastie,<ref>{{de}} Annemarie Schimmel: ''Im Reich der Großmuguln. Geschichte, Kunst, Kultur.'' Verlag C. H. Beck, München 2000, ISBN 3-406-46486-6, bl. 7</ref> het vanuit die gebied van die huidige lande Afghanistan en [[Oesbekistan]] die Sultanaat van Delhi verower. As mees belangrike Mogol-heerser word [[Akbar die Grote]] (1556–1605) word as die belangrikste Mogol-heerser beskou,. wieHy het die ryk militaristies, polities en ekonomies gevestig het. Onder [[Aurangzeb]] (1658–1707) het die Mogolryk sy grootste uitbreiding bereikbeleef. DitSy hetterritoriale egteruitbreiding deurhet syhom territoriale uitbreidingegter finansieel en militêr oorspangeknou, waardeur die ryk in die loop van die 18de eeu tot 'n plaaslike kragmag binne Indië se politiese struktuur gekrimp het. Verskeie swaar militêre nederlae teen die Marathi, PersiesePerse en AfghaanseAfghane, asook die intensiveringintensifisering van godsdienstige teenstellingsbotsings in die binneland tussen die [[Moslem]]se "regerende kaste" en die onderworpeneonderworpe meerderheid van die bevolking van landelike [[Hindoeïsme|Hindoes]], bevoordeelhet verder sy afkomsondergang bykomendverhaas. Na die Indiese opstand van 1857 is Bahadur Shah II, die laaste Groot-Mogolgrootmogol van Delhi, in 1858 deur die Britte veroordeel, afgesitvan die troon gesit en na [[Mianmar|Birma]] verban. Die gebied het deel geword van [[Brits-Indië]].
 
Vir die nageslag het ryke bewyse van 'n deur Persiese en Indiese kunstenaars geïnspireerde [[argitektuur]], [[skilderkuns]] en [[poësie]] wat deur Persiese en Indiese kunstenaars geïnspireer is, bewaar gebly.
 
== Verwysings ==