Nongquase: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Nuut geskep
 
Skakels bygevoeg
Lyn 1:
'''Nongquase''' ( 1841 - 1898), ook bekend as Nongqawuse, was ʼn Xhosa-meisie wat veral onder die aansporing van haar toordokteroom Mhlakaza, in 1856 en 1857 voorspellings gemaak het wat gelei het tot die groot [[Nasionale Selfmoord van Xhosas|Nasionale Selfmoord]] van die Xhosas. Nongquase is in 1841 in die [[Kentani]]-distrik in [[Transkei]] gebore. Haar vader, Mhlantla, was die jonger broer van die toordokter [[Mhlakaza]].
 
Na haar vader se dood is Nongquase deur hierdie oom van haar grootgemaak. Hulle het eers aan die [[Kobonqaba-rivier]] en later by die [[Gxaraspruit]] gewoon. In 1856 het Sarili, die opperhoof van die [[Gcaleka-Xhosas]], Mhlakaza se raad gevra in verband met die Engelse wat die [[Xhosas]] se land al dieper binnegedring het. In Mei dieselfde jaar het die tienermeisie Nongquase, nadat sy water by die diep poel [[Ekamangeni]] in die Gxara-rivier gaan haal het, aan haar oom vertel dat sy 'n visioen van manne by die rivier gesien het.
 
Mhlakaza het dadelik die meisie se visioen geglo en haar as medium gebruik om met die voorvadergeeste in verbinding te tree. (Jong waarsegsters was destyds 'n algemene verskynsel onder die Xhosas.) In die daaropvolgende 10 maande is die storie versprei dat indien die Xhosas, as teken van hulle geloof in die voorvadergeeste, al hulle vee sou slag en al hulle graanoeste voor 18 Februarie 1857 sou vernietig, sou hulle voorvaders almal weer jonk word en 'n sterk wind sou al die onderdrukkers in die see waai.
 
Daarna sou die Xhosas ʼn duisend jaar lank vry van Blanke inmenging wees. Terselfdertyd sou hulle baie ryk word en 'n oorvloed voedsel hê om te eet. Die [[Galekaland|Gcaleka]] onder leiding van [[Sarili]] het onmiddellik hul vee begin slag en al hul oeste op die landerye verbrand; 'n paar ander Xhosastamme het hulle voorbeeld gevolg. Sekere stamme, soos die [[Ngqika]] onder [[Mgolombane Sandile|Sandile]], het egter aanvanklik teen stand gebied. Sandile se moeder het hom begin dreig met onteiening, omdat hy kwansuis nie wou hê haar gestorwe man moes weer lewend word nie.
 
Uiteindelik het hy toegegee. Sekere mense, veral die Ngqika-kommissaris [[Charles Brownlee]], het vergeefs geprobeer om die Xhosas af te raai om hul voedsel te vernietig. Die Xhosas het geglo dat die dag van bevryding van die Blankes aangebreek het en hulle wou graag die voorvadergeeste tevrede stel, soos dit by hulle die gewoonte was. Die Ndlambestam onder Mhala het ook lank gewag voordat hulle hul beeste begin slag het, maar hulle het uiteindelik geswig toe Nonkosi, nog 'n profetes, dieselfde storie as Nongquase onder hulle begin versprei.
 
Toe die oggend van 18 Februarie aanbreek, was die son nie 'n vuurrooi bal nie en dit het nie in die lug gedraai en weer in die ooste ondergegaan, soos voorspel is nie. Die dag het sonder wind en sonder die ontwaking van die voorvaders verbygegaan. Mhlakaza het die bevrydingsdatum uitgestel tot 28 Mei, en het beweer dat 2 van die voorvaders in die doderyk rusie gehad het en daarom is die dag van herrysenis vertraag. Ook 28 Mei het aangebreek sonder dat enige van die voorspellings bewaarheid is, en hongersnood het die Xhosas in die gesig gestaar.