Rabbyn: Verskil tussen weergawes

[[Lêer:Reb Moshe Feinstein.jpg|duimnael|RabbynRabbi Moshe Feinstein, 'n bekende rabbyn van Ortodokse Judaïsme in die tweede helfte van die twintigste eeu]]

'n '''Rabbyn''' ([[Hebreeus]]: רב, ''Raw''; meervoud: רבנים, ''Rabbanim''; [[Asjkenasiese Jode|Asjkenasiese]] Hebreeus en [[Jiddisj]]: ''Row''; meervoud: ''Rabbonim''; [[Afrikaans]]e meervoud: '''rabbyne'''; letterlik: "meester" of "leraar") is 'n [[Judaïsme|Joodse]] geleerde wat 'n kundige op die gebied van die mondelingseskriftelike tradisiesen (הלכה,mondelingse ''Halagá'')Tora is.

Met die term rabbyn word vandag algemeen na die geestelike leier van 'n [[sinagoge]]gemeente verwys. Sy belangrikste rol is dié van 'n spirituele raadgewer, leraar, kenner van die ''halagá'' ("die Joodse Halagáleefwyse", הלכה, "lewenswandel"; afgelei van van die werkwoord ''halág'', הלך, "om te gaan"), en dus die persoon wat geskille oor die Joodse wet beslis. 'n Rabbyn wat in 'n ''beit dien'' (בית דין, 'n Joodse regbank) dien is vergelykbaar met 'n regter. In 'n kleiner gemeente dien 'n rabbyn soms ook as ''gazan'' (חַזָּן, voorsanger) in die sinagoge en/of as ''ba'al koré'' (בעל קורא, voordraer van die weeklikse [[Tora]]lesing).

Die woord ''rabbyn'' in die betekenis van "meester" of "leraar" word nie in die Tora genoem nie en het later ontstaan. Die oorspronklike gebruik van die eretitel "rabbyn" in sy huidige vorm dateer uit die tydperk van die tweede tempel en daarnaadaarna, toe geleerde onderwysers vergader het om die Joodse skriftelike en mondelingse wette te kodifiseer. Die eerste persoon na wie die [[Misjna]] as 'n rabbyn verwys is Jochanan ben ZakkaZakkai, aktief in die eerste eeu n.C.<ref>{{en}} {{cite book|last=Hezser|first=Catherine|title=The Social Structure of the Rabbinic Movement in Roman Palestine|url=https://books.google.com/books?id=bKMkEVSvCoUC&pg=PA64|year=1997|publisher=Mohr Siebeck|isbn=978-3-16-146797-4|pages=64–|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180208031241/https://books.google.com/books?id=bKMkEVSvCoUC&pg=PA64|archivedate=8 Februarie 2018|df=mdy-all}}</ref> Die rabbyn as die geestelike hoof van 'n Joodse gemeente, soos dit vandag bekend is, het eers in die [[Middeleeue]] ontstaan.<ref>{{en}} Louis Isaac Rabinowitz: ''Rabbi, Rabbinate''. In: Encyclopaedia Judaica. Michael Berenbaum en Fred Skolnik (uitgewer). Band 17. 2de Uitgawe, Macmillan Reference USA, Detroit 2007, bl. 11. [http://go.galegroup.com/ps/i.do?v=2.1&it=r&ugroup=outside&id=GALE%7CCX2587516257 aanlyn] aanlyn: Gale Virtual Reference Library.</ref> In meer onlangse eeue is die dienste van 'n rabbyn toenemend beïnvloed deur dié van Christelike geestelikes, vandaar die titel "preekstoel-rabbyne", en in 19de-eeuse [[Duitsland]] en die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] het rabbynse dienste preke, pastorale berading en die verteenwoordiging van die gemeenskap na buite ingesluit.