Zirk van den Berg: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Lyn 2:
 
== Lewe en werk ==
Van den Berg het twee ouer susters, ’n ouer broer en ’n jonger suster. Sy oupa Zirkie van den Berg het in die [[Eerste Wêreldoorlog]] saam met generaal [[Louis Botha]] in Suidwes teen die [[Duitsers]] geveg en het in die laat twintigerjare permanent teruggekeer daarheen. Sy pa, Martiens van den Berg, word as [[bywoner]] op ’n plaas in die [[Kalahari]] groot, totdat sy oupa die plaas Moscow naby [[Gochas]] bekom. Martiens word later die stadstesourier op Walvisbaai. Van den Berg oupa aan moederskant, Andries Bredenkamp, het as transportryer die Dorslandtrekkers in die twintigerjare help terugtrek uit [[Angola]] en het hom op ’n plaas in die [[Khomas]] Hochland gevestig. Van den Berg se ma, Hettie Bredenkamp, is in SuidwesWindhoek gebore en is die eerste [[Gereformeerde Kerke van Suid-Afrika|Dopper]]-dopeling in [[Windhoek]]. Na haar troue met Martiens word sy ’n tuisteskepper.
 
Van den Berg word groot in [[Suid-Afrika]] nadat sy pa ’n pos as stadstesourier by die Stadsraad van [[Bellville]] aanvaar het. Hy deurloop sy gehele skoolloopbaan in Bellville en matrikuleer in 1978. Hierna word hy met ’n beurs van [[Naspers|Nasionale Pers]] ’n student aan die [[Universiteit van Kaapstad]] waar hy Afrikaans-Nederlands en Kunsgeskiedenis as hoofvakke het vir die B.A.-graad wat hy aan die einde van 1981 verwerf. Van April 1980 af werk hy gedurende vakansies by ''[[Die Burger]]'', destyds nog in Keeromstraat. Na universiteit gaan hy [[Johannesburg]] waar hy as subredakteur by ''[[Beeld]]'' werk. Tydens sy militêre diensplig is hy as joernalis verbonde aan die leërkoerant ''Uniform''. In hierdie tyd vestig hy hom weer in [[Kaapstad]], waar hy weer verbonde is aan ''Die Burger'', eers as misdaadverslaggewer en later as lid van die kunsredaksie. Die skrywers [[Kerneels Breytenbach]], André le Roux, [[Johann Botha (aanbieder)|Johann Botha]] en Emile Joubert is hier van sy kollegas. Hy het ook in hierdie tyd vir sowat agtien maande ’n besondere verhouding met Anoeschka von Meck. In 1990 is hy getroud met die pottebakker Elsabé Pretorius, wat hy reeds van sy skooljare af ken, en twee kinders word uit die huwelik gebore, Bernard en Anna.
 
Na die publikasie van sy eerste kortverhaalbundel, ''Ekstra dun vir meer gevoel'', werk hy vanaf ongeveer 1990 by Sanlam in die kommunikasiedepartement as kopieskrywer, waar [[François Bloemhof]], [[Deon Meyer]], [[Regina Kemp (Coetzee)|Regina Kemp]] en Rudie van Rensburg sy kollegas is. Daarna word hy kopieskrywer in die reklamewese, eers vanaf 1994 by Saatchi & Saatchi en later by Berry Bush/BBDO, waar die latere rubriekskrywer Jaco Kirsten kortstondig ’n kollega is. In hierdie hoedanigheid verower hy ’n Pendoring toekenning vir Afrikaanse advertensies met sy gevatte Blafana-Blafana hondekos-advertensie vir Husky.<ref>{{cite book |last=Kannemeyer |first=J.C. |title=Die Afrikaanse literatuur 1652-2004 |publisher=Human & Rousseau |location=Kaapstad en Pretoria |edition=1e uitg. |year=2005 }}</ref>
 
In Augustus 1998 verhuis hy met sy gesin na [[Nieu-Seeland]], waar hulle in Browns Bay in die noordelike voorstede van [[Auckland]] woon.<ref>Van den Berg, Zirk “Terwyl die son skyn in S.A.” “Sarie” 21 April 1999</ref> In Nieu-Seeland was hy bevriend met die skrywer Ryk Hattingh, wat nie ver van hom af gewoon het nie.<ref>{{cite web |last=Marais |first=Danie |url=http://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/Op-die-spoor-van-n-ander-lewe-20130628 |title=Op die spoor van ’n ander lewe |publisher=[[Beeld|By]] |date=29 Junie 2013 |accessdate=1 Mei 2016 }}</ref>
Lyn 17:
Die roman '''''Wydsbeen'''''<ref>De Vries, Abraham H. “Die Burger” 8 Desember 1992</ref><ref>Kannemeyer, J.C. “Rapport” 8 November 1992</ref> behandel die lewe van Estienne Barbier, 'n Franse fortuinsoeker wat in 1734 in die Kaap aangekom het as soldaat in diens van die Oos-Indiese Kompanjie.<ref>Van Zyl, in “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 31, no. 2, Mei 1993</ref> Hy kom in botsing met die korrupte plaaslike owerhede, word voëlvry verklaar en in 1739 gevang en tereggestel. Die titel verwys na sy teregstelling deur die martel masjien wat sy ledemate in vier windrigtings uitmekaar skeur, maar kan ook gesien word as simbolies van 'n man wat wydsbeen oor twee wêrelde staan, naamlik werklikheid teenoor moontlikheid of 'n harde wet naas 'n idealistiese droom.<ref>Joubert, Emile Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1992/10/29/6/6.html</ref> Hy is na oorlewering die eerste gewapende rebel in die Suid-Afrikaanse geskiedenis. Van den Berg teken Barbier as 'n asosiale antiheld en hy is nog 'n voorbeeld van die outsider-figuur in die Afrikaanse letterkunde. In die boek is sy opstand nie primêr te wyte aan diepgevoelde innerlike oortuigings en beginsels nie, soos die wreedheid teenoor die slavin Rosette getuig. Hy is eerder iemand wat in sy opstand sinvolheid en 'n bestaansreg probeer verkry. Eindelik beeld die roman die universele waarheid uit dat waar die droom teenoor die eise van die werklikheid te staan kom, 'n ideale oplossing of selfs gangbare kompromis so goed as uitgesluit is. ''Wydsbeen'' is in 1993 op die kortlyste vir die toekenning van die C.N.A. Debuutprys en die Rapportprys. In die middel negentigerjare lê hy die novelle ''Lam man'' aan [[Tafelberg Uitgewers]] voor en dit word aanvaar vir publikasie, maar hy onttrek dit wanneer hy nie gelukkig is met sekere aspekte daarvan nie.
 
In Nieu-Seeland publiseer hy in 2004 die misdaadroman ''Nobody dies''.<ref>Crime Watch: http://kiwicrime.blogspot.co.za/2012/06/9mm-interview-with-zirk-van-den-berg.html</ref> Hierdie roman speel hom steeds in Suid-Afrika af en vra ernstige vrae oor getuiebeskermingsprogramme, waar getuies wie se lewens in gevaar is, moet verdwyn en 'n nuwe identiteit kry.<ref>Retief, Hanlie Rapport: http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2013/06/22/RH/6/23Junie-boek.html</ref> Erica van der Linde is aan die hoof van die getuiebeskermingsprogram in Kaapstad en laat die getuies permanent verdwyn deur hulle te vermoor. Omdat die getuies tussen identiteite is, soek niemand hulle nie en niemand kry hulle nie. Daniël Enslin is 'n doodgewone man wie se enigste bron van opwinding 'n onwaarskynlike vriendskap met die skelm Frank Redelinghuys is. Daniël verrig klein takies vir Frank, maar wanneer hy sien hoe 'n moord gepleeg word, kontak hy die polisie. Hier kom hy in kontak met die polisieman Mike Acker, wie se een groot missie in die lewe is om Frank Redelinghuys agter tralies te kry. Mike weet dadelik Daniël se lewe is in gevaar. Hy probeer hom veilig hou deur hom in 'n sel te sit, maar Redelinghuys reël 'n aanslag op sy lewe. Nou moet Daniël verdwyn en Erica is die vrou wat dit moet reël. In die afgeleë plek waar sy hom voorberei op sy nuwe lewe word van die begin af kat en muis gespeel en Daniël oorleef die aanslag wat Erica op sy lewe maak. Nou sien Erica 'n magtelose man wat gevaarlik geraak het. Die boek word 'n soeke na self-identiteit in 'n omgewing waar getuies van hulle vorige lewens weggevat word en in 'n staat van afwagting en onsekerheid geplaas word. Veral die karakters van Daniël, Mike en Erica word goed ontwikkel. Die ''NZ Herald'' loof die boek as een van die vyf beste spanningsverhale van die jaar, die enigste plaaslike boek op hulle lys. Wanneer geen Suid-Afrikaanse uitgewer belangstel in die boek nie, gee hy dit in 2011 self as e-boek uit, sodat dit wêreldwyd oor die Internet te koop is. Hy vertaal die boek en dit word in Afrikaans uitgegee as '' 'n Ander mens''.<ref>Malan, Mariana “Beeld” 24 Junie 2013</ref> Die boek<ref>NB-Uitgewers: http://www.nb.co.za/Authors/8316</ref> wen in 2014 die kykNET-Rapportprys in die rolprentkategorie.<ref>Bookslive: http://nb.bookslive.co.za/blog/2013/06/21/zirk-van-den-berg-gesels-met-karin-brynard-by-die-bekendstelling-van-n-ander-mens/</ref> 'n Rolprent wat op die boek gegrond is, word in 2019 uitgereik.
 
''Halfpad een ding''<ref>De Beer, Erika “Beeld” 17 Maart 2014</ref> is 'n storie oor die [[Anglo-Boereoorlog]].<ref>Pretorius, Fransjohan “Die historisiteit van resente Afrikaanse historiese fiksie oor die Anglo- Boereoorlog” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 52 no. 2 Lente 2015</ref> Gideon Lancaster is 'n Nieu-Seelander wat aan die Engelse kant in die oorlog veg, maar sy ma is Hollands en hy praat die taal vlot. Hy kry opdrag van majoor Bryce van die Britse Intelligensiediens om te maak of hy 'n Hollander van Java is wat by 'n Boerekommando wil aansluit om so by generaal Christiaan de Wet uit te kom. In die proses ontmoet hy verskeie karakters, wat elkeen 'n ander aspek van die oorlog uitbeeld. Die bittereinder Jacob is die kommandant van sy nuwe kommando terwyl die Joodse winkelier Matzdorff wil ophou veg. Esther Calitz is 'n mooi jong Boeremeisie wat die menslike simbool is van die effek van die konsentrasiekampe en verwoesting van die plase, terwyl die sestienjarige Steyn die jeug verteenwoordig. Gou word Gideon in twee geskeur weens sy opdrag van die Engelse en die meelewing wat hy met die Boere het nadat hy hulle persoonlik ontmoet het.
 
''Die vertes in'', wat in 1905 in die destydse Duits Suidwes-Afrika afspeel verskyn in 2018 (ook in Engels onder die titel ''Parts unknown'') en 'n eietydse novelle, ''Ek wens, ek wens'', in 2019.
 
As vertaler is hy verantwoordelik vir [[Wilbur Smith]] se ''The sound of thunder'', wat as ''Donderslag''<ref>Rust Riette “Rapport” 17 Januarie 2016</ref> in Afrikaans gepubliseer word, ''A sparrow falls'', wat as ''Wildernis'' verskyn, en ''Gold'' wat as ''Goudmyn'' verskyn. Hy vertaal ook die krieketspeler A.B. de Villiers se outobiografie en Philip Kerr se misdaadromans ''The Pale Criminal'' (''Doodsbleek'') en ''A German requiem'' (''Doodslied vir Duitsland'').
Line 49 ⟶ 51:
 
'''2017''' - Goudmyn – Wilbur Smith
 
'''2019''' - Doodsbleek – Philip Kerr
 
'''2019''' - Doodslied vir Duitsland – Philip Kerr
 
<br />
Line 59 ⟶ 65:
* Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=yr37cu2TLNc
* Van den Berg, Zirk Persoonlike e-pos  (ongepubliseerd)
*http://zirkvandenberg.com/
 
== Verwysings ==