Tiananmen-betogings van 1989: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes) Begin nuwe artikel, nog besig |
Sobaka (besprekings | bydraes) Bygewerk |
||
Lyn 1:
Die '''Tiananmen-betogings van 1989''', of die '''Tiananmen-protes''' (ook die '''Tiananmen-bloedbad''') was 'n studente-protes wat op die aand van 4 Junie 1989 op die [[Tiananmen-plein]] in [[Beijing]] (China) tot
Die protes het ontstaan na die dood in April 1989 van Hu Yaobang, die hervormingsgesinde sekretaris-generaal van die Kommunistiese Party. Hu Yaobang is reeds in 1987 afgesit omdat hy in 1986 met lankmoedigheid teen studente-protes gehandel het. Die hele maand Mei het die studente die plein beset, waarop selfs 'n replika van die Amerikaanse [[Statue of Liberty]] geplaas is.
Lyn 23:
Studente protes het op 17 April 1989 uitgebreek, eise vir politieke hervorming, die beëindiging van [[korrupsie]] binne die Kommunistiese Party en meer [[demokrasie]], word gestel. Die protesaksie het voortgeduur tot die maand Junie. Die BBC News Service skat die aantal betogers op sy hoogtepunt op 250 000. Intussen het 'n hewige magstryd in die land se hoogste beheerliggaam tussen premier Li Peng gewikkel, ondersteun deur Deng en party leier Zhao Ziyang. Die konflik is gevestig ten gunste van Li Peng. Dit het gelei tot die bloedige optrede deur die Chinese leër wat studente met tenks en soldate aangeval het. Die dodetal word geskat tussen 1500 en 3000 sterftes.
== Nasleep ==
Die demonstrasies is beeindig en 'n groot aantal studenteleiers is tot die dood veroordeel. Baie burgers van die studente stede van Beijing en [[Guangzhou]] het na die buiteland gevlug en politieke asiel in [[Noord-Amerika]], [[Europa]] en [[Taiwan]] ontvang. Die meeste protesleiers wat gevlug het, het politieke asiel in Taiwan en die [[Verenigde State]] bekom. Van daar af organiseer hulle op 4 Junie jaarlikse plaaslike herdenkinge van die slagoffers. In Hongkong word vandag nog rondom die week van 4 Junie georganiseer met slagspreuke soos "Rehabiliteer 4 Junie" (平反 六四). In die aand word 'n stil optog met wit kerse gehou en protesliedjies gesing. Baie politieke vlugtelinge is uit die protes is deur die [[Hong Kong]]-netwerke in die buiteland gesmokkel en na ander lande gegaan.
Daar was wêreldwye veroordeling en ontsteltenis oor die bloedige ontruiming van die Tiananmen-plein. Ten spyte van die sterk veroordeling van die internasionale gemeenskap teen die bloedbad, het Chinese leierskap sy magbasis versterk en Deng en sy medewerkers kon kommunisme in stand hou terwyl dit in [[Oos-Europa]] ineengestort het. Volgens 'n uitsending van Netwerk op 26 Julie 2006 was mense nog steeds aangehou op daardie tydstip wat by die 1989-opstand teenwoordig was.
In China is hierdie protes-aksie onderhewig aan streng sensuur. Skoolboeke en historiese naslaanwerke ontbreek aan verwysings na die protes, en onderwysers wat dit aanbied, sal probleme kry van die regering. In die Chinese media en op webwerwe wat in China toeganklik is, is daar niks te vinde oor die insedent nie, behalwe 'n kort partystandpunt, oor 'n suksesvolle aksie teen "teen-revolusionêre onluste". In die loop van die jaarlikse herdenking is die Chinese regering baie aktief. Op die sosiale media blokkeer sensuurprogrammatuur sekere woorde wat verband hou met die protes, soos "tenk", "studenteleier" of "4 Junie". Voor die 30-jarige herdenking in 2019 is tientalle aktiviste, insluitend joernaliste, prokureurs en kunstenaars, voorlopig in hegtenis geneem, onder huisarres of op vakansie gestuur. Die belangrikste lede van die Moeders van die Tiananmen, 'n netwerk van gesinne van die slagoffers van daardie tyd, is sedert einde Mei ook onder verskerpte toesig. Stigter van die Ding Zilin-groep (82), wat haar 17-jarige seun verloor het, is onder huisarres geplaas.
| |||