Outonome Gewes Tibet: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary Etiket: 2017-bronwysiging |
kNo edit summary Etiket: 2017-bronwysiging |
||
Lyn 4:
Die '''Outonome Gewes Tibet''' of '''Xizang''' ([[Tibettaans]]: བོད་, [[Wylie-transliterasie|Wylie]]: ''bod rang skyong ljongs''; [[Chinees]]: 西藏, [[pinyin]]: ''Xīzàng'') is in die suidweste van die [[Volksrepubliek China]] geleë. In 2014 het dit 'n bevolking van 3 180 000 gehad. Die administratiewe gebied van die gewes strek oor 'n oppervlakte van 1 228 400 vierkante kilometer en is die tweede grootste administratiewe gebied naas [[Xinjiang]]. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Lhasa]], bekend vir die [[Potala-paleis]], die voormalige setel van die [[Dalai Lama]]s. Tibet grens in die noorde aan Xinjiang en in die weste aan [[Kasjmir]].
Die gebied is die tuiste van die [[Tibettane]], 'n [[Sino-Tibettaanse tale|Sino-Tibettaanse volk]]. Die Tibettane vorm met 90% die grootste [[etniese groep]] van die strek, gevolg deur [[Han-Chinese]] met 8%. Die [[Tibettaanse Boeddhisme]] is die belangrikste godsdiens van Tibet met die Dalai Lama, tans [[Tenzin Gyatso]], as opperhoof en spirituele leier. Tibettaans is die onderrigmedium in die meeste skole. Toegang tot moderne kommunikasiemiddele word verseker deur die uitbou van Tibet se internet- en selfoonnetwerke.
Tibet was eens 'n onafhanklike koninkryk, maar het tydens die [[Koue Oorlog]] in die 1950's 'n speelbal van buitelandse moondhede geword nadat dit in 195 deur Chinese troepe beset is. In 1959 is Tibet deur die Volksrepubliek China geannekseer - na bewering om dit van «Britse en Amerikaanse imperialisme» te bevry. Eers in latere Chinese publikasies word die anneksasie van Tibet as 'n bevryding van 'n godsdienstige, politieke en ekonomiese stelsel beskryf waarin «feodale strukture» en «lyfeienskap» sentraal gestaan het. Hierdie opvatting word nie deur westerse deskundiges gedeel nie. Tussen 1951 en 1959, toe die Chinese owerheid reeds beslissende politieke invloed in Tibet uitgeoefen het en maklik teen beweerde lyfeienskap sou kon opgetree het, is die hoekstene van die tradisionele Tibettaanse samelewing nie aangetas nie. In onlangse publikasies is daar sprake van «agterlikheid» en 'n «gebrek aan modernisering» in Tibet voor 1959, maar ook van «demokratiese hervorming» onder die Chinese bewind.<ref>[http://eng.tibet.cn/eng/index/Archive/201903/t20190329_6538348_1.html ''Tibet.cn, 28 Maart 2019: Full text: Democratic Reform in Tibet -- Sixty Years On. Besoek op 31 Julie 2019'']</ref>
| |||