Katalonië: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary Etiket: 2017-bronwysiging |
kNo edit summary Etiket: 2017-bronwysiging |
||
Lyn 44:
Die toekomstige politieke status van Katalonië sal moontlik deur die snelgroeiende Katalaanse onafhanklikheidsbeweging bepaal word.<ref>[https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/09/20/catalonia-dreams-of-a-european-future-as-other-nations-try-to-turn-back-the-clock/?noredirect=on&utm_term=.8e00005cc91a ''The Washington Post, 20 September 2016: Catalonia sees itself as the nation-state of the future. Besoek op 8 Julie 2018'']</ref> Die Spaanse bewind se optrede teen die beweging en die inhegtenisneming van Katalaanse regeringslede is onder meer deur die gewese president van [[Brasilië]], [[Dilma Rousseff|Dilma Roussef]], openlik gekritiseer. Roussef het Katalonië se reg op selfbestemming beklemtoon.<ref>[https://www.elnacional.cat/es/politica/dilma-rousseff-brasil-catalunya_212823_102.html ''El Nacional, Barcelona: 15 November 2017: Rousseff defiende "la autodeterminación" y condena el encarcelamiento del Govern. Besoek op 8 November 2018'']</ref>
Die politieke geskil tusen Madrid en Barcelona oor die herstelling van Katalonië se onafhanklikheid is ook 'n stryd tussen twee kulture. Tradisioneel het die grondslag van Katalane se welvaart op ambagte en seehandel berus. In Katalaanse stede het 'n selfbewuste burgerdom ontstaan wat baie ooreenkomste getoon het met dié van [[Hanse]]stede en [[Italië|Italiaanse]] stadrepublieke.<ref>[https://www.sueddeutsche.de/kultur/spanische-geschichte-der-streit-zwischen-spaniern-und-katalanen-ist-ein-konflikt-der-kulturen-1.3687852 ''Süddeutsche Zeitung, 29 September 2017: Spanische Geschichte - Der Streit zwischen Spaniern und Katalanen ist ein Konflikt der Kulturen. Besoek op 20 Augustus 2019'']</ref> Hierdie burgerdom het 'n politieke bedeling voortgebring waarin die politieke ewewig bewaar is en 'n tradisie van beleidvorming ontstaan het waarvolgens opponerende kragte kompromisse getref het.
== Geskiedenis ==
Lyn 119:
Tydens die Tweede Spaanse Republiek (1931–1939), is Katalaans se amptelike status vir die eerste keer in verskeie eeue herstel. Die [[Spaanse Burgeroorlog]] en die diktatorskap van Franco (1939–1975) sou die proses egter verder vertraag en Katalaans is weereens as openbare taal verbied. Met die demokratisering van Spanje in die laat 1970's is die status van Katalaans herstel en kon die taal uiteindelik volledig herstel. Dit word tans in skole, die media, ekonomiese en kulturele sfere gebruik. Katalaans is die taal van die outonome regering en openbare instansies in Katalonië. Openbare onderwys is hoofsaaklik in Katalaans en besighede word verplig om alle inligting (bv. spyskaarte, plakkate ens.) in Katalaans te vertoon en kan beboet of andersins gestraf word indien die regulasies oortree word. Dit is moontlik gemaak deur 'n regeringsbeleid wat sedert [[1983]] die taal beskerm en ondersteun en deur die invoer van 'n taalwet in [[1997]] wat vermeerderde gebruik van Katalaans ten doel het en aksies in plek stel waar dit die nodigste is.<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/CCAA/ca-l1-1998.html Catalonia's linguistic law]</ref><ref>[http://books.google.com/books?id=li0Fmtfxd6kC&pg=PA64&ots=wZKdr8Yxeq&dq=linguistic+policy+Catalonia&sig=_XXKHeB8_QEDLJDSTjLGsPrlLYE Multilingualism in Spain: Sociolinguistic and Psycholinguistic Aspects of Linguistic Minority Groups]</ref> Die wette van Katalonië erken egter ook die regte van die groot aantal Spaanssprekende inwoners van Katalonië, en Spaans kan in alle gevalle sonder diskriminasie vir openbare en privaat doeleindes gebruik word.<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/CCAA/ca-l1-1998.html Second article of Catalonia's linguistic law]</ref>
Die Statuut van Outonomie van 1979 het ook die Oksitaanse taal in sy Aranese variëteit erken met spesiale beskerming in die Aranvallei. Die klein gebied met 7 000 inwoners is tans die enigste plek ter wêreld waar Oksitaans, wat hoofsaaklik in die Suide van Frankryk en in 'n paar Italiaanse valleie gepraat word, amptelike status geniet. Sedert [[9 Augustus]] [[2006]] geniet Aranees ook amptelike status in die hele Katalonië.
{| style="border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; float: center;" border=1 align=left
| |||