Aërosol: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Taal |
|||
Lyn 1:
'n '''
== Invloed van aërosols in die dampkring ==
In die [[dampkring]] word aërosols van radioaktiewe deeltjies (oorblyfsels van kernbomontploffings) en oorblyfsels van verbrande
Die stofdeeltjies word hoofsaaklik deur natuurlike stofstorms gevorm en deur winde en lugstrome vervoer terwyl die rookdeeltjies, afkomstig van fabrieke, motorenjins, en bos- en veldbrande, hierheen gedra kan word. Só 'n aërosol skerm 'n gedeelte van die sonlig af
'n Belangrike faktor wat die beweging van lugbesoedelingsdeeltjies beïnvloed, is 'n sogenaamde [[inversielaag]]. Dit is 'n luglaag waarin die temperatuur styg met toenemende hoogte. Normaalweg neem die temperatuur af met toenemende hoogte, en in so 'n geval styg die warm lug op en dit help om die onsuiwerhede in die lug weg te voer. Wanneer hierdie temperatuurafname meer as 1 °C per 100 meter is, word
Indien daar genoeg waterdamp in die lug teenwoordig is, word kondensasiedeeltjies gevorm
== Belangrikheid van die dampkring ==
Die aërosol wat in die dampkring teenwoordig is, speel 'n belangrike rol in die klimaat van 'n streek. Dit dien as "kombers" wat hitte van die son afskerm sodat die dagtemperature laer is en dit isoleer snags die aardoppervlak sodat die aarde nie te koud word nie. Hierdie effek kan ook kunsmatig verkry word deur 'n stof wat stadig brand en heelwat rook afgee, snags naby die plante wat beskerm moet word
==
Dit is 'n bekende feit dat baie aërosols 'n nadelige uitwerking op gesondheid het. Hoe kleiner die deeltjies is, hoe gevaarliker is hulle. Dis die klein deeltjies wat die vinnigste beweeg, die langste in die lug kan rondsweef en uiteindelik hul pad na 'n mens se longe kan vind. Dit geld vir looddeeltjies by motors, organiese oplosmiddels by spuitverf, ensovoorts. Dit is dus raadsaam om maskers (respirators) te gebruik wanneer spuitverf aangewend of wanneer insekdoders gespuit word. Wat sekere aërosols nog gevaarliker maak, is dit feit dat hulle dikwels onsigbaar is en in hoe konsentrasies voorkom.
Nie alle aërosols is egter gevaarlik nie. Natriumchlorieddeeltjies (sout) wat van die see afkomstig is, is heeltemal onskadelik.
|