Gletser: Verskil tussen weergawes

[[Lêer:Tschierva glacier 1.jpg|duimnael|regs|300px|Tschiervagletser en Piz Bernina-bergspits in Switserland]] 'n '''Gletser''' (afgelei van Switsers-Duits ''Gletscher'', 'n term wat op sy beurt ontleen is uit die [[Latyn]]se woord vir ys, ''glacies''<ref>{{de}} [https://www.wissen.de/gletscher ''www.wissen.de: Gletscher. Besoek op 10 Maart 2020'']</ref>) is 'n uitgestrekte stroom van ys wat oor honderde jare in hoër geleë terrein met sterk sneeuval en lae temperature dwarsdeur die jaar (en dus hoofsaaklik in die berggebiede van die [[Aarde]]) gevorm is. As gevolg van die [[swaartekrag]] het hulle begin beweeg en bergaf vloei. Gletsers is in wese min of meer permanente massas ys en gekompakteerde (verdigte) [[sneeu]] wat diep en swaar genoeg geword het om onder hulle eie gewig (en die druk wat daaruit voortspruit) te begin vloei. Gletsers toon sekere ooreenkomste met riviere sodat na hulle dikwels as "riviere van ys" verwys word.<ref>{{en}} [https://www.alaskacenters.gov/explore/attractions/glaciers ''Alaska Centers - Public Lands Information: Glaciers. Besoek op 10 Maart 2020'']</ref> Hul laagste gedeelte is gewoonlik in 'n omgewing met hoër temperature geleë waar die ys begin smelt.

Gletsers vorm in gebiede, waar die hoeveelheid sneeu wat val steeds groter is as die hoeveelheid sneeu, wat dooi of verdamp. Die inkomende sonstraling moet so laag wees dat die smeltproses verstadig word of nie eers begin nie. Sodoende word 'n groot massa sneeu opgehoop, wat geleidelik verander.

In die loop van 'n jaar vorm die sogenaamde ewige sneeu, wat steeds meer verdig word en uiteindelik die gletserys vorm. Die digtheid van gletserys beloop 0,9 gram per kubieke sentimeter, dié van vars sneeu slegs 0,1 g/cm³. Voordat 'n laag van een sentimeter gletserys begin vorm, moet 80 cm sneeu val. Sodra die dikte van die gletseryslaag sowat 30 meter beloop, begin die ysmassa onder die invloed van die swaartekrag en sy eie gewig beweeg, en 'n nuwe gletser is gevorm.