Platluis: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in. |
|||
Lyn 14:
| synonyms = ''Pediculus pubis'' <small>Linnaeus, 1758</small>
}}
Die '''platluis''' (''Pthirus pubis'') is ’n [[insek]] wat as ’n [[obligate parasiet]] op [[mens]]e voorkom en uitsluitlik van [[bloed]] lewe.<ref name="Bolognia">{{cite book |author1=Rapini, Ronald P. |author2=Bolognia, Jean L. |author3=Jorizzo, Joseph L. |title=Dermatology: 2-Volume Set |publisher=Mosby |location=St. Louis |year=2007 |pages= |isbn=978-1-4160-2999-1 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref> Dit word gewoonlik tussen die [[pubiese hare]] aangetref. Hoewel die luis nie kan spring nie, kan dit ook aan ander dele van die liggaam voorkom wat deur growwe [[hare]] bedek word, soos die [[oogwimper]]s.<ref name="cdc1">{{
Die mens is die platluis se enigste bekende gasheer, hoewel ’n verwante [[spesie]], ''Pthirus gorillae'', op [[gorilla]]s voorkom. Die menslike parasiet het sowat 3,3 miljoen jaar gelede uit die ''Pthirus gorillae''-lyn vertak.<ref>{{cite journal |journal=J Biol |date=10 February 2009 |volume=8 |issue=2 |pages=20 |title=Apes, lice and prehistory |author=Weiss RA |pmid=19232074 |pmc=2687769 |doi=10.1186/jbiol114}}</ref> Dit is verder verwant aan die genus ''Pediculus'', waartoe die menslike [[kopluis]] en [[liggaamsluis]] behoort, asook luise wat op [[sjimpansee]]s en [[Bonobo|bonobo's]] voorkom.
== Naam ==
Die [[Orde (biologie)|orde]] waartoe die platluis behoort, is Phthiraptera, met ’n "phth" aan die begin, maar sy wetenskaplike naam is ''Pthirus pubis'', met ’n "pth". Dit is gebaseer op ’n verkeerde spelling, maar is nogtans in 1985 as die amptelike spelling aanvaar.<ref>{{
== Beskrywing ==
Lyn 29:
Die wyfie lê sowat drie eiers per dag. Die eiers broei tussen 6 en 8 dae uit en die drie [[Nimf (entomologie)|nimfstadiums]] duur 10 tot 17 dae, voordat die volwasse luis ontwikkel. Die totale lewensiklus van eier tot volwasse luis duur dus 16 tot 25 dae. Volwasse luise lewe tot 30 dae.<ref name="service"/> Platluise lewe hoofsaaklik van bloed en drink vier tot vyf maal per dag bloed. Volwasse luise is 1,5-2 mm lank en plat. Hulle is baie breër as liggaams- en kopluise.
Volwasse platluise kom net op die mens voor en het menslike bloed nodig om te oorleef. As volwasse luise van die gasheer af gedwing word, sal hulle binne 24 en 48 uur doodgaan sonder bloed. Die parasiete word van mens tot mens oorgedra, gewoonlik tydens [[seks]]uele kontak, hoewel ook minder dikwels deur beddegoed of [[klere]].<ref name="cdc3">{{
== Infestasie ==
| |||