Karin Boye: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Nuwe bladsy geskep met '{{Inligtingskas Persoon | naam = Karin Boye | beeld = Karin Boye, 1940s.gif | beeldgrootte = 200 px | onderskr...'
 
No edit summary
Lyn 18:
| webwerf = {{url|http://www.karinboye.se}}
}}
[[Lêer:Karin Boye.jpg|200px|regs|duimnael|Die standbeeldStandbeeld van Boye op Kungsportsavenyn, buite die Gothenburg Stadsbiblioteek (''Stadsbiblioteket'')]]
'''Karin Maria Boye''' ({{Audio|sv-Karin_Boye.ogg|listen}}; [[26 Oktober]] [[1900]] – [[24 April]] [[1941]])<ref name=":0" /> was 'n Sweedse digter en romansier. Sy word in Swede aangeprys as 'n digter, maar is op internasionale vlak die beste bekend om haar distopiese wetenskapfiksie roman getitel ''Kallocain'' (1940).
 
== Loopbaan ==
Boye is gebore in [[Gothenborg]] (Göteborg), Swede en verhuis in 1909 met haar gesin na [[Stockholm]]. In Stockholm studeer sy tot 1920 aan die ''Åhlinska skolan''. Sy studeer van 1921 tot 1926 aan Diedie universiteitUniversiteit van Uppsala en debuteer in 1922 met 'n digbundel getiteld ''Moln'' (Afrikaans: "Wolke"). Sy was gedurende haar tyd in Uppsala, tot 1930, 'n lid van die Sweedse Clarté-liga, 'n sosialistiese groep wat destyds sterk anti-fascisties was.
 
In 1931 stig Boye saam met Erik Mesterton en Josef Riwkin die poësietydskrif ''Spektrum'', wat [[T. S. Eliot]] en die [[Surrealiste]] aan Sweedse lesers bekendstel. Sy vertaal verskeie van Eliot se werke in [[Sweeds]]; sy en Mesterton vertaal ook ''The Waste Land''.
 
Boye is miskien die bekendste virom haar gedigte, waarvan die bekendste ''Ja visst gör det ont'' (Afrikaans: "Ja, natuurlik maak dit seer")<ref>[http://www.karinboye.se/verk/dikter/dikter-engelska/of-course-it-hurts.shtml "Yes, of course it hurts" text in English translation by Jenny Nunn.]</ref>en ''I rörelse'' (Afrikaans: ''"In beweging''") uit haar digbundels ''Härdarna'', 1927 (Afrikaans: ''"Die Harte''") en ''För trädets skull'', 1935 (Afrikaans: ''"Ter wille van die boom''") is. Sy was ook vanaf 1931 tot met haar dood in 1941 lid van die Sweedse literêre instelling ''Samfundet De Nio'' vanaf 1931 tot met haar dood in 1941.
 
Boye se roman "''Kris"'' ('Afrikaans: '"Krisis''") beeld haar godsdienstige krisis en lesbianisme uit. In haar romans ''Merit vaknar'' (Afrikaans: "Verdienstelikheid ontwaak''") en ''För lite'' (Afrikaans: ''"Te min''") ondersoek sy manlike en vroulike rolspelrolle.
 
Buite Swede is haar bekendste werk waarskynlik die roman ''Kallocain'', wat geïnspireer is deur haar besoek aan Duitsland tydens die opkoms van die Nasionaal-Sosialistiese Duitse Arbeidersparty. Dit is 'n uitbeelding van 'n distopiese samelewing in die trant van [[George Orwell]] se ''[[Nineteen Eighty-Four]]'' en [[Aldous Huxley]] se ''[[Brave New World]]'' (al is dit amper 'n dekade voor Orwell se magnum opus geskryf). In die roman vind 'n idealistiese wetenskaplike met die naam van Leo Kall Kallocain 'n soort waarheidsserum uit. Die roman is in 1981 in Swede verfilm en was die grootste invloed op die rolprent ''Equilibrium''. .<ref>[https://cheveleyprince.wordpress.com/2015/02/24/karin-boye/ KARIN BOYE]</ref><ref>[http://lfs.org/newsletter/030/02/Kallocain.shtml Kallocain—Karin Boye’s dark dystopia]</ref>
 
== Latere lewe ==
Boye was tussen 1929 en 1932 was getroud met 'n ander Clarté-lid, Leif Björck. Die huwelik was blykbaar 'n vriendskaplike unie. In 1932, nadat sy van haar man geskei hetskei, hetis sy in 'n lesbiese verhouding gehadbetrokke met Gunnel Bergström, wat op haar beurt haar man, die digter Gunnar Ekelöf, vir Boye gelos het. Tydens 'nhaar verblyf in Berlyn (1932-1933) ontmoet sy Margot Hanel (7 April 1912 - 30 Mei 1941), by wie sy die res van haar lewe gewoon hetwoon. <ref>[http://www.janmagnusson.se/Boye.htm Karin Boye 100 år<!-- bot-generated title -->] at www.janmagnusson.se</ref>
 
Boye hetpleeg op 23 April 1941 [[selfmoord]] gepleeg deur 'n oordosis slaappille te neem. <ref name=":0">[https://www.britannica.com/biography/Karin-Boye "Karin Boye"]. ''[[Encyclopaedia Britannica]]''. Opgespoor op 12 Augustus 2017.</ref> Sy is (volgens die polisieverslag in die Streekargief in Göteborg) op 27 April deur 'n boer gevind wat gaan stap het, opgekrulin 'n opgekrulde houding naby 'n rotsblok op 'n heuwel met 'n uitsig net noord van [[Alingsås]], naby Bolltorpsvägen, deur 'n boer wat gaan stap het. Die rotsblok is nou 'n gedenksteen. Margot Hanel hetpleeg kort daarna selfmoord gepleeg.
 
Karin Boye het twee verskillende grafskrifte gekry. Die bekendste is die gedig ''Död amazon'') (Afrikaans: ''"Dooie [[Amasone]]''") deur Hjalmar Gullberg, waarin sy uitgebeeld word as "Donker en met groot oë". 'n Ander gedig is geskryf deur haar goeie vriend Ebbe Linde,. Dit is getiteld ''Död kamrat'' (Afrikaans: ''"Dooie vriend''")). HierHierin word sy nie as 'n heldhaftige [[amasone]] uitgebeeld nie, maar as 'n gewone mens, klein en grys in die dood, vrygelaaten vrygestel van stryd en pyn.
 
In 1983 is 'n literêre vereniging gestig wat haar werk lewendig hou deur dit onder nuwe lesers te versprei. In 2004 is een van die takke van die Universiteitsbiblioteek van [[Uppsala]] na haar vernoem.
 
== Werke ==