Rufijirivier

Die Rufijarivier is die grootste rivier in Tanzanië.

Rivierloop

Die rivier ontstaan waar die Kilomberorivier en die Luwegurivier, wat beide uit die suide van die land kom, in die Selous-natuurreservaat saamsmelt. Na 600km bereik die rivier sy monding suid van Dar-es-Salaam in die Mafiakanaal by 8° suid. Stoomafwaarts na die samesmelting sluit die Groot-Ruaharivier uit die noordweste aan. Daarna gaan die rivier op 220km van sy mond deur die Stiegler-kloof. Op sy noordelikste punt vorm die rivier ‘n binnelandse delta en is daar ook vyf mere. Die deltamonding van die rivier is die grootste wortelboommoeras aan die ooskus en selfs dalk in die wêreld.

Opvanggebied

Hierdie rivierstelsel se bekken van 180 000km² is bedek met savanne-plantegroei en lê heeltemal in Tanzanië. Dit dreineer dus ‘n 20% van die land se oppervlakte. Die Luwega het 7 beduidende riviere in sy boloop en baie van die water kom uit die berge noordoos van Songea in die suidweste van die land. Op sy beurt het die Kilomberorivier die Luhombero en die Mnyera as voedingsbronne. Die Groot-Ruaharivier ontspring noord van die Malawimeer en oos van die Rukwameer. Laasgenoemde rivier is die hoofbron van die Rufija.

Benutting

Die rivier is bevaarbaar vir ongeveer ‘n 100km stroomop van die mond af tot by die Pangani-waterval (dit is net onder die aansluiting van die Groot-Ruaharivier). Die Mkapabrug, geopen in 2002, is die enigste brug oor die rivier. Vir die besproeiing van die landerye op die oewers en die opwekking van hidroëlektrisiteit is die potensiaal groot. ‘n Kragsentrale is in die Selous-natuurreservaat in aanbou. Geen damme kom in die rivier voor, maar sedert 2019 is ‘n dam by die Stieglerkloof in aanbou.

Geskiedenis

Duitsland het in 1890 hierdie deel van Oos-Afrika gekoloniseer. ‘n Britse leërmag het die eiland Mafia na ‘n kort bombardement in 1915 tydens die Eerste Wêreldoorlog verower. Tot op daardie tydstip het die Duitsers verkeie aanvalle op Britse skepe in die Indiese Oseaan vanaf daardie omgewing geloods. ‘n Duitse oorlogskip, die Königsberg, het hom skuil gehou in die wortelboommoerasse in die riviermond. Maj. P.J. Pretorius (1883-1945), ‘n legendariese grootwildjagter en militêre gids, het die skip opgespoor en is dit in Julie 1915 gebombardeer. In Januarie 1917 het genl. Jan Smuts en sy leërmag hier by die rivier ‘n laaste poging aangewend om die Duitse troepe onder genl. Paul von Lettow-Vorbeck tot oorgawe te dwing. Smuts misluk met die aanval.

Bibliografie

• Green, Lawrence G.: These wonders to behold. Experiences and discoveries of an author in search of the grain of truth in Africa’s strangest tales; and views on certain deep mysteries of Africa, solved and unsolved or never to be solved. Kaapstad: Howard Timmins, 1959
• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 9. Kaapstad: Nasou, 1973. ISBN 0-625-00325-X