Hendrik van der Bijl: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Nuwe blad: == Belangrikste prestasies == Hendrik van der Bijl, een van die invloedrykste Suid-Afrikaners van die twintigste eeu, was die dryfkrag agter die stigting van Evcom en die nywerheidsreus... |
kNo edit summary |
||
Lyn 1:
== Belangrikste prestasies ==
Hendrik van der Bijl, een van die invloedrykste Suid-Afrikaners van die twintigste eeu, was die dryfkrag agter die stigting van Evcom en die nywerheidsreus, Yskor. As voorsitter van Evkom vanaf [[1923]] was hy in beheer van die stigting van 'n nasionale elektrisiteitsvoorsieningstelsel en in [[1928]] het hy die Suid-Afrikaanse yster-en-staal-nywerheid gestig. Hy het daarom 'n belangrike rol gespeel in die industrialisering van Suid-Afrika. Internasionaal het hy 'n belangrike rol gespeel in die ontwikkeling van interkontinentale telefonie.
Hy het daaraan geglo om al sy projekte op groot skaal te beplan, ondanks die teenstand wat hy sonder uitsondering ervaar het. Hy het daaraan geglo om talentvolle jongmense aan te moedig om deel te hê aan sy ondernemings en was bekommerd oor die welstand van sy werkers. Al sy ondernemings het die stempel van sy voorsorg en sy briljante intellek gedra. Die universiteite van Stellenbosch en Kaapstad het onderskeidelik aan hom 'n D Sc en 'n LL D graad honoris causa toegestaan. In [[1966]] is 'n borsbeeld van Van der Bijl deur Coert Steynberg in die ingangsportaal van Yskor-hoofkantoor in Pretoria geplaas.
== Lewensgeskiedenis ==
Hendrik Johannes van der Bijl is op [[23 November]] [[1887]] in [[Pretoria]] gebore. Hy het onderrig ontvang in Pretoria, die Franschoek Boys' Hoërskool en Victoria Kollege, [[Stellenbosch]] waar hy sy BSc met lof behaal het in fisika, chemie en wiskunde. Van [[1909]] tot [[1913]] het hy by Halle en [[Leipzig]] in [[Duitsland]] studeer waar hy 'n Ph D behaal het met 'n tesis oor die gedrag van suiwer vloeistof onder die invloed van radio-aktiwiteit.
In [[1912]] is hy as dosent in fisika aangestel by die Royal School of Technology, [[Dresden]]. Sy navorsing het prof Robert A Millikan van Chicago Universiteit se aandag getrek, op wie se aandrang Van der Bijl as navorsingfisikus by die American Telephone and Telegraph Company en die Western Electric Company aangestel is. Hy het van 1913 tot 1920 in Amerika gewoon en navorsing gedoen oor die gloeikatode-vakuumbuis wat die stuur van draadlose telefonie oor 'n afstand van 4 800 km moontlik gemaak het.
Na die eerste suksesvolle draadlose oordrag van spraak tussen Amerika en Parys in 1915, het Van der Bijl en agttien ander wetenskaplikes wat dit moontlik gemaak het, hulself die Vereniging van Beplanners en Bouers genoem en Van der Bijl het 'n standaardverhandeling, The thermionic vacuum tube (1920) geskryf. Hy het gehelp met die ontwikkeling van interkontinentale telefonie en radiokommunikasie tussen land en vliegtuie.▼
In 1920 het hy, op versoek van generaal Smuts, na Suid-Afrika teruggekeer as wetenskaplike en tegniese adviseur vir die regering. Die Elektrisiteitsvoorsieningskommissie (Evkom) is in 1923 gestig as 'n nasionale elektriesekragstelsel en Van der Bijl was voorsitter. Evkom was verantwoordelik vir die oprig van kragstasies by sentrums soos Witbank en Colenso en vir die voorsiening van elektrisiteit aan plattelandse gebiede.▼
▲Na die eerste suksesvolle draadlose oordrag van spraak tussen Amerika en [[Parys]] in [[1915]], het Van der Bijl en agttien ander wetenskaplikes wat dit moontlik gemaak het, hulself die Vereniging van Beplanners en Bouers genoem en Van der Bijl het 'n standaardverhandeling, ''The thermionic vacuum tube'' (1920) geskryf. Hy het gehelp met die ontwikkeling van interkontinentale telefonie en radiokommunikasie tussen land en vliegtuie.
Van der Bijl het deur die staalvervaardigingsentra van Europa getoer en in 1928 'n staalnywerheid begin, die Suid-Afrikaanse Yster- en Staalkorporasie (Yskor). Na die ontdekking van ystererts by Thabazimbi is die African Metals Corporation (Amcor) in 1937 naby Vereeniging gestig.▼
Van 1940 tot 1946 was Van der Bijl, wat op daardie stadium in beheer was van die twee nywerhede wat noodsaaklik is vir die ontwikkeling van enige nywerheidstaat - krag (elektrisiteit) en staal - ook direkteur-generaal van oorlogvoorraad gemaak, om vervaardiging tuis te stimuleer. Teen 1944 het die staalaanleg naby Vereeniging so groot geword dat behuising vir die werkers verskaf moes word en Vanderbijlpark is gestig.▼
▲In [[1920]] het hy, op versoek van generaal Smuts, na Suid-Afrika teruggekeer as wetenskaplike en tegniese adviseur vir die regering. Die Elektrisiteitsvoorsieningskommissie (Evkom) is in [[1923]] gestig as 'n nasionale elektriesekragstelsel en Van der Bijl was voorsitter. Evkom was verantwoordelik vir die oprig van kragstasies by sentrums soos Witbank en Colenso en vir die voorsiening van elektrisiteit aan plattelandse gebiede.
Van der Bijl se vaardighede is oorsee erken. In 1940 is hy 'n buitelid van die Verenigde State se Instituut vir Radio-ingenieurs gemaak waarvan hy in 1944 adjunkvoorsitter geword het. In 1946 is hy gevra om as arbiter op te tree tussen die Britse regering en die Britse staalnywerheid. Hy is gekies as Fellow van die Royal Society. Een van sy laaste aktiwiteite was die voorsitterskap van Van der Bijl Ingenieurskorporasie (1947).▼
▲Van der Bijl het deur die staalvervaardigingsentra van [[Europa]] getoer en in [[1928]] 'n staalnywerheid begin, die Suid-Afrikaanse Yster- en Staalkorporasie (Yskor). Na die ontdekking van ystererts by [[Thabazimbi]] is die African Metals Corporation (Amcor) in [[1937]] naby [[Vereeniging]] gestig.
Hy is op 2 Desember 1948 in Johannesburg aan kanker oorlede.▼
▲Van [[1940]] tot [[1946]] was Van der Bijl, wat op daardie stadium in beheer was van die twee nywerhede wat noodsaaklik is vir die ontwikkeling van enige nywerheidstaat - krag (elektrisiteit) en staal - ook direkteur-generaal van oorlogvoorraad gemaak, om vervaardiging tuis te stimuleer. Teen [[1944]] het die staalaanleg naby Vereeniging so groot geword dat behuising vir die werkers verskaf moes word en Vanderbijlpark is gestig.
▲'n Ander projek wat deur Van der Bijl geborg was, is 'n Suid-Afrikaanse verskepingsmaatskappy wat 'n vloot bestuur het wat gereeld tussen Suid-Afrika, die Verenigde State en Brittanje gevaar het. Van der Bijl se vaardighede is oorsee erken. In 1940 is hy 'n buitelid van die Verenigde State se Instituut vir Radio-ingenieurs gemaak waarvan hy in 1944 adjunkvoorsitter geword het. In [[1946]] is hy gevra om as arbiter op te tree tussen die Britse regering en die Britse staalnywerheid. Hy is gekies as Fellow van die Royal Society. Een van sy laaste aktiwiteite was die voorsitterskap van Van der Bijl Ingenieurskorporasie (1947).
▲Hy is op [[2 Desember]] [[1948]] in [[Johannesburg]] aan kanker oorlede.
| |||