Kosmogonie: Verskil tussen weergawes

Ook ons oudste voorvaders het gereeld van 'n goeie kennis van die opbou van die universum en die verskillende fases daarin blyklaat gegeeblyk. Dit is nie altyd duidelik waar hulle hierdie kennis vandaan gekry het nie. Ook blyk hierdie in die lange tydspanne te fluktueer en met minder relevante beskouinge vermeng te word, wat die nadruk eerder op die [[beeldspraak]] as op die inhoud en betekenis lê. Die meeste kosmogonieë bevat egter 'n ou kern van kennis wat ook in ons moderne beskouinge aanwesig is.

Veel verwarring het ontstaan deurdat begrippe mettertyd ander inhoude gekry het. Só is byvoorbeeld die begrip ''wêreld'' eens verklein tot, en geïdentifiseer met, ''aarde'', en vice versa, wat veroorsaak het dat heelwat begrippe uit hul oorspronklike verband geraak het. In vele [[Indo-Europese fabel|Indo-Europese mitologieë]] is sprake van 'n oorspronklike ''niks'' (ons teënwoordige ''vakuüm'') wat vervolgens as 'n ''oeroseaan'' of ''oersee'' voorgestel is, waarin golwe of trillinge hul voorgedoen het en wat via opeenvolgende stadia tot opeenvolgende ''wêrelde'' gelei het. Hierdie wêrelde of kosmiese stadia het gereeld oorvleuel en deels gelyktydig bestaan.

Die kragte wat in daardie geheel aan die werk was, is daarna benoem, asook hul verhoudinge en interaksies. Maar ná lange tyd het die betekenisse van die name vergete geword en het die mens ten slotte alleen nog simboliese gepersonaliseerde godhede wat daarmee geassosieer word, en wat verder met die geskiedenis geëwolueer het. Opvallend in hierdie verband is dat ons Europese voorouers, nes die ou Indiese filosofie, aanvanklike die ''onsydige'' geslag gebruik het vir die aanduiding van grote godhede. Pas ná die kerstening van die Nordiese volke, het hulle 'n woord vir "god" begin gebruik wat manlik is, en dít alleen vir die Christelike God. Vir die eie pantheon het 'n woord vir "god" bly dien wat onsydig is. Net so verstaan mense in [[Indië]] met die begrip [[Brahman]] 'n oeressensie of oersubstansie waarmee en waarin en waardeur alles vorm aanneem.

Deur meerdere mitologieë, soos die [[Nordiese mitologie|Nordiese]], [[Griekse mitologie|Griekse]] en [[Tibetaanse mitologie|Tibetaanse]] mitologieëë is entiteite benoem as voorafgaandvoorafgaande aan die hedendaagse wêreld, met die woorde [[titaan (mitologie)|titane]] of [[reus]]e, mitologiese slange of [[draak|drake]], om die nadruk op die gigantiese omvang van die kragte van die vormingsprosesse wat aan die begin van die [[heelal]] (die ''wêreld'') plaasgevind het, te lê. Andersyds is daar ook sprake van 'n wêreld van [[dwerg]]e wat in staat is om die dinge vorm te geedeurgee deur hulle in die [[mikrokosmos]] aan mekaar te smee, daar waar byvoorbeeld 'n god [[Thor]] reusagtige misbaksels in die [[makrokosmos]] met sy mitiese hamer weer uiteenslaan.

Die oorspronklike begrippe is hedendaags tot [[folklore]] en kindersprokies verwater. Maar die mitiese verhale verhul selfs in die vorm waarin hulle tot ons gekom het nog heelwat kennis en wysheid, waartoe moontlik selfs ons stoutste hedendaagse wetenskaplike visies nog nie toe in staat is nie.

Die moderne wetenskappe begin klaarheid in hierdie paradokse te vind, maar slaag nog nie daarin om hulle op te los nie. Byvoorbeeld kan 'n mens die huidige insig van die huidige teorieë — sowel die quasiklassieke (soos die [[relativiteitsteorieRelatiwiteitsteorie|algemene relativiteitsteorierelatiwiteitsteorie]]) en die moderne (soos [[kwantummeganika]], snaar- en M-teorie) — in gedagte-eksperimente op hierdie drie kosmogoniese paradokse toepas. Die resulterende inkonsistensies kan die beste daartoe in staat wees om die menslike verstand te verwar wanneer 'n mens probeer om die beginsituasie van die heelal te verstaan sonder goddelike tussenkoms. Nietemin kan die drie paradokse rasioneel geanaliseer word op basis van subatomiese toepassing van die kwantumkosmologie — in die besonder deur die gebruik van die [[Schrödinger]]-golfvergelyking.

Die statiese natuur van die kwantumkosmologie laat egter 'n wetenskaplike en rasionele benadering vir elke paradoks toe. Dit kan nog 'n stap verder gaan deur die kwantummeganiese "vaagheid" te gebruik om die situasie te beskrufbeskryf (deur die toepassing van Wheeler-DeWitt van subatomiese posisie- en impulsvergelykinge in funksie van die straal van die universum en die uitdying). Hiermee word onberekenbare sake soos randvoorwaardes vermy (soos by die Hawking-Hartle-golfvergelyking omseil word). Hier word die versoenbaarheid met supersnaar-, M- en braanteorieë ook duidelik.