Edik van Potsdam: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
Voyageur (besprekings | bydraes)
k + skakels
Lyn 1:
[[Beeld:EdiktPotsdam.jpg|thumb|right|250px|''Chur-Brandenburgisches Edict'' ("Keurvorstelike Brandenburgse Edik")]]
[[Beeld:Stamps of Germany (Berlin) 1985, MiNr 743.jpg|thumb|Die Federale Posdiens van Berlyn het in 1985 'n spesiale seël ter geleentheid van die 300ste herdenking van die Edik van Potsdam uitgereik]]
Die '''Edik van Potsdam''' was 'n edik van verdraagsaamheid wat op 8 November 1685 (29 Oktober volgens die Juliaanse kalender) deur die Groot Keurvors Frederik Willem van Brandenburg uitgereik is. Die keurvors - wat in teenstelling met die Evangelies-Lutherse bevolking van Brandenburg die Calvinistiese geloof aangehang het - het aan sy [[Frankryk|Franse]] geloofsgenote ([[Hugenote]]), wat in hul tuisland vanweë hul geloof aan vervolging blootgestel was, 'n veilige hawe in [[Brandenburg]] aangebied. Die vlugtelinge het groot voorregte geniet soos die vrystelling van belasting en doeanes, subsidies vir die stigting van sakeondernemings en staatssalarisse vir hul predikante.
 
Die geskiedkundige agtergrond van die edik was die vervolging van Hugenote in Frankryk wat ná die herroeping van die [[Edik van Nantes]] op 16 Oktober 1685 weer teen die Franse Calviniste opgevlam het. Die Franse koning Lodewyk XIV het op hierdie dag die Edik van Fontainebleau onderteken. Die Edik van Potsdam het danksy die medewerking van die teoloog Jacques Abbadie tot stand gekom.
Lyn 7:
Sowat 20 000 mense het die Brandenburgse aanbod aanvaar en hulle in die keurvorstedom gevestig. Hul immigrasie het 'n beduidende bydrae tot die ekonomiese herlewing van Brandenburg gelewer wat nog steeds onder die uitwerkings van die Dertigjarige Oorlog gebuk gegaan het. Danksy die Franse Hugenote, wat hulle veral in [[Berlyn]] gevestig het, het die bevolking met 'n derde toegeneem.
 
Net soos in die geval van die Oostenrykse[[Oostenryk]]se [[Jode]], wat in 1674 uit hul tuisland vedryf is en 'n nuwe heenkome in Brandenburg gevind het, het keurvors Frederik Willem ook die immigrasie van Franse geloofsvlugtelinge in die hoop op 'n ekonomiese opswaai bevorder. Die Hugenote se aankoms het vir Brandenburg inderdaad 'n ekonomiese en geestelike bloeitydperk ingelui. Reeds in 1689 is die Franse Gimnasium in Berlyn geopen wat aan immigrante en inheemse skoliere 'n tot dusver ongekencde vlak van opvoeding en opleiding gebied het. Berlyn het daarnaas tot 'n beduidende literêre sentrum in Pruise en self oor sy grense heen ontwikkel.<ref>Schilling, Heinz: ''Höfe und Allianzen''. Berlyn: Siedler-Verlag 1998, bl. 387</ref>
 
'n Reliëf by die Geneefse Reformasiemonument herdenk Frederik Willem se inisiatief en die vestiging van Hugenote-vlugtelinge in Brandenburg.