Edmonton: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Lyn 77:
Landbou en olievelde in die omgewing vorm die basis van die stad se ekonomie; die olie- en chemiese nywerheid behoort tot die belangrikste werkverskaffers. Edmonton beskik oor 'n universiteit en 'n internasionale lughawe. Die stadspark in die vallei van die North Saskatchewanrivier en die winkelsentrum West Edmonton Mall is die grootstes in [[Noord-Amerika]].
== Geskiedenis ==
=== Vroeë geskiedenis ===
Dikwels word na Edmonton as 'n tipiese Kanadese of Noord-Amerikaanse ''boom town'' verwys - dit wil sê 'n stad wat tydens sy ekonomiese bloeitydperk 'n baie vinnige groei beleef het. In teenstelling met ander Kanadese ''boom towns'' soos die mynboudorpe van Noord-Ontario, veral Cobalt of Kirkland Lake, wat ná 'n kort opswaaifase begin stagneer of selfs tot spookdorpe ontwikkel het, het Edmonton in sy relatief jong geskiedenis al deur drie fases van snelle groei gegaan en ook periodes van ekonomiese stilstand oorleef om tot Noord-Amerika se mees noordelike metropool te ontwikkel. Nog in die vroeë 1970's het Edmonton se bevolking minder as 500 000 beloop en daarna binne 'n dekade tot meer as 660 000 gestyg.
Line 84 ⟶ 85:
In 1754 was Anthony Henday, 'n ontdekkingsreisiger in diens van die Hudsonbaai-kompanjie (''Hudson's Bay Company, HBC'') moontlik die eerste Europeër wat die gebied betree het.<ref>James Grierson MacGregor: ''Edmonton: A History''. Hurtig 1975, bl. 17. Oorspronklike werk is deur die Universiteit van Michigan op 5 Januarie 2007 gedigitaliseer.</ref> Henday het sy reistogte in die Kanadese grasvlaktes veral gemaak om in aanraking met die plaaslike Eerste Nasies te kom en sodoende handelsbetrekkinge aan te knoop. Die Europeërs het destyds in huide, velle en pelse belang gestel, waarby die HBC en die ''North West Company (NWC)'' skerp mededingers geword het.
In 1795 is Fort Edmonton aan die noordoewer van die plaaslike rivier as 'n handelspos vir die HBC gestig. Die naam vir die nuwe fort is deur John Peter Pruden voorgestel - dit is vernoem na Edmonton naby Londen, sy eie geboortestad en ook dié van die vise-goewerneur van die HBC, Sir James Winter Lake.
=== Die 19de eeu === Toe die HBC en NWC in 1821 saamgesmelt het, was Edmonton House, soos die nedersetting destyds genoem is, tot die beduidendste administratiewe en ekonomiese sentrum in die weste van Kanada gegroei waarna huide, velle en pelse per boot en waen vervoer is. Ook Christelike sendelinge het vanuit die dorp vertrek om die Eerste Nasies in die gebied te kersten. Edmonton het voordeel uit sy ligging aan die North Saskatchewan-rivier getrek, 'n beduidende waterweg in hierdie periode, en vyftig jaar lank was die nedersetting 'n beduidende sentrum vir die oprigting van sendingstasies, kerkgeboue en skole in die wyer omgewing. Maar toe Rupert's Land in 1869 aan Kanada afgestaan is, het Edmonton tydelik in 'n fase van agteruitgang verkeer. Alhoewel die dorp steeds as 'n soort "hoofstad" gefungeer het, was dit veral 'n sentrum vir whisky-handelaars, avonturiers en talle twyfelagtige karakters wat die opperhand oor Edmonton gekry het. Die sowat 600 inwoners was aan wetteloosheid blootgestel, en baie van hulle het die nedersetting verlaat. Wet en orde is eers met die vestiging van 'n ''NWMP/RCMP''-polisiestasie in 1874 herstel.
Line 90 ⟶ 94:
Die vrugbare landbougrond in die omgewing het gedurende die 19de eeu steeds meer setlaars na die gebied gelok en van Edmonton 'n beduidende handel- en landbousentrum gemaak. Dit was ook 'n belangrike tussenstop vir 'n aantal avonturiers op pad na die goudvelde van Klondike wat in 1897 'n stormloop beleef het - alhoewel die meeste gouddelwers die voorkeur aan stoombote gegee het wat hulle vanuit [[Vancouver]] na die Yukonrivier in die noorde geneem het.
[[Lêer:Parade celebrating anniversary of the Hudson's Bay Co., Edmonton.jpg|thumb|right|250px|Die ''Hudson Bay''-kompanjie se 250-jarige jubileum is in 1920 met 'n groot straatoptog gevier]]
=== Die 20ste eeu ===
Nadat Edmonton in 1904 met 'n destydse bevolking van 8 350 mense geïnkorporeer is, het dit een jaar later met die toetreding van Alberta tot die Kanadese Konfederasie op 1 September 1905 die administratiewe hoofstad van die provinsie geword. In November van dieselfde jaar is die ''Canadian Northern Railway (CNR)'' se spoorweg na Edmonton uitgebrei en die stad se groei verder aangewakker.
| |||