Ivoor: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k r2.7.2+) (robot Verander: hi:हाथीदाँत |
k uitleg |
||
Lyn 1:
[[
'''Ivoor''' is 'n harde, wit materiaal waaruit die tande van diere soos [[olifant]]e, [[seekoei]]e, [[walrus]]se, en [[mammoet]]te bestaan.
Line 5 ⟶ 7:
In die oudste beskawings is ivoor gebruik vir die maak van beelde of om op te teken. In die 14de eeu het die beeldhoukuns in ivoor 'n bloeitydperk beleef. Teen die 20ste eeu word ivoor ook algemeen gebruik in die nywerheid, en veral voor die bekendstelling van [[plastiek]], is dit gebruik vir die maak van [[biljard]]balle, [[klavier]]klawers, knope en ornamente.
== Struktuur ==
Die chemiese samestelling van die tande van alle diere is dieselfde, maak nie saak watter spesie dit is nie. Daarom kan die woord ''ivoor'' regmatig gebruik word om enige [[soogdier]]tande te beskryf wat groot genoeg is om gekerf of bewerk te word.
▲[[Image:Ivory decoration.jpg|thumb|250px|'n Gekerfde ivoorornament.]]
== Beskikbaarheid ==
Die [[jag]] op olifante om ivoor te bekom was een van die oorsake van die sterk daling in olifantgetalle. Om die onwettige jag op olifante te ontmoedig, is handeldryf in ivoor verban in [[1989]]. Sedertdien het die getalle van olifante in [[Afrika]] weer toegeneem, en word ivoorhandel onder streng voorwaardes toegelaat.
Lyn 19:
Handel in die ivoor van dooie mamoette vind al vir 300 jaar plaas en is steeds wettig. Mammoet-ivoor word gebruik vir handgemaakte messe en ander soortgelyke implemente.
'n Spesifieke spesie harde [[neut]] word al hoe meer gewild as 'n plaasvervanger vir ivoor, alhoewel die grootte daarvan die bruikbaarheid beperk. Dit word soms groente-ivoor of tagua genoem en is die [[saad]] van die [[endosperm]] van die [[palm|ivoorneutpalm]] wat algemeen aangetref word in die [[reënwoude]] aan die kus van [[Ecuador]] en [[Peru]].
== Tipes ivoor ==
▲[[image:Walrus2.jpg|thumb|250px|right|'n Walruskolonie]]
* Olifant- en mammoet-ivoor van die tande van olifante en mammoette▼
* Walrus-ivoor van die tande van die walrus▼
* [[Walvis|Spermwalvis]] of moordwalvis ivoor▼
* Seekoei-ivoor▼
* [[Vlakvark]]-ivoor▼
* [[Hert]]-ivoor van die tande van die hert (wildsbok)▼
* Sogenaamde [[neushoringvoël]]-ivoor, verkry vanaf 'n sekere spesie neushoringvoël (wat nie ware ivoor is nie maar wel daarna lyk)▼
==
{{CommonsKategorie|Ivory|Ivoor}}
▲*Olifant- en mammoet-ivoor van die tande van olifante en mammoette
{{Verwysings}}
▲*Walrus-ivoor van die tande van die walrus
▲*[[Walvis|Spermwalvis]] of moordwalvis ivoor
▲*Seekoei-ivoor
▲*[[Vlakvark]]-ivoor
▲*[[Hert]]-ivoor van die tande van die hert (wildsbok)
▲*Sogenaamde [[neushoringvoël]]-ivoor, verkry vanaf 'n sekere spesie neushoringvoël (wat nie ware ivoor is nie maar wel daarna lyk)
[[Kategorie:Materiale]]
| |||