Wysiging soos op 03:55, 9 Mei 2012 wysig Jcwf (besprekings \| bydraes) 29 652 edits →‎Gebruik van bentoniet ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 09:11, 1 Augustus 2012 wysig maak ongedaan Beaumont877 (besprekings \| bydraes) 1 764 edits k ch -> sj Nuwer wysiging →
Lyn 1: [[Lêer:Sedimentary-clay-mountain.jpg\|thumb\|Bentoniet (witte lae)]] '''Bentoniet''' is ‘n soort klei met die besondere eienskap dat dit verskeie male sy eie oorspronklike volume kan opswel as dit nat word. Dit is ‘n nie-metaalhoudende mineraal en kom wydverspreid in die wêreld voor. Op ‘n besonder wye terrein word bentoniet aangewend. == Wetenskaplike agtergrond == Bentoniet is ‘n verweringsproduk van vulkaniese as wat deur die eeue blootgestel is aan water en die atmosfeer en geleidelik omskep is in bentoniet. Die klei is gevorm deur die verandering van klein glaspartikels uit die vulkaniese as na kristallyne kleiminerale behorende tot die smektietgroep. Bentoniet bestaan hoofsaaklik uit [[montmorilloniet]], maar die presiese samestelling verskil van plek tot plek. Bentoniet kan ruweg in twee groepe verdeel word, naamlik natriumbentoniet en kalsiumbentoniet. Eersgenoemde (ook bekend as Wyomingbentoniet) het ‘n hoë swelsyfer. Kalsiumbentoniet het daarenteen ‘n lae swelsyfer. Daarom staan natriumbentoniet ook bekend as swelklei. Die Suid-Afrikaanse kalsium- en magnesiumbentoniet (die Oceaan-bentoniet) kan maklik in die meer bruikbare natriumbentoniet omskep word deur dit met natriumkarbonaat te behandel. == Voorkoms == [[~~China~~Sjina]] en die [[VSA]] is verreweg die grootste produsente van bentoniet. Hulle lewer saam ‘n 50% van die wêreldproduksie. Die VSA se jaarlikse produksie is byna 4,9 miljard metrieke ton en die hele [[Europa]] lewer saam 3,5 miljard ton. In [[Afrika]] het slegs [[Marokko]], [[Suid-Afrika]] en [[Algerië]] beduidende neerslae. Suid-Afrika het in 2004 nagenoeg 56 miljoen ton, in 2005 140 miljoen ton, in 2006 33 miljoen ton, in 2007 46 miljoen ton en in 2008 44 miljoen ton bentoniet gedelf. Die totale wêreldproduksie het in die tyd van 2004 tot 2008 afgeneem van 17 miljard tot 12 miljard metrieke ton. == Gebruik van bentoniet == Bentoniet word op ‘n wye verskeidenheid uiteenlopende terreine aangewend. In die staal- en gietnywerheid word bentoniet as bindmiddel by sand en water gevoeg om gietvorms te maak. Line 28 ⟶ 29: Geaktiveerde kalsiumbentoniet is voorheen gebruik in die katalitiese afbreek van petroleum, maar dit is vervang met sintetiese katalisators. == Bentoniet-afsettings in SA == 1. Oceaan. Op die plaas Oceaan en omliggende plase in die Koppies-distrik is goeie afsettings van bentoniet. Die Oceaan-montmorilloniet is soortgelyk aan die sogenaamde Southern Bentonites van die VSA. Die kleur van die Oceaan-bentoniet is lig geelgrys. Hier vind dagboumynwerksaamhede plaas.

Bentoniet: Verskil tussen weergawes