Yo-Yo Ma
Yo-Yo Ma (tradisionele Chinees: 馬友友; vereenvoudigde Chinees: 马友友; pinyin: Mǎ Yǒuyǒu) (gebore 7 Oktober 1955) is 'n Chinese virtuose tjellis wat in Frankryk gebore is en as die beste in die wêreld beskou word.
Yo-Yo Ma 馬友友 | |
|---|---|
 | |
| Agtergrondinligting | |
| Gebore | 7 Oktober 1955 Parys, Frankryk |
| Genres | Klassieke musiek |
| Beroep(e) | Tjellis |
| Jare aktief | 1961 – hede |
| Webwerf | yo-yoma.com |
Kinderlewe wysig
Ma is die seun van Chinese ouers, en is in Parys gebore, waar sy musikale opvoeding begin het. Sy ma, Marina Lu (Tradisionele Chinees: 盧雅文; Vereenvoudigde Chinees: 卢雅文; pinjin: Lú Yǎwén), was 'n sanger, terwyl sy pa, Hiao-Tsiun Ma (Tradisionele Chinees: 馬孝駿; Vereenvoudigde Chinees: 马孝骏; pinjin: Mǎ Xiàojùn), 'n dirigent en komponis was. Ma het geleer vioolspeel, toe altviool begin speel en het uiteindelik die tjello ontdek. Sy gesin het na New York verhuis toe hy sewe jaar oud was.
Ma was 'n wonderkind en het op Amerikaanse televisie verskyn in 'n konsert wat deur Leonard Bernstein gedirigeer is, toe hy slegs agt jaar oud was. Hy is by die Juilliard-skool ingeskryf en het 'n semester by Columbia-universiteit studeer waarna hy na Harvard-universiteit verskuif het. Hy het begin twyfel of hy 'n loopbaan in musiek wil volg totdat 'n uitvoering van Pablo Casals hom in die 1970's geïnspireer het.
Hy het egter teen daardie tyd alreeds baie roem verwerf en reeds met die wêreld se beste orkeste opgetree. Sy opnames en uitvoerings van Johann Sebastian Bach se suites vir onbegeleide tjello is veral beroemd. Hy het ook 'n sterk voorliefde vir kamermusiek en kan gereeld in konserte saam met sy ou Juilliard-vriend Emanuel Ax gesien word.
Loopbaan wysig
Ma is getroud met Jill Hornor, 'n violis, in 1978. Hulle het twee kinders, Nicholas (24) en Emily (21). Ma se ouer suster, Yeou-Cheng Ma (Tradisionele Chinees: 馬友乘; Vereenvoudigde Chinees: 马友乘; pinjin: Mǎ Yǒuchéng), is ook in Parys gebore. Sy is 'n violis en is getroud met Michael Dadap, 'n kitaarspeler uit New York. Saam bestuur hulle die Children's Orchestra Society (COS) in New York.
Ma werk tans met sy eie Silk Road Ensemble, 'n projek wat poog om musikante van verskillende lande saam te snoer, wat histories deur die Sy-roete verbind is.
Sy instrument van keuse is die tjello, "Petunia", wat deur David Montagnana in 1733 in Venisië gemaak is. Hy het die tjello een maal per ongeluk in 'n taxi in New York vergeet. Een van sy ander tjellos, die "Davidov Stradivarius", is voorheen deur Jacqueline du Pré bespeel en is aan hom gegee na haar dood. Du Pré het voorheen haar frustrasie oor die tjello se onvoorspelbaarheid uitgelaat. Ma skryf dit toe aan die feit dat die tjello nie goed reageer op Du Pré se passievolle speelstyl nie. Volgens hom moet die tjello gestreel word. Die tjello is onlangs as 'n baroktjello opgestel aangesien Ma dit uitsluitlik vir Barokmusiek gebruik.
Speelstyl wysig
Daar word na Yo-Yo Ma verwys as die 'omnivoor'-tjellis omdat hy oor 'n baie meer uitgebreide repertorium as die alledaagse klassieke musikant beskik. Sy repertorium sluit onder andere Barokmusiek op barokinstrumente, Amerikaanse bluegrassmusiek, tradisionele Chinese melodieë (die klankbaan van die film, Crouching Tiger Hidden Dragon ingesluit), die Argentynse Tango's van Astor Piazzolla, Brasiliaanse musiek, Phillip Glass se minimalistiese musiek vir Naqoyqatsi, asook verskeie klassieke musiekopnames in. Sy laaste cd is die klankbaan van Memoirs of a Geisha wat in 2006 uitgereik is.
Optredes wysig
Ma het al in 'n episode van die kinderanimasiereeks, Arthur, asook The West Wing, Sesame Street en Mr. Rogers' Neighborhood, verskyn.
Ma is ook al saam met Apple Computer- en Pixar-HUB, Steve Jobs, gesien. Ma word gereeld na Jobs se maatskappye se persgeleenthede genooi en het selfs al op 'n slag by 'n Apple-geleentheid opgetree.
Mnr. Kofi Annan, sekretarisgeneraal van die Verenigde Nasies het in Januarie 2006 aangekondig dat Ma 'n nuwe rol as VN-ambassadeur sal aanneem.
Toekennings en erkennings wysig
Grammy-toekenning vir Beste Kamermusiekuitvoering:
- Emanuel Ax en Yo-Yo Ma vir Brahms: Tjello en Klaviersonates in E mineur en F (1986)
- Emanuel Ax en Yo-Yo Ma vir Beethoven: Tjello en Klaviersonate in C en variasies (1987)
- Emanuel Ax, Jaime Laredo, Yo-Yo Ma en Isaac Stern vir Brahms: Klavierkwartette(Opp. 25 en 26) (1992)
- Emanuel Ax en Yo-Yo Ma vir Brahms: Sonates vir Tjello en Klavier (1993)
- Emanuel Ax, Yo-Yo Ma en Richard Stoltzman vir Brahms/Beethoven/Mozart: Klarinettrio's (1996)
Grammy Toekenning vir Beste Instrumentale Solo-optredes saam met orkes:
- David Zinman (dirigent), Yo-Yo Ma en die Baltimore Simfonie-orkes vir Barber: Tjellokonsert, Op. 22/Britten: Simfonie vir Tjello en Orkes, Op. 68 (1990)
- Lorin Maazel (dirigent), Yo-Yo Ma en die Pittsburgh Simfonie-orkes vir Prokofiev: Sinfonia Concertante/Tchaikovskie: Variasies op 'n Rokoko-tema (1993)
- David Zinman (dirigent), Yo-Yo Ma en die Baltimore Simfonie-orkes vir The New York Album (1995)
- David Zinman (dirigent), Yo-Yo Ma en die Philadelphia-orkes vir Premieres – Cello Concertos (1998)
Grammy-toekenning vir Beste Instrumentale Optrede sonder Orkes:
- Yo-Yo Ma vir Bach: Die Onbegeleide Tjellosuites (1985)
Grammy-toekenning vir Beste Uitvoering van 'n Klassieke Kontemporêre Komposisie:
- Stephen Albert (komponis), David Zinman (dirigent) en Yo-Yo Ma vir Albert: Tjellokonsert (1995)
Grammy-toekenning vir Beste Klassieke Album:
- Steven Epstein, David Zinman (dirigent), Yo-Yo Ma en die Philadelphia-orkes vir Premieres – Cello Concertos (1998)
Grammy-toekenning vir Beste Klassieke 'Crossover'-album:
- Jorge Calandrelli (dirigent) en Yo-Yo Ma vir Soul of the Tango – The Music of Astor Piazzolla (1999)
- Steven Epstein, Richard King, Yo-Yo Ma, Edgar Meyer en Mark O'Connor vir Appalachian Journey (2001)
- Jorge Calandrelli (dirigent) en Yo-Yo Ma vir Obrigado Brazil (2004)
Ander:
- In 1999 het Yo-Yo Ma die Glenn Gould-prys ontvang.
Op 31 Mei 2005, het Princeton-universiteit 'n eredoktorsgraad aan Ma toegeken.
Media verwysings wysig
- In die Amerikaanse sepie, Seinfeld, verwys Cosmo Kramer verskeie kere in 'n episode na Yo-Yo Ma.
- In die film "School of Rock, verwys Dewey Finn na Ma.
- In The Sopranos sê Silvio Dante hy dink 'Yo-Yo' is Ma se bynaam.
- Yo-Yo Ma verskyn ook in 'n episode van The Simpsons.
Eksterne skakels wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Yo-Yo Ma.
