Sterwind

’n Sterwind is ’n stroom neutrale of gelaaide gas wat van die boonste atmosfeer van ’n ster weggedryf word. Verskillende tipes sterre het verskillende soorte sterwinde. Sterre wat uit die hoofreeks beweeg het en die einde van hul leeftyd bereik, verloor dikwels groot dele van hul massa in swaar (> 10^-3 sonmassas per jaar), stadige (v = 10 km/s^-1) winde. Hulle sluit in rooireuse en rooi superreuse. Dié winde word waarskynlik aangedryf deur stralingsdruk op stof wat in die boonste atmosfeer van die ster saampak.

Swaar sterre van Klas O en B het sterwinde met ’n laer tempo van massaverlies (< 10^-6 sonmassas per jaar), maar baie hoë snelhede (v > 1-2 000 km/s^-1). Sulke winde word aangedryf deur stralingsdruk op die resonansie-absorpsielyne van swaar elemente soos koolstof en stikstof.

Klas G-sterre soos die Son het ’n wind wat deur hul warm, gemagnetiseerde korona aangedryf word. Die Son se wind word die sonwind genoem. Dié winde bestaan meestal uit hoë-energie-elektrone en –protone (sowat 1 keV) wat uit die ster se swaartekrag ontsnap vanweë die hoë temperatuur van die korona.

Die sterwind van hoofreekssterre beïnvloed nie die evolusie van sterre met ’n laer massa soos die Son sterk nie. Maar swaarder sterre, soos Klas O-sterre, kan tot 50% van hul massa verloor terwyl hulle in die hoofreeks is; dit het dus ’n groot invloed op die later fases van evolusie. Die invloed kan selfs by sterre van ’n gemiddelde massa gesien word. Hulle word witdwerge aan die einde van hul leeftyd eerder as dat hulle ontplof as supernovas bloot omdat hulle genoeg massa in hul winde verloor.

Verwysings

Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia