Susanna Lingua

Susanna M. Lingua (1921-1997) was ’n gewilde Afrikaanse skrywer wat vele liefdesverhale hoofsaaklik vir boekklubs skryf.

Lewe en werk

Susanna Myburgh Lingua was op 10 November 1921 in Oos-Londen gebore. Sy gaan skool op Aliwal-Noord en matrikuleer dan in Oos-Londen. Sy studeer verder aan die Universiteit van Stellenbosch waar sy haar as maatskaplike werkster bekwaam deur ’n B.A.-graad in Sosiale Wetenskappe te behaal. Hierna woon sy in Johannesburg en later in Pretoria. Sy is in 1938 met Hendrik Lambert Raaths getroud en hulle woon in Pretoria. Vier kinders, drie seuns en ’n dogter, is uit die huwelik gebore. Aanvanklik bedryf hulle ’n winkel en melkery, maar sy kan haar later toelê op haar gesin en skryfwerk. Hendrik en Susanna is in 1946 uitmekaar. In 1948 trou sy met die Italianer Guiseppe Lingua en drie kinders word uit die huwelik gebore. Susanna M. Lingua is in 1997 oorlede

Skryfwerk

Op sestienjarige ouderdom begin sy skryf, maar haar loopbaan as skrywer begin eers in 1952 in alle erns wanneer haar eerste manuskrip vir publikasie aanvaar word. Sy spits haar veral toe op romantiese liefdesverhale wat dikwels op eksotiese afgeleë plekke afspeel. Anita Hamman maak in “Nimf van die berge” (1959) planne om op die erfplaas Hammanskloof te gaan boer. Gustav Erlank is die kwaai jong eienaar van die buurplaas, Rietvlei. Kort voor lank begin Anita jaloers raak op die beeldskone Wanda, wat geen geheim daarvan maak nie dat sy trouplanne met Gustav het. “Immer lente” (1961) is die verhaal van ’n jong vrou wat die onskuldige slagoffer word van geestelike wreedheid. Jeanette en haar moeder het gelukkig saam gewoon, ten spyte van hul armoede. Dan verskyn Kobus in haar lewe, en kort daarna Theo, die seun van hul werkgewer. “Karlien” (1966) word deur haar ouma en oupa groot gemaak en besluit om na haar een-en-twintigste verjaarsdag ’n betrekking in Pretoria te aanvaar en op haar eie bene te staan. Uit die staanspoor kom sy baie goed oor die weg met haar bejaarde, skatryk werkgewer, meneer Visser. Sy seun, Ryno Visser, is egter humeurig en buierig en die personeel verwelkom sy afwesigheid. Ou meneer Visser kry ’n hartaanval en Karlien, as sy sekretaresse, moet hom gereeld aan huis besoek. Sy dokter belet hom egter om langer aktief in die besigheid op te tree en die jong Ryno Visser moet nou sy vader se pos as hoofbestuurder inneem. Karlien word die skyf vir sy bitsigheid. Karin du Rand verloor in “Volmaan oor die Tiber” (1968) albei haar ouers in ’n vliegramp en sy word ernstig in ’n motorongeluk beseer. Die dag toe sy uit die hospitaal ontslaan word, hoor sy dat sy nog net drie maande oor het om te leef en daar is geen chirurg wat haar kan help nie. Dit laat haar besluit om die einde in Rome, waar sy studeer en van die gelukkigste dae van haar kort lewe deurgebring het, te gaan inwag.

In “Die graaf van Santa Maria” (1970) word Tessa Besselaar, jong verpleegsuster, deur haar vader uit Pretoria na Rome ontbied om hom in sy siekte by te staan. Hy word na die sprokiesagtige Santa Maria-eiland gestuur vir ’n operasie en behandeling. Hier kruis haar pad met dié van die skatryk graaf van Santa Maria. In “Soos ’n silwer droom” (1970) het Rina Verhoef pas haar onderwysstudie voltooi en vertrek op ’n reis na Lissabon. Rina het ’n wil van haar eie, maar dan ontmoet sy die markies Conzalo de Valcada, wat gewoond is aan absolute gehoorsaamheid en onderdanigheid. In “’n Liefde soos Maryka s’n” (1971) het Maryka nie vir Nico de Vries lief nie, maar Nico se gevoel vir Maryka was baie sterker as net blote vriendskap. Nico is betrokke in ’n motorongeluk en Nico se broer, dokter Len de Vries, hou Maryka verantwoordelik vir sy broer se verminking. ’n Liefde soos Maryka s’n kan egter nie vertrap word nie en toe sy uit Len se lewe verdwyn, bly hy agter met ’n gevoel van geestelike leegheid. Die weeskind en onderwyseres Elise Eybers kry in “’n Lang vreemde pad” (1972) onverwags die geleentheid om na Portugal te gaan. Die mense daar lewe anders. ’n Jong meisie word nie toegelaat om alleen uit te gaan nie want ’n ouer vrou of duenna moet haar vergesel en die meeste gesinne het ook nog die gewoonte om self vir hulle kinders lewensmaats te kies. Opwindende dinge gebeur hier met Elise, maar dan gebeur daar ook dinge wat die sonskyn uit haar lewe wegneem. In “’n Nuwe daeraad” (1972) is Adri Basson, wat haar ouers twee jaar gelede in ’n motorongeluk verloor het, ’n ambisieuse meisie wat niks in haar pad laat staan om die hoogste sport op die leer van haar beroep te bereik nie. Sy aanvaar die aanbod van Jacques le Monte, beroemde Franse modebaas, om in Parys vir hom in sy salon te kom werk. ’n Verblyfspermit word haar geweier en sy gaan ’n tydelike geriefshuwelik aan met die trotse hertog Luciano del Rusconi. In “Op silwer vleuels” (1972) word Renate Landsberg by Internasionale Wêreldlugdiens aangestel. Die aantreklike nuwe eienaar van die lugdiens toon sterk romantiese belangstelling in haar, maar sy snobistiese ma beskou nie ’n arm lugwaardin as geskikte troumateriaal nie. “Die groot legkaart” (1974) is die liefdesverhaal van Tina Eksteen en Renier Dreyer. Gerhardus Eksteen, Tina se ryk makelaarvader, begeer slegs die beste vir sy enigste dogter, en dit is Thys Joubert, rykdom en sosiale aansien. Drie weke lank is Tina en Renier dolgelukkig, want hulle lewe is ’n voltooide legkaart waarvan die geheel ’n mooi prentjie vorm. Gerhardus tree egter tussenbeide en maak die stukke van die legkaart so deurmekaar dat Tina dit nie maklik sal kan inmekaarpas nie. In “Ver bo korale” (1976) verneem dokter Elaine Enslin die ontstellende nuus dat haar pa verplig word om die familieplaas aan Niel Durandt te verkoop. Sy kon die Durandts nog nooit verdra nie. Dan begin Niel boonop by haar aanlê. In “’n Vredesoffer vir Charon” (1978) ontmoet die susters Charon en Elise Meiring die Italiaanse egpaar Alberto en Maria Caselli en hul babadogtertjie, Juana, kort voor hulle vertrek vir ’n vakansie in Italië. ’n Ramp tref die Caselli’s en Charon en Elise, vergesel van ’n familielid van die Caselli’s, Fernando Roscuro, neem Juana terug na haar familie in Italië. Daar ontmoet hulle Fernando se vername neef, die graaf Remo Fillipe Alfredo Lazzero del Macheroni. Hulle leer die familie intiem ken en Charon, met haar onortodokse modes en leefwyse, bots baie gou met Remo, ’n man wat geen nonsens in sy huishouding duld nie.

Lizelia Heyns is in “Die blinde baron” (1980) heeltemal alleen en platsak in ’n vreemde land en verantwoordelik vir ’n moeder wat dringend ’n baie duur operasie moet ondergaan. ’n Toevallige ontmoeting met die blinde baron Eldoardo de Mashatini bied skielik ’n uitkoms, wat Lizelia onmiddellik aangryp. Sy gewese verloofde Francesca is egter vasbeslote om sy huwelik te laat verbrokkel en hom en sy skatte weer in te palm. “Blink soos die morester” (1981) is die verhaal van Jalani van Coller. Haar wewenaar vader trou met Hester Brummer, ’n jong weduwee met ’n agtienjarige dogter. Hierna verander haar lewe. Haar verloofde laat haar in die steek, sy beland in die hospitaal en haar paadjie kruis met dié van ’n man wat daarop uit is om haar vals te beskuldig en haar lewe op allerlei wyses te versuur. Boonop is haar stiefmoeder vyandig en haar stiefsuster se ligsinnige optrede bemoeilik alles. In “Winde van herinnering” (1982) raak Thea Strassheim gestrand op die landgoed Hamilton Estate. Dit behoort aan die graaf Duarte Malandrinos, maar hy is verbitterd weens vorige liefdesteleurstellings. Elmarie Keyser se lewe verander in “Die vurige swartkop” (1983) drasties na die dood van haar suster, Luzaan, omdat sy nou die pleegmoeder word van Luzaan se buite-egtelike seuntjie. Sy wil haar belofte aan haar suster nakom, maar vind dit moeilik om steeds ’n normale lewe te lei. In “Die storm is verby” (1984) (opvolgverhaal op “Winde van herinnering”), ontdek die pragtige blondekop Ronel Zeiler dat die man wat sy liefhet van plan is om vir geld met ’n ander meisie te trou. Die begaafde pianiste Yvonne Duval besef in “’n Vreemde strik” (1985) dat haar stiefvader in ernstige moeilikheid is. Skielik is sy verplig om haar eie besluite te neem en haar bekende wêreld opsy te skuif. Ter wille van haar vader, willig sy in om met die onbekende Ryan Bergman te trou. Dan ontmoet sy die aantreklike Ron Bergman, ’n familielid van haar vader se skuldeiser, en sy verloor haar hart. Rhoda Kramer word in “Reënboog op die horison” (1986) in die steek gelaat deur haar edelman-minnaar en sy moet ’n nuwe lewe vir haar en haar ongebore kind bewerkstellig. Lynne Steenberg se ouers kom in “Skemeruur” (1987) in ’n motorongeluk om en sy ontdek dat hulle slegs haar pleegouers was en sy weet nie wie haar werklike ouers is nie. Haar verloofde, Carl Human, se ouers eis van hom om nou die verlowing te verbreek, aangesien Lynne blykbaar van twyfelagtige herkoms is. In “Blom van Venesië” (1988) het Terri Massyn se droom om eendag haar eie klein plasie te besit, haar aangespoor om ’n graad in landbou te verwerf. Pas nadat sy klaar studeer het, sterf haar ousus in Italië se Italiaanse man, en Terri vertrek dadelik daarheen om ’n ruk lank by Lana en die twee kinders te kan wees. Ná haar swaer se begrafnis kuier Terri by Lana op die eiland naby Venesië waar haar plaas geleë is. Terri begin dadelik betrokke raak by die boerdery. Die graaf Marco de Castellano, aan wie die res van die eiland behoort, is egter nie gediend daarmee dat ’n pragtige meisie soos sy in ’n blou oorpak geklee tussen die arbeiders doenig is nie. “Jy is my droommeisie” (1988) is Liza Steenberg se verhaal. Sy voel dat die lewe op die klein plattelandse dorpie, Denneheuwel, by haar verbygaan. Dan kry sy ’n betrekking in Johannesburg waar sy haar vangnet span vir die multimiljoenêr direkteur Thys Rademeyer. In “Somer in Portugal” (1989) bied die hertog De Poveiros vir Alicia ’n werk as kinderoppasser aan. Met verloop van tyd begin ’n huwelik met dié hertog na ’n sterk moontlikheid lyk.

In “Kasteel van die Arend” (1990) besoek Rynie familie in ’n Italiaanse dorpie met ’n eeue oue kasteel. Sy kry toestemming by die markies Renaldo de Mazziani om dit te skilder, maar raak onskuldig vasgevang in ’n venynige stryd om die markies se hart. In “Bruinoog-madonna” (1991) is Selona ’n weeskind wat na standerd agt die skool moes verlaat. Pierre Rosand is ’n finale jaar mediese student en sy hooghartige ma, Denise, die eienares van ’n eksklusiewe modewinkel op die dorp. Ten spyte van Selona en Pierre se liefde vir mekaar, slaag Denise daarin om die verhouding te verongeluk. Selona behaal sukses as modeontwerpster en Pierre as jong dokter in die stad. Selona ontmoet die skatryk Melt Bredell, maar loop dan onverwags weer vir Pierre raak. Sara werk in “Boodskap in die wind” (1992) soos ’n slaaf vir haar stieffamilie. Sy vlug en kry werk as ontvangsklerk in die Hotel Montagna. Hier wil die eienaar, die markies De Veracci, én sy broer met haar trou. In “Die nuwe dokter” (1992) vuur die feit dat suster Marisa Brennen saam met dokter Konrad Schmidt aan dieselfde kliniek verbonde is, Elsabe Naudé, dogter van een van die kliniek-eienaars, se onbesonne jaloesie tot ongekende uiterstes. Marisa het egter ook haar eie stryd met Konrad. In “’n Duisend sterre” (1993) het Eyesha as stiefdogter van ’n welaf Portugese sakeman vryhede wat haar vriendinne nie veroorloof is nie. Sy mag selfs haar man kies. Die geheimsinnige Filipe agtervolg haar en wen haar liefde, maar haar ouers begin wal gooi teen die verhouding. Die hertog De Rocha het aangedui dat hy belangstel om met Eyesha in die huwelik te tree en hy is die aantreklikste, rykste en mees hubare vrygesel in die hele Portugal. In “Dae van betowering” (1995) ontmoet ’n Afrikaanse verpleegster, wat vlot Portugees kan praat, die markies Raoul Fernando Diego Joaquim Esperito de Moura. Sy stel nie eintlik belang nie en dink net dat sy nog nooit van ’n mens met so baie name gehoor het nie. Die liefde laat hom egter nie voorskryf nie. Linese Hutton se ouers is in “Misterie van die nag” (1995) in ’n vliegtuigongeluk oorlede. Sy verhuis na Italië om by haar enigste ander familielid, haar moeder se suster, op haar landgoed langs die see te gaan woon. Hier word sy onderwerp aan die bewondering van mans en die afguns van talle meisies, tot so ’n mate dat sy dit oorweeg om terug te vlug na Suid-Afrika.

Publikasies

Jaar	Publikasies
1953	Rista
1954	Lokstem van die vreemde
1955	Kringloop van die lewe
1957	Die eerste skakel
1958	Lied van die Isar
1959	Nimf van die berge
1960	As die liefde roep
	Die rooikop van Sonnerus
	Stille Rus
1961	Haar naam was Marina Neser
	Immer lente
	Kruispaaie
1962	Herinneringe aan die wynfees
1963	Suzette van Voltaire
1964	Kaalbult se erfgenaam
1965	Tart my nie, mijnheer
1966	Karlien
1967	Waar die frangipani bloei
1968	Volmaan oor die Tiber
1969	Dierbare duiweltjie
1970	Die Graaf van Santa Maria
	Soos ’n silwer droom
1971	Die goue vlinder
	’n Liefde soos Maryka s’n
1972	’n Lang vreemde pad
	’n Nuwe daeraad
	Op silwer vleuels
	Sag ruis die nagwind
1973	Die bruid van Blouberg
1974	Die groot legkaart
1976	Ver bo korale
1977	Son op die horison
	Staan op my beminde
1978	’n Vredesoffer vir Charon
1979	Herfsblaar in die wind
	Lied van die reënvoël
1980	Die blinde baron
1981	Blink soos die môrester
1982	Winde van herinnering
1983	Die vurige swartkop
1984	Die storm is verby
1985	’n Vreemde strik
1986	Reënboog op die horison
1987	Skemeruur
1988	Blom van Venesië
	Jy is my droommeisie
	Wonder van die liefde
1989	Altyd weer die liefde
	Somer in Portugal
1990	Kasteel van die arend
1991	Bruinoog-madonna
	Op vleuels van die tyd
1992	Boodskap in die wind
	Die nuwe dokter
1993	’n Duisend sterre
1994	In die skadu van Eikendal
1995	Dae van betowering
	Misterie van die nag
1997	Karin, Karina
	Omnibusse
1979	Die graaf van Santa Maria; ’n Nuwe daeraad
1988	Omnibus: Staan op, my beminde; Son op die horison; ’n Lang, vreemde pad
1990	Omnibus: ’n Vredesoffer vir Charon; Herfsblaar in die wind; Volmaan oor die Tiber
1992	Lied van die Isar; Rista
1994	Omnibus: Die goue vlinder; Die rooikop van Sonnerus; ’n Liefde soos Maryka s’n
1996	Omnibus: Dierbare duiweltjie; Nimf van die berge; Kaalbult se erfgenaam
1998	Jy is my droommeisie: ’n Vreemde strik
	Omnibus: Volmaan oor die Tiber; De nuwe dokter; Die graaf van Santa Maria
	Omnibus: Herfsblaar in die wind; Blinde baron; Waar die frangipani bloei
2004	Keur 1: ’n Lang vreemde pad; ’n Vreemde strik; Die goue vlinder
	Keur 2: Son op die horison; Die groot legkaart; Blom van Venesië
2005	Keur 3: ’n Nuwe daeraad; Die bruid van Blouberg; Haar naam was Marina Neser
	Keur 4: Herinneringe aan die wynfees; Skemeruur; Bruinoog-madonna
2006	Keur 5: Winde van herinnering; Die storm is verby; Reënboog op die horison
	Keur 6: Op silwer vleuels; Nimf van die berge; Soos ’n silwer droom
	Blink soos die morester; In die skadu van Eikendal; Misterie van die nag
2007	Keur 7: Sag ruis die nagwind; Karlien; ’n Vredesoffer vir Charon
	Keur 8: Kruispaaie; ’n Liefde soos Maryke s’n; Herfsblaar in die wind
2008	Keur 9: Die vurige swartkop; Ver bo korale; Somer in Portugal
	Keur 10: Staan op, my beminde; Jy is my droommeisie; Lied van die reënvoël
	’n Duisend sterre; Kasteel van die arend; Boodskap in die wind
2009	Keur 11: Die blinde baron; Lokstem van die vreemde; Die graaf van Santa Maria
	Altyd weer die liefde; Dae van betowering; Op vleuels van tyd
2010	Die nuwe dokter; Stille Rus; Wonder van die liefde
2011	Keur 12: Waar die frangipani bloei; Volmaan oor die Tiber; Dierbare duiweltjie
	Keur 13: Tart my nie mijnheer; Suzette van Voltaire; Kaalbult se  erfgenaam
2012	Gunstelinge 1: Die goue vlinder; Son op die horison; Haar naam was Marina  Neser
2013	Gunstelinge 2: Die bruid van Blouberg; ’n Lang vreemde pad; Blom van Venesië
2014	Gunstelinge 3: Die groot legkaart; Skemeruur; Winde van herinnering
2015	Gunstelinge 4: Soos ’n silwer droom; Ver bo korale; Sag ruis die nagwind
2016	Gunstelinge 5: Die vurige swartkop; Nimf van die berge; Karlien

Bronnelys

Internet

• Liefdesverhale: http://www.liefdesverhale.co.za/authors/2143 Geargiveer 27 September 2015 op Wayback Machine
• Springbokboeke: http://www.springbokboeke.co.za/html/susanna_m__lingua.html
• Worldcat: http://www.worldcat.org/search?q=au%3ALingua%2C+Susanna+M.&qt=hot_author

Ongepubliseerde dokumente

• Lingua, Susanna M. “Lewenskets” Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN)  Bloemfontein