Suwalszczyzna
Suwalszczyzna, Litaus Suvalkų kraštas, ook bekend as Suwałkiland of Suwałki-gewes, is 'n etnografiese en historiese streek rondom die stad Suwałki in die noord-ooste van Pole naby die grens met Litaue. Dit maak in administratiewe opsig deel uit van die Woiwodskap Podlachië.
Suwalszczyzna verskil nie net in etniese en godsdienstige opsig van ander Poolse streke - sy bevolking is 'n mengsel van Pole, Litauers en Russe (Ougelowiges) - nie, maar ook vanweë sy postglasiale landskapsvorme, sy geologiese besonderhede, sy klimaat en sy unieke flora en fauna.[1]
Geografie en klimaat
wysig
Na die noorde van Suwalszczyzna word soms as die "Alaska van Pole" verwys. Sy natuurskoon met golwende plato's, heuwels, talle riviere en mere, diep ravyne en swerfstene maak van die gebied 'n gewilde toeristebestemming. Die landskap is oorspronklik deur 'n gletser gevorm wat Europa gedurende die laaste koueperiode bedek het - morenes, heuwelterrasse en saggies golwende heuwels getuig steeds van die streek se langdurige vergletsering.
Ook sommige van Suwalszczyzna se 160 mere met oppervlakke van meer as een hektaar het hul ontstaan aan die gletser se smeltwater te danke. Hulle word meestal deur hul wye, ovale vorm en hul vlak oewers met talle baaie gekenmerk. Na die groot aantal kleiner mere word vanweë hulle ronde vorm, klein dieptes en plantegroei as "oë" verwys. Hul dieper eweknieë word "ketels" genoem. Baie van die streek se mere word deur riviere en varswaterstrome met mekaar verbind.
Die klassieke postglasiale landskapsvorme maak deel uit van die Suwałki-natuurpark met 'n oppervlakte van 6 284 hektaar wat in 1976 gestig is. Die Hańcza-meer (304 hektaar) aan sy westelike grens is met 108,5 meter die diepste in die hele Sentraal-Europese Vlakte. Opvallend is sy klipstrande (wat buite bergagtige streke uiters selde aangetref word), enkele skaaldierspesies wat gewoonlik net in Skandinawiese bergmere voorkom en sy hoë, steil oewers.
Suwalszczyzna se ruwe klimaat - met 'n jaarlikse gemiddeld van slegs 6 °C is dit naas Pole se berggebiede een van die koelste geweste in die land - word in sy unieke boreale (noordelike) flora weerspieël wat in ander dele van Pole nie aangetref word nie. Die oorspronklike oerwoude in die noorde van die streek het egter lankal verdwyn en plek gemaak vir wye velde met talle kleiner bosse. Ook die plaaslike fauna word - naas spesies wat inheems aan Pole is - deur 'n aantal noordelike diere aangevul.
Nog 'n unieke trekpleister in Suwalszczyzna is die bergpiek Góra Cisowa ("Taxusboomberg") waarna soms as die "Foedjijama van Suwałki" verwys word - al kan dit nog ten opsigte van sy hoogte (258 meter) nog ten opsigte van sy grootte met die Japannese bergreus meeding nie. Dit is eerder sy buitengewone natuurskoon wat van dié bergpiek die simbool van Suwalszczyzna gemaak het. Góra Cisowa rys bo-oor die steil helling van die Szeszupa-riviervallei en bied 'n panoramiese uitsig oor die natuurpark. Opvallend is sy ongewoonlike vorm - dié van 'n gelykvormige keël - waarvoor daar tans nog geen wetenskaplike verklaring is nie.
Verwysings
wysig- ↑ "Offizielles Förderportal der Republik Polen: Masuren und Suwalki-Land". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Januarie 2012. Besoek op 17 Junie 2011.