Te Atairangikaahu
Dame Te Atairangikaahu ONZ DBE OStJ (23 Julie 1931 - 15 Augustus 2006) was 40 jaar lank die Maori-koningin. Sy was die Maori-monarg wat die langste geheers het. Haar volle titel en naam was Te Arikinui dame Te Atairangikaahu. Die titel Te Arikinui beteken "opperhoof" en die naam Te Atairangikaahu "die valk in die oggendlug"; dit is aan haar toegeken toe sy monarg word; sy was voorheen bekend as prinses Piki Mahuta en na haar troue as prinses Piki Paki.
| Dame Te Atairangikaahu | ||
| Koningin van die Kingitanga | ||
.jpg)
| ||
| Bewind | 23 Mei 1966 - 15 Augustus 2006 | |
| Voorganger | Korokī Te Rata Mahuta Tāwhiao Te Wherowhero | |
| Opvolger | Tūheitia Paki | |
| Gade | Whatumoana Paki | |
| Kinders | 7: Heeni Katipa (gebore Paki); Tomairangi Paki; Tuheitia Paki; Kiki Solomon (gebore Paki); Mihi Gabrielle Paki; Maharaia Paki; en Te Manawanui Clarkson (gebore Paki) | |
| Koningshuis | Te Wherowhero | |
| Gebore | 23 Julie 1931 Huntly, Nieu-Seeland | |
| Gesterf | 15 Augustus 2006 (op 75) Ngāruawāhia, Nieu-Seeland | |
| Vader | Korokī Te Rata Mahuta Tāwhiao Te Wherowhero | |
| Moeder | Te Atairangikaahu Herangi | |
| Volle naam | Te Arikinui Dame Te Atairangikaahu | |
Lewe
wysigSy is gebore as Pikimene Korokī Mahuta[1] en was die dogter van Korokī Mahuta en Te Atairangikaahu Hērangi. Sy was 'n afstammeling van die eerste Maori-koning, Pōtatau Te Wherowhero, en het koning Korokī opgevolg. Sy het koningin geword op die dag dat hy begrawe is.[2]
Sy is in 1952 getroud met Whatumoana Paki. Hulle het sewe kinders gehad.[3] In 1970 was Te Atairangikaahu die eerste Maori wat aangestel is as damekommandeur van die Orde van die Britse Ryk "vir uitstekende diens aan die Maori-volk".[4] Op 6 Februarie 1987 het Te Atairangikaahu die eerste aanstelling geword in die Orde van Nieu-Seeland.[5] Haar medalje van die orde het die nommer 1 op. Sy het twee eredoktorsgrade (1973 en 1999) en verskeie ander medaljes gehad.[6][7]
Gesondheid
wysigIn 2005 en 2006 was sy in die hospitaal, maar is betyds vir haar 75ste verjaarsdag ontslaan.[8] Sy is op 15 Augustus 2006 in haar ampswonings in Ngāruawāhia oorlede.[9][10] Haar oudste seun, Tūheitia Paki, is in die routydperk as haar opvolger aangewys.
Verwysings
wysig- ↑ Taonga, New Zealand Ministry for Culture and Heritage Te Manatu. "Te Atairangikaahu Korokī Te Rata Mahuta Tāwhiao Pōtatau Te Wherowhero". teara.govt.nz (in Engels). Besoek op 15 September 2021.
- ↑ "Traditional mourning period begins for Maori queen". Irish Examiner. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 September 2016. Besoek op 16 Augustus 2006.
- ↑ Tahana, Yvonne (24 September 2011). "Obituary: Whatumoana Paki". The New Zealand Herald. Besoek op 16 Oktober 2011.
- ↑ "New Year Honours List" (15 Januarie 1970) 1 New Zealand Gazette 1 at 15.
- ↑ "The Order of New Zealand" (12 Februarie 1987) 20 New Zealand Gazette 705 at 709.
- ↑ Taylor, Alister; Coddington, Deborah (1994). Honoured by the Queen – New Zealand. Auckland: New Zealand Who's Who Aotearoa. p. 51. ISBN 0-908578-34-2.
- ↑ "The New Zealand Suffrage Centennial Medal 1993 – register of recipients". Department of the Prime Minister and Cabinet. 26 Julie 2018. Besoek op 18 September 2018.
- ↑ "Maori Queen home for birthday". New Zealand Herald. 23 Julie 2006. Besoek op 17 Augustus 2017.
- ↑ Stokes, Jon (15 Augustus 2006). "Maori Queen dies after 40 years on the throne". New Zealand Herald. Besoek op 17 Augustus 2017.
- ↑ Lilley, Ray (16 Augustus 2006). "Te Arikinui Te Atairangikaahu, Queen of New Zealand's Maori". The Washington Post. Besoek op 17 Augustus 2017.
Skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Te Atairangikaahu.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
